‘Dietsche Warande & Belfort’ vierde vorige week zijn 150e verjaardag. Tijd om stil te staan bij de toekomst van onze literaire tijdschriften.
Info : DWB, december 2005, nr. 5-6. Meer info: www.dwb.be Nog tot 31 december loopt in Passa Porta aan de A. Dansaertstraat 46 in Brussel, de cross-overexpo Konstflosofy die Walter Swennen speciaal maakte voor de 150e verjaardag van DWB.
268.333 euro, dat is het bedrag dat de Vlaamse Gemeenschap (via het Vlaams Fonds voor de Letteren) elk jaar in de literaire tijdschriften pompt. De begunstigden zijn De Brakke Hond (27.000 euro), Deus Ex Machina (22.000 euro), Dietsche Warande & Belfort (65.870 euro), Het Trage Vuur (gespecialiseerd in Chinese letteren, 22.000 euro), freespace Nieuwzuid (9363 euro), Revolver (33.500 euro), Spiegel der Letteren (12.500 euro), Tiecelijn (gespecialiseerd in Reynaert-studie, 6000 euro), Yang (52.000 euro) en TijdSchrift (18.000 euro). ZL en Poëziekrant worden nog via andere kanalen betoelaagd. De adviescommissie tijdschriften maakte vorig jaar een doorlichting van de tijdschriften. De meeste krijgen een goed rapport, maar één principiële stellingname blijft vreemd. De commissie beschouwt de websites van de tijdschriften alleen maar als ‘een geschikt promotiemiddel’ dat bovendien ‘een archiefwaarde’ kan hebben. ‘De subsidies blijven echter voorbehouden aan de papieren versies van de tijdschriften.’ En dat terwijl in Nederland de literaire kritiek én de literaire creatie floreren dankzij het internet.
Het VFL wil wel zoeken naar manieren om de tijdschriften naar de lezers te brengen. Zo is het wachten op de resultaten van een lezersenquête en worden ook acties ondernomen tegenover bibliotheken. Verspreiding via het internet wordt blijkbaar niet overwogen.
Literaire tijdschriften worden steeds belangrijker. ‘Alleen in dit medium lijkt nog ruimte voor lange beschouwingen over literatuur en haar maatschappelijke inbedding’, schrijft het VFL. Wijze woorden, maar toch is het vreemd dat de overheid de (niet zo kleine) kern van literatuurfanaten twee keer op kosten blijft jagen. Wie op de hoogte wil blijven van wat er in de literaire bladen verschijnt, heeft weinig andere keus dan zich een handvol abonnementen aan te schaffen. Die kosten tussen de 12 ( Tiecelijn) en de 36 ( DWB, Poëziekrant) euro per jaar. Op zich niet zo veel, maar toch is de drempel hoog. Aangezien de tijdschriften allemaal slechts een paar honderd abonnees hebben, is de opbrengst ook marginaal in het hele kostenplaatje. De bottom line van het verhaal is dan ook dat de tijdschriften hun subsidiegeld hoofdzakelijk naar de drukker dragen. De nadruk ligt zeer sterk op de vorm. Zo maken bijvoorbeeld DWB en Yang (niet toevallig de ‘rijkste’ tijdschriften) er een erezaak van om zo’n fraai mogelijke nummers op de markt te brengen.
Het decembernummer van Dietsche Warande & Belfort spant de kroon. De grande dame van de Vlaamse tijdschriften vierde de afgelopen weken uitbundig feest: met een persconferentie, een feestnacht en een tentoonstelling. Het feestnummer bevat bijdragen van 150 auteurs en kunstenaars die allemaal een ‘pregnante boodschap’ brengen voor de mensen van de toekomst. Geen enkele auteur opperde de suggestie dat een blad als DWB veel meer overlevingskansen heeft op het internet dan in de boekhandel. Nieuwe technieken zoals printing on demand zouden dan de papierminnaars onder de lezers alsnog op hun wenken kunnen bedienen. De 268.333 euro die Vlaanderen in de tijdschriften pompt, zouden alvast beter renderen en het belang van de literaire tijdschriften als vrijplaatsen voor kritiek, reflectie en creatie zou alleen maar toenemen. Waarom? Omdat de inhoud veel sneller ‘zijn’ publiek zal bereiken en ook sneller zal doorsijpelen in de mainstream pers. De ironie wil dat DWB in zijn tijdschriftenrubriek het onlinetijdschrift Kiez21 (www.kiez21.org) erg lovend bespreekt.
Laat dit er u toch niet van weerhouden om te genieten van de extra bijlage XXIII die DWB maakte en waarin curator Luk Lambrecht de portfolio’s samenbrengt die hij de afgelopen jaren liet maken voor het tijdschrift. Het zijn 23 indringende ‘duetten’ tussen schrijvers en plastische kunstenaars. Van Maarten Vanden Abeele over Jan De Cock, Anna Luyten tot Dirk Van Weelden en Dirk Zoete. Fraai gedrukt op luxepapier. Om omstandig aan te ruiken en dan omzichtig te doorbladeren. Maar misschien had DWB beter een echte tentoonstelling gemaakt dan deze dure luxepublicatie.
Karl van den Broeck
