Oud-spoorbaas Marc Descheemaecker haalt in zijn boek ‘Dwarsligger’ uit naar de gepolitiseerde NMBS en vooral naar SP.A’er Johan Vande Lanotte die hem ‘onthoofdde’.
De goede werking van de NMBS wordt zwaar aangetast door de macht van de twee grote spoorbonden, die elke verandering tegenhouden, en de gepolitiseerde bestuursorganen waar partijpolitieke motieven primeren. Dat stelt oud-spoorbaas Marc Descheemaecker, die in zijn boek ‘Dwarsligger. Achter de schermen van de NMBS’ talrijke voorbeelden en anekdotes geeft om zijn stelling te bewijzen. Hij haalt ook zwaar uit naar SP.A-vicepremier Johan Vande Lanotte, die volgens hem zijn veto stelde tegen de benoeming van Descheemaecker als gedelegeerd bestuurder van de NMBS.
Marc Descheemaecker, die een Open VLD-etiket heeft, nam in november 2002 de leiding van noodlijdende NMBS-vrachtdivisie B-Cargo. In 2005 werd hij bij de driedeling van de spoorwegmaatschappij gedelegeerd bestuurder van de NMBS, naast Luc Lallemand (infrastructuurbeheerder Infrabel) en Jannie Haeck (NMBS Holding) .
Terwijl hij zich lovend uitlaat over Lallemand (van PS-signatuur), is hij minder positief over Jannie Haeck, gewezen kabinetschef van Vande Lanotte. De relatie met Johan Vande Lanotte loopt vanaf het begin mank en volgens Descheemaecker is hij de oorzaak dat hij uiteindelijk geen gedelegeerd bestuurder werd, hoewel hij als beste uit de selectie kwam. In ‘Tien redenen waarom de keizer van Oostende me liet onthoofden’ gaat hij daar uitgebreid op in.
Het loopt al mis eind 2004, dus net voor hij officieel gedelegeerd bestuurder van de NMBS werd, met een kranteninterview dat als titel ‘Gratis bestaat niet’ kreeg, op het ogenblik dat SP.A een congres over mobiliteit hield. Daarna botsten de twee nog bij een aantal dossiers zoals de verdeling van de middelen bij de driedeling, ABX, de Thalys Oostende-Brussel, sponsoring, en de Fyra.
In dat laatste dossier verwijst hij naar persberichten over mogelijke corruptie door de moedermaatschappij AnsaldoBreda. ‘AnsaldoBreda behoorde tot dezelfde groep als helikopterproducent Agusta. Aan de SP.A gelinkte personen kwamen elke keer tussenbeide op beslissende momenten in het dossier. Alles wees op een mogelijk kwalijk of ten minste verontrustende dossier’, schrijft Descheemaecker.
Vande Lanotte: ‘Descheemaecker pleegt chantage’
In een interview met Knack haalde Vande Lanotte ook niet onzacht uit naar Descheemaecker. Vande Lanotte zegt in het uitgebreid gesprek te vrezen dat ‘het nog niet gedaan’ is met wat hij noemt de ‘zogenaamde zweem van belangenvermenging’ rond zijn persoon. ‘Want er gaat nog een boekje van Descheemaecker verschijnen.’
Vande Lanotte: ‘Op 4 juli 2013 bevindt Europarlementslid Saïd El Khadraoui zich als rapporteur van de Commissie Infrastructuur van het Europees Parlement in Wenen. Samen met de toenmalige ceo’s van de NMBS zit hij op de bus naar het Sofitelhotel. Tijdens die rit begint Mark Descheemaeker tegen El Khadraoui over zijn eigen herbenoeming bij de NMBS: ‘Anders ga ik in april 2014 een boek schrijven tegen de SP.A.’ Hij heeft er zelfs aan toegevoegd: ‘Het zal de SP.A procenten kosten.’ Dat is dus chantage. En blijkbaar vrezen sommigen dat de SP.A ook na 25 mei weer iets te zeggen zal hebben. Anders zouden ze zoveel boekskes over mij niet volschrijven.
‘NMBS moet zich grondig wapenen tegen liberalisering en krimpende subsidies’
Nog volgens Descheemaecker staat de NMBS het komende decennium voor grote uitdagingen door de vrijmaking van de binnenlandse passagiersmarkt binnen de Europese Unie en de inkrimping van de overheidssubsidies met een derde om de Belgische overheidsfinanciën in het gareel te houden.
Descheemaecker wil af van het statutair statuut van het personeel en de politisering. Een opsplitsing van de NMBS en daarop een fusie met De Lijn kunnen voor hem ook. ‘De bestaande situatie kan enkel behouden worden als er onredelijk veel overheidsgeld naar het systeem stroomt’, besluit Descheemaecker.
Liberaliseringsgolf
De gewezen gedelegeerd bestuurder wijst erop dat de liberaliseringsgolf zal gebeuren in een periode waarin de Belgische overheid moeten werken met een slinkend budget. In een nota die hij voogdijminister Jean-Pacal Labille (PS) op één van de laatste vergaderingen voorlegde, gaat hij uit van een inkrimping van de subsidies met een derde. Op tien jaar tijd zouden de investeringen met 20 procent dalen, 2 procent per jaar en de exploitatiesubsidies met 40 procent (jaarlijks 4 procent), wat neerkomt op 300 miljoen euro minder investeringen in 2023 en 600 miljoen minder exploitatiesubsidies. Om dat te realiseren moeten over een langere periode nog eens 5.000 banen sneuvelen tot 29.500 voltijdse banen en dienen de reizigerstarieven met anderhalf procent per jaar boven de inflatie te stijgen.
Kleurloze raad van bestuur
Daarnaast pleit Descheemaecker ervoor om voortaan nog enkel contractueel personeel aan te werven en voor een hooggekwalificeerde raad van bestuur zonder politieke kleur. Hij vindt ook dat de NMBS perfect kan opgesplitst worden in een Vlaamse en Waalse spoorwegmaatschappij, die idealiter zouden fusioneren met respectievelijk De Lijn en TEC. De Duitse DB, de Nederlandse NS en de Franse SNCF opereren vandaag reeds als bustransporteurs. (Belga/SD)
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier