‘De facturen van water en elektriciteit moeten eenvoudig en transparant zijn’

Alles wordt duurder. Met uitzondering van enkele producten, zoals smartphones en televisietoestellen. Aardgas werd in 2022 73 procent duurder, boter, melk en eieren zo’n 30 procent. Dat de prijs van basisvoorzieningen als water en elektriciteit ook stijgt, is niet verwonderlijk. Maar aangezien je als consument geen alternatief hebt, mag je van de leveranciers een goede en heldere uitleg verwachten. Die ontbreekt.

Water werd vorig jaar pakweg 5 procent duurder. Dit jaar zal de factuur meer stijgen, want de drie grote drinkwaterbedrijven in Vlaanderen, De Watergroep, Farys en Pidpa, trekken hun tarieven met 10 tot 15 procent op. Dat heeft te maken met de indexering en investeringen voor het klimaat, aldus De Watergroep.

Oud-journalist Rolf Falter vond die uitleg wel erg mager, deed onderzoek en vond enkele interessante cijfers. De jaarprijs van water voor een gemiddeld gezin nam tussen 2015 en 2023 met 29% toe (van 340 naar 440 euro). Ons watertarief blijkt de helft hoger te liggen dan in Nederland. Ondertussen stegen het aantal personeelsleden van De Watergroep tussen 2017 en 2021 met 14 procent (van 1378 naar 1577) en de loonkosten met 27 procent (van 103 miljoen naar 131 miljoen euro). Dat verdient wat uitleg van de watermaatschappijen, vooral omdat u geen andere keuze heeft dan drinkwater te verbruiken van het bedrijf dat in uw streek actief is. En de tarieven zijn nogal verschillend: zo betaalt u dit jaar als basistarief bij Farys 2,5 euro per kubieke meter, bij de Watergroep 2,2 euro en bij Pidpa 1,6 euro. U zult maar in een duurdere gemeente wonen.

Elektriciteit werd vorig jaar 35 procent duurder. Hoe uw elektriciteitsfactuur er dit jaar zal uitzien, is koffiedik kijken: vanaf 1 januari is het capaciteitstarief van kracht, zodat u meer zult moeten betalen als u hoge verbruikspieken hebt. Daarom wordt aangeraden om uw verbruik slim te sturen, maar de tips blijven beperkt tot ‘laad uw elektrische wagen niet op terwijl u uw warmtepomp laat draaien’. Als u die al heeft natuurlijk. De elektriciteitsfactuur was al zeer ingewikkeld en weinig transparant, door het capaciteitstarief wordt ze helemaal onduidelijk.

De complexiteit van onze samenleving neemt toe en dat is misschien onvermijdelijk. Maar de facturen van basisvoorzieningen zoals water en elektriciteit moeten eenvoudig en transparant zijn. Bij uitbreiding geldt dat ook voor fiscaliteit. Het is nu allemaal erg ondoorzichtig en dat voedt het wantrouwen en de onvrede van de bevolking ten opzichte van onze overheid en haar instellingen. Dat beseffen experts en beleidsmakers te weinig.