Regering Di Rupo 1 rijdt relance vast in belastingverhogingen

Als Di Rupo I echt voor een relancebeleid wil gaan, is het zeer aanbevelingswaardig om begrotingstekorten niet dicht te rijden via belastingsverhogingen maar wel via besparingen.

De regering Di Rupo I wil nog voor het zomerreces van het parlement met een relanceplan voor de economie komen. Een lastenverlaging voor de ondernemingen gericht op het verbeteren van de concurrentiepositie van onze ondernemingen zou een belangrijke brok van dat relanceplan uitmaken. Die lastenverlaging zou zich dan op haar beurt vooral toespitsen op een vermindering van de lastendruk die weegt op de lagere lonen.

Er valt veel te zeggen voor een lastenverlaging op de lagere lonen. Een dergelijke ingreep zal de vraag naar laaggeschoolden vanuit het bedrijfsleven zeker aanzwengelen, wat zonder meer een positieve trend zou zijn. Vertrekkend vanuit deze positieve vaststelling dienen toch onmiddellijk een aantal kritische bedenkingen geformuleerd te worden. Ten eerste, een beleid geaxeerd op lastenverlaging voor lagere lonen is een zinvol en gericht tewerkstellingsbeleid maar zal globaal genomen de concurrentiepositie van de ondernemingen slechts heel marginaal beïnvloeden. De reden hiervoor is dat het aandeel van de lagere lonen in de kostprijs van de meeste ondernemingen (niet allemaal!) relatief beperkt uitvalt.

Ten tweede, het resultaat te verwachten van een dergelijk beleid hangt niet enkel af van de evolutie van de vraag naar arbeid maar ook van het aanbod. Het heeft weinig zin om de vraag naar laaggeschoolden aan te zwengelen als het aanbod onvoldoende volgt. Hier stuiten we op de discussie rond de aansporing tot werken. Er is op dit vlak echt wel een probleem zoals onder meer blijkt uit de vele vacatures, ook voor laaggeschoolden. Het verschil tussen netto-loon onderaan de loonladder en het globale uitkeringspakket in geval van werkloosheid is vaak dermate klein dat het mensen absoluut niet aanzet tot werken. Ook aan dit motivatie-aspect zal men dus iets moeten doen anders dreigt de lastenverlaging in belangrijke mate een slag in het water te worden.

Ten derde is er de discussie rond de financiering van de minder-inkomsten als gevolg van deze lastenverlaging. De plannen die nu uitlekken, geven aan dat Di Rupo I wil compenseren via belastingsverhogingen. We gaan hier niet dieper in op de vaststelling van de Nationale Bank dat de maatregelen tot nu toe door Di Rupo I genomen al voor 73% uit belastingsverhogingen bestaan. Diverse pistes doen de ronde inzake mogelijke nieuwe belastingsverhogingen. Het algemene kenmerk van belastingsverhogingen is echter dat zij in belangrijke mate zelfvernietigend zijn om de doodeenvoudige reden dat mensen en organisaties hun gedrag aanpassen teneinde de bijkomende belastingen zoveel mogelijk te ontlopen. De hele situatie rond de bedrijfswagens illustreert dit treffend. De regering wou hier 600 miljoen euro met binnenhalen maar en masse zijn we nu met z’n allen bezig ons wagenbezit en -gebruik aan te passen zodat de regering allicht zelfs nog niet de helft van het beoogde bedrag zal kunnen innen.

Last but not least is er de conclusie van nogal wat economisch onderzoek dat besparingen minder wegen op de economische groei dan belastingsverhogingen. Als Di Rupo I echt voor een relancebeleid wil gaan, is het dan ook zeer aanbevelingswaardig om begrotingstekorten niet dicht te rijden via belastingsverhogingen maar wel via besparingen.