Brussel grijpt naast Europees Geneesmiddelenagentschap
Premier Charles Michel (MR) mocht nog zo zijn best hebben gedaan, het European Medicines Agency (EMA) verhuist naar Amsterdam en niet naar Brussel. Door de nakende brexit was het EMA – dat nu in Londen gevestigd is – genoodzaakt naar het Europese vasteland te verhuizen. Negentien lidstaten stelden hun kandidatuur want, behalve het EMA zelf, belooft die ene verhuizing ook een rist van verhuizingen van andere satellietinstellingen. Brussel sneuvelde al in de eerste ronde.
Het is geen fijne week voor België. Twee cruciale, Europese instellingen – het EMA en de Europese bankenautoriteit EBA – zouden bekend maken naar welke Europese stad ze hun activiteiten na de brexit zouden verleggen. Negentien lidstaten stelden hun kandidatuur.
Naast logistieke eisen, hield EMA ook rekening met de wensen van de eigen, zowat 800 werknemers. Zij kregen ook een stem en daardoor viel een aantal kandidaten sowieso weg omdat ze bijvoorbeeld geen Europese school hadden voor de kinderen van de werknemers of omdat ze moeilijk te bereiken waren. Voor de verhuizing had Europa bovendien zelf een aantal voorwaarden gesteld: zo mogen EMA en EBA niet aan dezelfde lidstaat toegewezen worden.
Een aantal landen had in de kandidatuur een hele rist beloften ingecalculeerd om tegemoet te komen aan de verwachtingen van EMA. Bepaalde landen beloofden fiscale voordelen, andere landen – zoals Nederland met Amsterdam – beloofden dat er onmiddellijk werk zou gemaakt worden van huisvesting zodat, bij een eventuele verhuizing naar Nederland, het EMA-personeel meteen een aangename (en voor EMA betaalbare) plek zou vinden. Ook deed Nederland beloftes waardoor de EMA-kinderen school bij de deur zouden krijgen.
De eindspurt ging uiteindelijk tussen Milaan, Amsterdam en Kopenhagen. Milaan en Amsterdam eindigden in een derde stemming ex aequo waarop loting de zetel van EMA uiteindelijk aan Amsterdam heeft toegewezen.
Gevolg
Dat Amsterdam ronduit opgetogen is over de komst van EMA heeft met veel meer te maken dan met de instelling alleen. EMA heeft immers behoorlijk wat ‘satellieten’ rond zich hangen. Zo heeft elk farmabedrijf wel een afdeling in Londen (waar EMA nu zit) omdat een frequent contact met de hoofdzetel van EMA cruciaal is voor de vergunningen die de farma moet krijgen vooraleer ze een geneesmiddel op de Europese markt kan brengen. Vermoedelijk zullen ook al die kantoren mee naar Amsterdam verhuizen.
Bovendien zijn op dit moment in Londen vrijwel alle notified bodies gevestigd. Want niet alleen geneesmiddelen moeten een vergunning krijgen, maar ook heel veel andere gezondheidproducten en -materialen die niet onder de geneesmiddelenwet vallen. Denken we maar aan hartkleppen, borstimplantaten, stents en heupprothesen… maar ook aan injectiespuitjes en zelfs vochtig wondverband. Vooraleer die op de markt komen, moeten die door een notified body gekeurd en vooral goedgekeurd worden. Na de brexit moeten ook die notified bodies uit Londen verhuizen omdat Europa stelt dat instellingen die een kwaliteitskeurmerk voor Europa vervaardigen, ook in Europa gevestigd moeten zijn.
Voor velen is het dan ook logisch dat ook die notified bodies, om praktische redenen, zullen verhuizen naar een plaats in de schaduw van het EMA. Naar Nederland dus.
Alles bij elkaar betekent dat voor Amsterdam tienduizenden overnachtingen per jaar, een paar duizend permanente (en goed betaalde) verblijvers en alle gevolgen van dien voor de horeca en de toerisme-industrie.
De EBA is dan weer toegewezen aan Parijs. Dublin zat heel lang in de race maar verloor – net zoals Milaan bij de EMA – in de loting. Ook hier overleefde Brussel de eerste ronde niet. Alleen Frankfurt deed het in de running nog goed. Zelfs Luxemburg – nochtans een zeer valabele kandidaat vanwege een lange financiële historiek – haalde de tweede ronde niet.