Technologie Technologie De Twitter Files: wereldschokkende onthullingen of storm in een glas water? Nadat Elon Musk eind oktober 2022 aan het hoofd van Twitter was gekomen, gaf hij enkele journalisten en auteurs inzage in de archieven van de sociaalnetwerksite. Het resultaat zijn de ‘Twitter Files’. Wat tonen die aan?
Maatschappij Maatschappij Oplichting en misleiding in 2022: dit waren de 12 opmerkelijkste desinformatiecampagnes
Wetenschap Wetenschap Hoe covid ook de wetenschap heeft veranderd De wetenschappelijk publicatiecultuur is een traag en voorzichtig proces. Dat botst weleens met de onlinecultuur van onmiddellijke ophef, zo bleek al te vaak tijdens de coronacrisis. En dus bent u maar beter voorzichtig als u het zinnetje ‘Studies hebben bewezen dat...’ leest.
Wereld Wereld De memes van Elon Musk: als mopjes een bron van misverstanden worden Elon Musk heeft al jaren de reputatie van memelord op Twitter. Nu hij als nieuwe eigenaar van Twitter onder een vergrootglas ligt, worden zijn grappen geregeld nieuws.
Europa Europa Waarom een oude video over een Franse ‘koloniale munt’ plots viraal gaat Miljoenen mensen kregen vorige maand op Twitter een video te zien waarin de Italiaanse premier Giorgia Meloni een antimigratiestandpunt koppelt aan kritiek op wat ze de ‘koloniale’ Franse muntpolitiek in Afrika noemt. Haar betoog was niet alleen misleidend, de video was ook bijna vier jaar oud.
Maatschappij Maatschappij ‘Manifesting’: van onschuldig zelfhulpmiddel tot oplichtingspraktijk Manifesting of ‘manifesteren’ is een pseudowetenschappelijke zelfhulpmethode die erop neerkomt dat het volstaat om zaken te ‘visualiseren’ opdat ze realiteit zouden worden. Onschuldige fun? Soms, maar er liggen ook gevaren en oplichters op de loer.
Wereld Wereld Hoe een deepfake Poetinfan een linkse Facebookgroep kaapte De pluralistische linkse Facebookgroep ‘Verzet’ is in maart 2022, kort na de Russische inval in Oekraïne, gekaapt door een Poetinfan met een deepfake profielfoto. Sindsdien is de groep met 5000 leden een doorgeefluik geworden voor Russische propaganda.
Wereld Wereld Elon Musk: redder van de vrije meningsuiting of doodgraver van Twitter? Sinds miljardair Elon Musk Twitter heeft overgenomen, heerst bij heel wat gebruikers ongerustheid over de toekomst van het platform.
Maatschappij Maatschappij Wat zit er echt achter de Leuvense rel over de kerstverlichting? Een bericht op een Leuvense nieuwswebsite over de benaming ‘wintersfeerverlichting’ leidde tot nationale heisa. Daarbij rijzen vragen over de banden tussen Leuven Actueel en de lokale N-VA-politica Katrien Houtmeyers.
Wereld Wereld Online nepprofielen: ook in Amerika staan trollenfabrieken Bij online nepprofielen die de publieke opinie proberen te beïnvloeden, denken we meteen aan Rusland. Maar ook westerse landen zijn al betrapt op die vorm van manipulatie.
Maatschappij Maatschappij Financiële 'coaches' blijken vaak grootverspreiders van complottheorieën Via het internet verkoopt een kleine industrie van ongereguleerde financiële ‘coaches’ vage beleggingsadviezen die ronduit gebaseerd zijn op complottheorieën. Aloud antisemitisme is daarbij nooit veraf.
Magazine Magazine Ophef over ‘opzettelijk lelijke foto’s’ Een foto van de radicaal-rechtse Giorgia Meloni, winnares van de Italiaanse verkiezingen, zorgde vorige week voor deining op sociale media. Werd het beeld op de website van Knack ‘opzettelijk bewerkt’ om haar te framen?
