Vicepremier Alexander De Croo reageert verontwaardigd op de bevindingen van het #BelgianArms-onderzoek. ‘Voor de gewesten is wapenhandel vandaag een bevoegdheid zonder verantwoordelijkheid.’
‘Mijn maag keert als ik dit lees’, reageert Alexander De Croo (Open VLD), die als vicepremier en minister van Ontwikkelingssamenwerking al meermaals kritiek leverde op de wapenleveringen aan het Midden-Oosten. ‘Dit bevestigt het vermoeden dat ik en vele anderen al langer hadden: er worden Belgische wapens gebruikt in een van de allergruwelijkste conflicten ter wereld. Het is onwaarschijnlijk dat wij uit puur economisch gewin het oorlogsgeweld in Jemen blijven voeden.’
‘Wie de feiten bekijkt, kan enkel concluderen dat we onmiddellijk moeten stoppen met wapens leveren aan het Midden-Oosten’, zegt De Croo. Al geeft hij meteen toe dat daarvoor in het politieke milieu weinig animo is te vinden. ‘Als ik die kwesties ter sprake breng, krijg ik over het algemeen twee antwoorden. Het eerste is: “Het is uw bevoegdheid niet.” Het tweede luidt: “We moeten het Europees bekijken.” Dat betekent zoveel als: we schuiven het op de lange baan, want het zal nooit gebeuren dat 28 Europese landen het daarover eens raken. Daarom moeten we het heft in eigen handen nemen. Landen als Nederland, Denemarken en Duitsland hebben op eigen houtje beslist dat ze geen wapens meer aan zulke bestemmingen willen leveren.’
De Croo benadrukt dat het geen strikt Waals probleem is. ‘Dit is het gevolg van de regionalisering. Sinds de gewesten verantwoordelijk zijn voor het afleveren van wapenexportlicenties, gebeurt het toekennen van die vergunningen met een veel te economische benadering. Dat is logisch, want de gewesten in België hebben nu eenmaal vooral economische bevoegdheden, en laten zich niet in met buitenlands beleid.’
Om exporten naar ongewenste bestemmingen te voorkomen, wil De Croo bij de volgende regeringsvorming afspraken maken met de gewesten. ‘Voor de gewesten is wapenhandel vandaag een bevoegdheid zonder verantwoordelijkheid. Men voedt er conflicten mee, maar het is wel de federale regering die in haar buitenlands en humanitair beleid met de gevolgen aan de slag moet. Logisch is anders.’
Dat FN Herstal voor zijn inkomsten grotendeels afhankelijk is van zijn export naar Saudi-Arabië, hoeft volgens De Croo niet te betekenen dat de fabriek geen toekomst heeft. ‘Ik heb niets tegen het feit dat Wallonië wapens produceert. De vraag is alleen: aan wie verkoop je ze? Er zijn andere landen dan Saudi-Arabië die óók wapens kopen.’
Dat er jobs en economische belangen in het spel zijn, vindt De Croo niet relevant: ‘Een economie waar bloed aan hangt, is in mijn ogen geen sterke economie. Je kunt als regio een industrieel beleid vormgeven. Je kunt er bijvoorbeeld voor kiezen om industrieën te ondersteunen die producten aanleveren voor humanitaire hulp. Dat is ook een grote sector waarmee je veel economische return kunt genereren. Jammer genoeg stel ik vast dat Wallonië ervoor kiest om eigenaar te zijn van een wapenfabriek.’
Op de vraag of het Waals Gewest, dat eigenaar is van FN Herstal maar eveneens de vergunningen voor wapenexporten verleent, niet aan belangenvermenging doet, antwoordt De Croo cryptisch. ‘Als u die situatie aan buitenlanders uitlegt, vinden die dat toch een beetje eigenaardig. Ik kan ze geen ongelijk geven.’
