Is mijn buur een psychopaat?

Hoe zie je aan een ogenschijnlijk normaal iemand dat er een moordenaar in schuilt?

Studente Lucy Chezzi ontwikkelde in haar masterscriptie een nieuwe methode om psychopaten beter te kunnen beschrijven, door middel van kenmerken in de persoonlijkheid.
Ronald Janssen was een vriendelijke leraar. Én is psychopaat, hoe kant dat? Hoe zie je aan een ogenschijnlijk normaal iemand dat er een moordenaar in schuilt? Wat zijn belangrijke kenmerken van hun persoonlijkheid?

Eigenlijk hebben psychopaten een persoonlijkheidsstoornis. Ze hebben een persoonlijkheid die extreem werkt, waardoor dat voor hen of voor anderen ‘stoort’. Een persoonlijkheid is niet makkelijk te veranderen. Je bent zo of je bent zo niet. Zo is de één bijvoorbeeld erg spontaan en sociaal, de ander erg verlegen en introvert.

De extreme gevallen worden in de psychologie vaak geclassificeerd onder stoornissen. Niet enkel persoonlijkheidsstoornissen vallen hieronder, maar ook ontwikkelingsstoornissen, angststoornissen, stemmingsstoornissen, enzovoort. Zo hebben extreem introverte personen misschien een sociale angststoornis of extreem spontane personen hebben mogelijk ADHD.

Bij psychopaten zijn er verschillende persoonlijkheidstrekken die extreem functioneren. Deze zijn helaas niet eenvoudig te definiëren omdat psychopathie zelf ook geen eenvoudig begrip is. Doorgaans wordt het begrip psychopathie opgesplitst in drie grote groepen: ongevoeligheid en impulsiviteit , egocentrisme en onverantwoordelijkheid. Men moet dus rekening houden met alle drie deze kernaspecten om te weten welke persoonlijkheidstrekken extreem zijn bij psychopaten.

Vriendelijk

Welke kenmerken hebben psychopaten dan? In eerste instantie lijken ze erg vriendelijk, maar door hun egocentrisme zijn ze niet echt in andere mensen geïnteresseerd. Een tweede belangrijk kenmerk is dat psychopaten een gebrek aan gewetensvolheid hebben. Door hun impulsieve levensstijl zijn ze bijvoorbeeld weinig ambitieus, onordelijk en hebben ze geen zelfdiscipline. Voort zijn psychopate mensen vaak energiek en avontuurlijk. Daarnaast worden ze meestal niet snel bang. Een levenslange gevangenisstraf zal hen met andere woorden niet snel afschrikken. En hoewel ze door hun manipulatief karakter vaak liegen, hebben psychopate mensen weinig vermogen tot fantaseren.

Nu de persoonlijkheidstrekken van psychopaten gevonden zijn, wordt er een methode ontwikkeld die vooral voor psychopate adolescenten werkt. De techniek is nog erg jong en moet nog op punt gesteld worden, maar toch betekent het onderzoek hoop voor een vroege herkenning van psychopathische kenmerken.