Dat bij kernafvalbeheerder Belgoprocess op meer dan veertig vaten een gelachtige substantie is ontdekt, noemt Kristof Calvo (Groen) ‘onaanvaardbaar’: ‘Die vaten moeten 300 jaar meegaan’
Bij kernafvalbeheerder Belgoprocess in Dessel is op meer dan veertig vaten een gelachtige substantie ontdekt. Dat melden verscheidene kranten. Gevaar voor de volksgezondheid of het milieu zou er niet geweest zijn.
In de opslagbunkers van Belgoprocess wordt laagradioactief afval afkomstig uit de kernreactoren van Doel gestockeerd. Bij een controle in februari ontdekten experts van het NIRAS (Nationaal Instituut voor Radioactief Afval en verrijkte Splijtstoffen) dat er een gel lekte uit vijf vaten waarin het radioactieve afval ingekapseld zit in beton.
Chemische reactie in beton
Uit onderzoek bleek dat de gel het resultaat is van een chemische reactie in het beton van de vaten. Er zou op geen enkel moment een gevaar geweest zijn voor de volksgezondheid of het milieu. Begin deze maand werden wel nog eens 58 andere vaten geopend. Dezelfde radioactieve gel werd in 42 vaten aangetroffen. Nieuwe lekken werden niet ontdekt. Het NIRAS onderzoekt momenteel nog de resultaten van deze laatste tests.
Electrabel zegt haar ‘volledige samenwerking’ te verlenen en heeft het verwerkingsproces van laagradioactief afval in dit type vaten in Doel stopgezet. Bij Belgoprocess beklemtoont men dat niet gaat om een probleem met het kernafval, maar met de beschermende betonlaag.
Belgoprocess: ‘We garanderen dat niets uit de installatie kan ontsnappen’
Volgens kernafvalbeheerder Belgoprocess brengt de ‘gelachtige substantie’ die ontdekt werd in enkele tientallen vaten afkomstig van de kerncentrale van Doel geen gevaar met zich mee.
Woordvoerder Bart Thieren zegt dat Belgoprocess ‘kan garanderen dat niets uit de installatie ontsnapt’.’Jullie moeten zich geen zorgen maken’, zei Thieren in De Ochtend op Radio 1. ‘Belgoprocess staat voor de veilige opslag van dit type afval. Er is geen gevaar voor de gezondheid, voor onze mensen of voor het milieu.’
Vaten niet oorzaak lekken’
Hij legde uit dat de vaten waarin de afvalstoffen opgeslagen zitten niet de oorzaak zijn van het incident. Het gaat volgens Belgoprocess om een chemische reactie in de betonmortel in het vat.
De vaten zelf hebben overigens geen veiligheidsfunctie, luidde het. ‘Het systeem is zo opgebouwd dat het afval nooit uit de installatie kan sijpelen. (…) Buiten het vat heb je nog de omgeving, het gebouw, zodat we kunnen garanderen dat niets uit de installatie ontsnapt.’
Gepaste maatregelen
Als er eenmaal zekerheid is over de precieze oorzaak van het incident, ‘zullen we de juiste conclusie trekken en de gepaste maatregelen nemen om de veiligheid te garanderen’, zei Thieren. Volgens de woordvoerder is Belgoprocess ’transparant en open’ geweest in zijn communicatie.
Kristof Calvo: ‘Vaten moeten 300 jaar meegaan’
Groen-Kamerlid Kristof Calvo zegt in De Ochtend op Radio 1 dat het ‘wellicht om een structureel probleem’ gaat. ‘Alle vaten moeten zo snel mogelijk worden onderzocht’, zegt Calvo.