Nieuws Nieuws Ophef over ‘opzettelijk lelijke foto’s' van Georgia Meloni Een foto van de radicaal-rechtse Giorgia Meloni, winnares van de Italiaanse verkiezingen, zorgde vorige week voor ophef op sociale media. Een beeld op de website van Knack was volgens sommige politici ‘opzettelijk bewerkt’ om Meloni er slecht te laten uitzien en te ‘framen’. De werkelijkheid is veel banaler.
België België Energiecrisis: een winter vol knetterende complottheorieën Hoe hoger de prijzen, hoe doldwazer de berichten over de energiecrisis op sociale media.
Nieuws Nieuws The Queen Is Dead, lang leve de factchecker! Het overlijden van de Britse koningin Elizabeth II leidde tot een opstoot van misleidend of ronduit fake nieuws op de sociale media.
Wetenschap Wetenschap Nee, de Vlaamse coronaboosters zijn niet ‘alleen getest op acht muizen’ Bij de herfstvaccinatiecampagne tegen covid-19 worden in ons land ook ‘bivalente’ boosterprikken gebruikt, die zijn aangepast aan de omikronvariant van het coronavirus. Al twee weken circuleert het gerucht dat die boosters ‘alleen getest zijn op muizen’. Dat klopt niet, maar het werpt wel een interessante vraag op: is het nodig dat nieuwe boosters nog klinische proeven op mensen doorlopen?
Europa Europa ‘De first lady was vroeger een man’ - onzin blijft Brigitte Macron achtervolgen Brigitte Macron, echtgenote van de Franse president Emmanuel Macron, is ‘stiekem transgender en geboren als man’. Dat ongefundeerde gerucht blijft maar circuleren op het internet. Onzin, maar wie of wat schuilt erachter?
Gezondheid Gezondheid Cultuurstrijd rond antidepressiva: werkzaamheid van pillen staat verkeerdelijk ter discussie Ja, depressie is meer dan een 'chemische onbalans' in de hersenen. Maar wie roept dat antidepressiva niet werken, vergist zich.
Maatschappij Maatschappij Je geld of je privacy? Doemdenken over het verdwijnen van cash geld kreeg door corona nieuwe boost Experts en economen pleiten al langer voor een wereld zonder contant geld. Zo’n cashloze maatschappij is het doembeeld van complotdenkers.
Wereld Wereld Dit schijfje chorizo is niet het enige nepbeeld van het heelal dat viraal gaat op sociale media Onze fascinatie voor het heelal wordt op sociale media uitgebuit door grootverspreiders van gemanipuleerde foto’s en video’s. Ze hebben van clicks hun verdienmodel gemaakt. Hoe zit dat in elkaar?
Wereld Wereld 'I will not eat bugs': complotdenkers vinden nieuw discours na coronacrisis De complotdenkers die zich tegen de coronamaatregelen richtten, hebben een nieuw thema gevonden: het klimaat. Zij waarschuwen nu voor een gefabriceerde voedselcrisis en het verplicht eten van insecten. Waar komt dat discours vandaan?
Wereld Wereld Woke waanzin, nu ook in Tolkiens Midden-Aarde? Ook al zijn er alleen nog maar een korte trailer en een paar posters beschikbaar, de peperdure nieuwe Tolkien-serie The Rings of Power zorgt toch al voor ophef: enkele rollen gingen naar niet-witte acteurs.
België België Van dodelijke vaccins tot cocaïne voor Zelensky: hierover gingen de factchecks in 2022 tot nu toe Desinformatie surft altijd mee op de golven van de actualiteit. In 2020 en 2021 werd het nieuws gedomineerd door de coronacrisis en de vaccinatiecampagne – en dus bogen ook de factcheckers zich over die onderwerpen. Wat bracht 2022 tot nu toe?
