Er waren in 2017 geen aanwijzingen dat de PFOS-vervuiling in de omgeving van de 3M-site in Zwijndrecht een gevaar was voor de volksgezondheid. Dat heeft voormalig minister van Omgeving Joke Schauvliege (CD&V) maandagochtend verklaard in de onderzoekscommissie PFAS-PFOS van het Vlaams Parlement. Voormalig minister van Openbare Werken Ben Weyts (N-VA) liet een gelijkaardige boodschap horen en counterde de critici die spreken van een ‘doofpotoperatie’.
Een sleutelzitting in de onderzoekscommissie PFAS-PFOS vandaag. De commissie heeft vier ministers van de voormalige regering-Bourgeois uitgenodigd die tussen 2014 en 2019 op een of andere manier betrokken waren bij het dossier: voormalig minister van Financiën en Begroting Bart Tommelein (Open VLD), voormalig minister van Mobiliteit en Openbare Werken Ben Weyts (N-VA), voormalig minister van Volksgezondheid Jo Vandeurzen (CD&V) en voormalig minister van Omgeving Joke Schauvliege (CD&V).
De commissie probeert vooral een antwoord te krijgen op de vraag ‘wie wist wat wanneer en is er wel voldoende gedaan met die beschikbare informatie?’ Het was daarbij vooral uitkijken naar de verklaringen van de voormalige ministers Joke Schauvliege en Ben Weyts.
Geldende normen
Volgens Schauvliege was het in 2017 wel duidelijk dat de ‘forever chemicals’ (PFAS-PFOS) die 3M gebruikte wel schadelijk waren voor het milieu, maar was er ‘geen indicatie van een humaantoxicologisch risico in de omgeving van 3M’. Ook afvalstoffenmaatschappij OVAM zat in 2017 nog op de lijn dat er ‘geen direct risico zou bestaan voor de volksgezondheid’.
De ommekeer kwam er volgens Schauvliege pas eind 2018, toen er veel strengere Europese normen kwamen. ‘Toen de kennis toenam en de Europese normen strenger werden – die werden in 2020 240 keer strenger dan in 2017 – heb ik, net als mijn diensten, onmiddellijk gehandeld’, aldus Schauvliege. De voormalige CD&V-minister is duidelijk: ‘Zou ik met de kennis die ik in 2017 had vandaag opnieuw zo handelen? Ja. Zou ik met de kennis die er in 2022 is opnieuw zo handelen? Uiteraard niet’.
Zou ik met de kennis die ik in 2017 had vandaag opnieuw zo handelen? Ja. Zou ik met de kennis die er in 2022 is opnieuw zo handelen? Uiteraard niet.
Een gelijkaardige boodschap was te horen in het openingsstatement van voormalig minister van Mobiliteit en Openbare Werken Ben Weyts. ‘Het is gemakkelijk om met de bril en de kennis van vandaag het verleden te beoordelen. Maar ik meen oprecht dat mijn diensten onder mijn politieke verantwoordelijkheid in eer en geweten correct hebben gehandeld’, aldus Weyts.
De N-VA-minister ergert zich wat aan de insinuaties en aantijgingen in het dossier alsook aan het feit dat sommige critici spreken van een doofpotoperatie. ‘Als er al sprake was van een doofpot, dan toch een doofpot zonder deksel’, zei Weyts, verwijzend naar de verschillende momenten waarop er over de PFOS-vervuiling op de werfzone van de Oosterweel is gecommuniceerd.
Dat er op een veelbesproken vergadering van 12 oktober 2017 (met onder meer bouwheer Lantis, OVAM en de kabinetten van Schauvliege en Weyts) voor gekozen werd om toch niet breder te communiceren over de mogelijke risico’s van de vervuiling, is volgens Weyts ‘een gezamenlijke verantwoordelijkheid, ook onder mijn politieke verantwoordelijkheid”, maar is die beslissing genomen op basis van de toen beschikbare “adviezen van experten.’