Calvo stelt zich grote vragen bij de wijze van verwerking. ‘De manier waarop dergelijke vaten verwerkt worden, is niet ok. Alleen het beste is goed genoeg. Deze vaten zijn pas 20 jaar oud, ze moeten 300 jaar meegaan. Dit is onaanvaardbaar.’ Na de ontdekking van de vijf lekkende vaten werd tijdens inspecties dezelfde gelachtige substantie in 42 van de 58 gecontroleerde vaten aangetroffen. Het is aan Electrabel, afvalbeheerder Belgoprocess en het NIRAS (het Nationaal Instituut voor Radioactief Afval en verrijkte Splijtstoffen) om te bekijken hoe de verwerking veilig kan gebeuren, meent het groene Kamerlid.
‘We zitten met nucleaire brol en weten niet wat er mee aan te vangen’
Volgens Calvo maakt het probleem één iets heel duidelijk: ‘We zitten met nucleaire brol, maar weten eigenlijk niet goed wat er mee aan te vangen.’ Hij vraagt dat de subcommissie Nucleaire Veiligheid van de Kamer bijeenkomt om tekst en uitleg te krijgen van alle betrokkenen. ‘Ik stel me vragen bij de gang van zaken en de opvolging. In februari is het eerste probleem vastgesteld. Pas in augustus is de voogdijminister (staatssecretaris voor Energie Melchior Wathelet, red.) op de hoogte gebracht.’
Calvo waarschuwt voor de ‘potentieel grote gevolgen’ van het dossier, onder andere op financieel vlak. Het Groen-Kamerlid vindt dat staatssecretaris Melchior Wathelet en minister van Binnenlandse Zaken Joëlle Milquet (beiden cdH) een tand moeten bijsteken. ‘Zo lang de regeringsleden zulke dossiers van op afstand blijven volgen, sukkelen we van het ene probleemdossier naar het andere.’
Calvo: ‘Erfenis zo goed mogelijk beheren en naar toekomst kijken’
De wijze van verwerking moet onder het licht gehouden worden, meent Calvo. ‘We moeten deze erfenis zo goed mogelijk beheren.’ Volgens Calvo moet ook gekeken worden naar de toekomst: ‘Die hebben we wel in de hand: we kunnen tegen 2030 volgens het Planbureau 25.000 jobs creëren in de sector van de duurzame energie.’
Schiltz: ‘Lessen trekken om dergelijke incidenten te vermijden’
Als het onderzoek naar de oorzaak van, de communicatie over en de verantwoordelijkheden voor de problemen met de vaten nucleair afval bij Belgoprocess eenmaal is afgerond, ‘moeten de nodige lessen getrokken worden opdat dergelijke incidenten kunnen worden vermeden’. Dat zegt Willem-Frederik Schiltz (Open VLD), voorzitter van de subcommissie Nucleaire Veiligheid van de Kamer.
Schiltz wijst erop dat er geen gevaar dreigt, ‘noch voor de werknemers van Belgoprocess, noch voor de bevolking, noch voor het leefmilieu’. Verder onderzoek moet de hypothese bevestigen dat de ontdekte gelachtige substantie het resultaat is van een chemische reactie in de betonstructuur van de vaten, of in het andere geval ‘de processen identificeren die aan de oorsprong van het vastgestelde fenomeen liggen’, legt Schiltz uit.
Schiltz: ‘Inspecties werken’
Het feit dat het probleem werd ontdekt, wijst er volgens hem op dat de inspecties werken. ‘Nadat het onderzoek is afgerond naar de oorzaak, communicatie en de verantwoordelijkheden,’ zegt Schiltz, ‘moeten de nodige lessen worden getrokken opdat dergelijke incidenten kunnen worden vermeden.’
Hij wil dat het incident ‘in alle transparantie’ besproken wordt in de subcommissie Nucleaire Veiligheid. Schiltz zal dan ook het nodige doen om die in oktober bijeen te laten komen.
Zelf zit de Open VLD’er met een aantal vragen. Hij wil bijvoorbeeld weten of er nog vaten in de toekomst onderhevig kunnen zijn aan hetzelfde fenomeen, hoe de verpakking en de controles hierop juist verlopen en welke interactie er is tussen producent, controle-instanties en afvalverwerker.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier