Tien jaar geleden trokken de Verenigde Staten Irak binnen om het regime van Saddam Hoessein omver te werpen. Nu het stof is gaan liggen, lijkt het vooral Turkije te zijn dat het meest baat heeft gehad bij de Irak-oorlog.
De Verenigde Staten hebben de Irak-oorlog niet kunnen omzetten in economische successen. Slechts zes procent van de Iraakse import komt uit de Verenigde Staten. Dat schrijft de Britse zakenkrant Financial Times. Enkel voor wapenhandel zijn de VS in Irak een grote speler.
De grote winnaar van de economische strijd om de Iraakse markt is Turkije. Het land zag zijn uitvoer naar Irak het voorbije decennium stijgen met meer dan vijfentwintig procent per jaar. Met een omzet van bijna elf miljard dollar in 2012 is Irak de tweede grootste afzetmarkt voor Turkije, na Duitsland.
Koerdische noorden
Volgens Ozgus Altung van makelaarsbedrijf BGC Partners in Istanbul zal de trend zich blijven doorzetten als de Iraakse markt groeit in verhouding tot de oliereserves. Ook Turkse aannemers doen het goed in het naoorlogse Irak. Vorig jaar draaiden ze er een omzet van ongeveer 3,5 miljard dollar. Ercument Aksoy van de Turks-Iraakse Handelsraad schrijft het succes van Turkije toe aan de bereidheid van Turkse bedrijven om risico’s te nemen in een onstabiele regio. Moest Irak een stabielere markt hebben, zou Turkije kampen met wereldwijde concurrentie, aldus Aksoy in de Financial Times.
Zeventig procent van de Turkse economische activiteit in Irak bevindt zich in het noorden, in de Koerdische regio, die ijvert voor grotere onafhankelijkheid van Bagdad. Nu moet de centrale regering nog elke overeenkomst over olie goedkeuren. Dat zorgt vaak voor vertraging, omdat er meestal onenigheid is over de verdeling van de opbrengsten.
Heibel om oliecontracten
Turkije heeft onderhandelingen opgestart met de Koerdische regionale regering om een aandeel in de olie- en gasvelden uit de regio te verkrijgen en er zijn plannen om een pijpleiding tussen Noord-Irak en Turkije aan te leggen. Dat bevalt de centrale regering in Bagdad helemaal niet. Vorige maand nog begon ze nog een rechtszaak tegen het Turkse oliebedrijf Genel Energy. Dat zou een illegaal contract met de Iraaks-Koerdische regering hebben gesloten.
Na de terugtrekking van de Amerikaanse troepen in december 2011 zijn de betrekkingen van Irak met buurland Turkije er alleen maar op achteruitgegaan. De problemen met de oliecontracten dreigen de relaties nu helemaal te doen verzuren. Turkse handelaars vrezen door de oliediscussie geld te verliezen in heel Irak: een derde van de Turkse export naar het Koerdische noorden wordt verder verhandeld naar de rest van het land. (JB)