België België De vuist van Kitir in Congo: wie ziet de context? Een foto van minister Meryame Kitir en staatssecretaris Thomas Dermine met geheven vuist in Congo: meer was er niet nodig voor een storm aan kritiek op sociale media. Het is een perfect voorbeeld van hoe een beeld zonder context niet alles zegt.
Europa Europa Verzonnen kaart die gastvrijheid van Europese landen in beeld brengt, gaat viraal Een Instagram-kaartje dat de verschillen in gastvrijheid tussen Europese landen afbeeldt, zorgde voor dagenlange internationale discussies. Vreemd, want de kaart was compleet verzonnen.
Onderwijs Onderwijs Chakra’s openen en andere pseudowetenschap leer je aan de Vlaamse hogeschool Verschillende hogescholen in Vlaanderen doceren al jarenlang over aderlaten, chakra’s en andere pseudowetenschap. Met financiële steun van de Vlaamse overheid.
Wereld Wereld Wordt het Pandemieverdrag het nieuwe Marrakeshpact? Het samenvallen van de jaarlijkse vergaderingen van de Wereldgezondheidsorganisatie en het World Economic Forum heeft vorige week geleid tot een explosie aan complottheorieën.
België België 'Kanker is een zinvol biologisch programma' en andere gevaarlijke onzin van de Nieuwe Germaanse Geneeskunde Sommige coronasceptici geloven zelfs niet dat virussen überhaupt bestaan. Hun ideeën zijn, ook na de coronacrisis, gevaarlijk voor de volksgezondheid.
Magazine Magazine ‘Pfizer-documenten’: hoe openbaarheid van bestuur leidt tot slecht geïnformeerde burgers Openbaarheid van bestuur is een zegen, maar in coronatijden is het ook een bron van misleidende claims op het internet. Hoe lossen we dat op?
Europa Europa Hoe een trumpiaans discours over verkiezingsfraude overwaait naar Europa De overwinning van Emmanuel Macron bij de Franse presidentsverkiezingen was relatief ruim en lag grotendeels in de lijn van de voorafgaande peilingen. Toch circuleerde - ook in ons land - nadien het verhaal dat er sprake zou zijn geweest van fraude of manipulatie bij de stembusgang.
Nieuws Nieuws Is de Sint-Niklase stadsmunt het begin van een controlestaat? Het lanceren van speciale 'stadsmunten' is al jaren bedoeld om lokale handelaars te ondersteunen, lokale problemen aan te pakken of lokale vrijwilligers te belonen voor hun inzet. Maar sinds de coronacrisis worden zulke initiatieven weleens vergeleken met een 'sociaalkredietsysteem naar Chinees model'.
Nieuws Nieuws Winnen coronasceptici binnenkort een Vlaamse cultuurprijs? De kans is groot dat u nog nooit gehoord hebt van de documentairereeks Tegenwind. Maar misschien winnen de makers van de reeks volgende maand de publieksprijs van de Vlaamse cultuurprijzen.
Nieuws Nieuws Het nieuwe doembeeld: wie is er bang voor de Europese 'digital ID'? In de protestbeweging tegen de coronamaatregelen is een nieuw doembeeld opgedoken: de Europese 'digitale identiteit'. De theorieën krijgen online veel respons, hoe gek ze soms ook klinken. Maar misschien moeten we die argwaan niet zomaar weglachen.
Nieuws Nieuws Schild & Vrienden: wat blijft er over van de groep rond Dries Van Langenhove? In 2018 verzamelde Dries Van Langenhove een 'stuurgroep' om de werking van Schild & Vrienden te professionaliseren. Knack kon de verslagen van enkele vergaderingen inkijken. Sommige inschattingen bleken profetisch.
Europa Europa Russen misbruiken beelden van Oekraïense 'volksjustitie' Uit Oekraïne komen allerlei beelden waarop te zien is hoe mannen en vrouwen op straat worden vastgebonden aan palen, en vaak ook geslagen. Schendingen van de mensenrechten? Of Russische propaganda?
