De kans is groot dat Iran instemt met een beperking van zijn nucleaire capaciteit. Al is de wereld daarmee verre van kernwapenvrij.
Volgende week verstrijkt een nieuwe termijn om de gesprekken over het nucleaire programma van Iran af te ronden. Het lijkt op dit moment een kwestie van tijd voor de vijf permanente leden van de VN-Veiligheidsraad – de VS, Rusland, China, het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk – plus Duitsland het met Teheran eens worden over een beperking van de atoomcapaciteit van het land. De internationale gemeenschap is ervan overtuigd dat Iran een atoombom wil maken. Iran blijft erbij dat het alleen belangstelling heeft voor civiele toepassingen van kernenergie, maar kreunt onder de economische sancties die het wordt opgelegd.
Onder meer het soennitische Saudi-Arabië ziet het niet zitten dat het sjiitische Iran een kernmacht zou worden. Maar zeker Israël is bang van een Iraanse atoombom. De kwestie speelde ook een hoofdrol in de Israëlische verkiezingscampagne. Tegen de zin van de Amerikaanse president Barack Obama hield premier Bibi Netanyahu twee weken geleden op uitnodiging van de Republikeinse meerderheid een toespraak over het onderwerp voor het Amerikaanse Congres. Vorige week stuurden enkele tientallen conservatieve Senatoren zelfs een brief naar Teheran, met de boodschap dat een volgende – Republikeinse – president elke atoomdeal met Iran ongedaan zou maken.
Dat was niet alleen een zelden geziene poging om het gezag van de Amerikaanse president in het buitenland te ondermijnen, het was ook dom. Als de gesprekken nu nog mislukken, brengt dat een Iraanse bom alleen maar dichterbij. Het akkoord dat in de maak is, komt erop neer dat Iran zijn uranium gedurende tien jaar niet mag verrijken zodat het er een atoombom mee zou kunnen maken. De internationale gemeenschap zou op die manier een jaar de tijd hebben om gepast te reageren mocht Iran het akkoord niet respecteren. Komt Iran het akkoord wel na, dan zouden de sancties tegen het land worden opgeheven.
Maar ook na een akkoord met Iran is Obama nog niet klaar, wil hij zijn belofte uit 2009 nakomen om de wereld kernwapenvrij te maken. Rusland, China en de VS zelf poetsen hun wapenarsenaal op. Bovendien is helemaal niet zeker of nieuwe, weinig stabiele kernmachten zoals Noord-Korea en Pakistan afdoende controle hebben over hun nucleair materiaal. De angst is groot dat een terreurgroep zoals de Islamitische Staat een atoombom in handen zou krijgen. De gesprekken met Iran zijn in elk geval maar een eerste stap in een nieuwe ronde van nucleaire diplomatie.
Hubert van Humbeeck
De angst is groot dat een terreurgroep zoals de IS een atoombom in handen zou krijgen.