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, uit documenten van Pfizer blijkt niet dat het coronavaccin 1291 bijwerkingen heeft In een recente Doorbraak-column schrijft Alain Grootaers dat uit documenten zou blijken dat Pfizer bij het testen van zijn coronavaccin op 1291 bijwerkingen stuitte. Dat klopt niet. De lijst van '1291 bijwerkingen' is in werkelijkheid een opsomming van zogenaamde AESI's (Adverse Events of Special Interest). Dat zijn geen bijwerkingen die concreet zijn vastgesteld als een gevolg van vaccinatie met Pfizer, maar een lijst van mogelijke bijwerkingen die tijdens de monitoringperiode bijzonder in de gaten worden gehouden.
Nieuws Nieuws De 'grootste fraude ooit' uit de column van Alain Grootaers is een oud broodjeaapverhaal Een potpourri van sterke verhalen over de gevaren van coronavaccins en de werkzaamheid van Ivermectine tegen covid-19 was tijdens de coronapandemie niet ongebruikelijk. Maar een recente Doorbraak-column maakt het wel heel erg bont.
Wereld Wereld Wat Russische claims over 'Amerikaanse biolabs' in Oekraïne met corona te maken hebben Van alle voorwendsels die de Russische overheid gelanceerd heeft om de inval in Oekraïne te rechtvaardigen, spreekt de zogezegde aanwezigheid van 'Amerikaanse biolabs' tot de verbeelding.
Nieuws Nieuws 'Gazprom sponsort energieminister Van der Straeten': zou het? Al jaren krijgen ecologisten het verwijt te horen onder één hoedje te spelen met de Russische gassector. Dat verhaal duikt nu opnieuw op, maar het bewijsmateriaal voor zo'n samenzwering ontbreekt.
Nieuws Nieuws Propaganda in het Kursaal van Oostende: de Shen Yun-spektakels van de Falun Gong-beweging Volgende week kunt u in de Oostendse concertzaal Kursaal het spektakel van Shen Yun bekijken: 'een buitengewone reis door China's 5000 jaar van goddelijk geïnspireerde cultuur'. Maar weet iedereen die een ticket koopt dat de show een vehikel is voor de politieke en religieuze propaganda van de Falun Gong-beweging?
Wereld Wereld Zijn de media een doorgeefluik voor oorlogspropaganda? Niemand weet of de gespannen situatie tussen Rusland en Oekraïne zal uitdraaien op een nieuwe oorlog. Maar ondertussen woedt op het internet al jaren een informatieoorlog over het conflict. Laten ook mainstreammedia zich daarbij misbruiken als doorgeefluik voor propaganda?
Wereld Wereld Hoe de podcast een vluchthaven voor de complotdenker werd De controverse rond comedian Joe Rogan maakt de vraag onontkoombaar: mogen podcasts een podium geven aan complotdenkers?
Wereld Wereld Truckers tegen coronamaatregelen: daar komt het European Freedom Convoy Een truckerskonvooi van enkele duizenden chauffeurs dat protesteerde tegen de coronamaatregelen in Canada beroerde internationaal de gemoederen. Het krijgt vermoedelijk navolging in Europa.
Nieuws Nieuws Nee, 'de Romeo's' starten geen rellen op coronabetogingen Betogingen door tegenstanders van coronamaatregelen zijn het voorbije jaar in binnen- en buitenland al geregeld gewelddadig ontspoord. Sommige organisatoren wijzen daarbij met een beschuldigende vinger naar de ordediensten. Maar daar bestaat geen bewijs voor.
Nieuws Nieuws Hoe 'censuur' bij populaire sociale media leidt tot alt-tech-radicalisering De populairste sociale media treden vaker dan vroeger op tegen inhoud die ze niet op hun platform willen. Sommige gebannen of geblokkeerde gebruikers vinden een veilige haven bij 'alt-tech'-sociale media. Maar die zijn stukken radicaler.
