De Standaard biedt recent zijn krant aan op iPad. Roularta heeft gelijkaardige plannen aangekondigd. Ook VTM ziet het als één van zijn kanalen om nieuws te verspreiden. De moderne tijden zijn eindelijk gearriveerd, en de pers is mee.
Een jaar geleden waren berichten over kommer en kwel in de pers legio. Is ondertussen het licht opnieuw aangeknipt?
Exact een jaar geleden kon ik in Knack een status publiceren over de media in ons land. Die status wat niet al te fraai. Advertentiecijfers zaten in vrije val, abonnementen-aantallen vielen terug, internet en gratis digitaal nieuws waren op weg naar een interstellaire koers.
Nauwelijks een maand later startte het doodscarroussel. In de B2B bladen ging een geplande reorganistaie tussen Roularta en Corelio niet door en sneuvelden er aan beide zijden bladen en journalistenjobs. Krantenredacties slankten hun effectieven nog verder af, in stilte, één per één. Jobs werden gerationaliseerd.
Fotografen verdwenen: journalisten konden tenslotte ook wel de sluiterknop van een digitaal cameraatje indrukken. Het was geen Renault-scenario, maar voor “het wereldje” ging het snel; dodelijk snel. Het was duidelijk – en het werd toen ook geschreven- dat de mediawereld op zoek was naar zijn tweede adem. Op zoek naar een nieuw businessmodel.
Het Internet was al een decennium lang onze huiskamers binnengeslopen. “En stoemelings” zoals het in de Wetstraat wordt gezegd. We hadden geen idee in de tweede helft van de jaren negentig wat de impact ervan wel zou kunnen betekenen. E-commerce; ja dat werd al vlug op sporen gezet. E-services, gekoppeld aan outsourcing volgde. Maar de opkomst van blogs, elektronische – gratis!- nieuwsbrieven was niet te voorspellen, laat staan sociale media à la Twitter, Facebook of Foursquare.
Vandaag staan we zover dat vele medeburgers ervan overtuigd zijn het wel zonder krant of gedrukte nieuwsmedia af te kunnen. Zij hebben immers de radio, televisie, nieuwsbrieven, de gratis krant online, en als er nog iets geweten moet worden, halen we het wel uit de ‘boekskes’. Dag Allemaals,Story’s en Goedele’s blijven het immers goed doen.
Het zijn de nieuwsmedia die klappen krijgen.Nieuws moet maar gratis zijn. En dat was meteen een stelling waar mediamagnaat Murdoch tegen ten strijde ging trekken. Hij trok het afgelopen jaar een een schutkring rond zijn kranten. Zijn paywall moest een einde maken aan gratis content die zomaar te grabbel ligt op het internet.
Murdoch’s doel was nobel. Valabele content heeft immers een prijs. Journalisten hebben erop gewerkt, deden onderzoek, spendeerden van hun tijd om een nieuwsstory in elkaar te boksen.
Zij hadden daarvoor hun opgebouwde ervaring nodig en hun contacten. Zij dienden gegevens te checken, dat oude waarmerk van de meester. Het zijn allemaal zaken waar op eender welke werkvloer eerlijk geld voor wordt betaald. En plots dus niet meer voor kranten. Men zou voor minder wanhopig op zoek gaan naar een bedrijfsmodel.
De paywall was één poging. Niet helemaal geslaagd, overigens. Voor de Wall Street journal blijken lezers wel bereid te zijn voor de inhoud te betalen, zelf op het internet. Voor de Times is dat helemaal niet het geval; Murdoch zag de lezers van zijn krant die niet graag een Pond per dag voor de inhoud willen betalen, met niet minder dan 75% afkalven.
iPad
Laat ons dan maar het medium veranderen, denkt men nu. Internet op PC zal zijn gratis imago blijven behouden. Als we digitale content brengen op een andere drager zijn we van het gratis-stigma verlost. Daarom wordt alles nu gezet op de Apple iPad Zo kunnen we meesurfen op de hype die de tablet vandaag gecreëerd heeft.
Succes creëert immers succes. Waarom er dan meteen gekozen wordt voor een gesloten systeem dat uitgever en lezer bindt aan één merk, is een vraag die zich opdringt. De iPad wordt hier immers gebruikt als een e-reader, die er in vele merken en formaten bestaan,waaronder dragers die een rijk aanbod aan digitale formaten aankunnen. Zou dat niet klantvriendelijker zijn, en meer uitzicht bieden op brede consumentestromen?Lezers moeten nu betalen om hun krant of tijdschrift te lezen én voor hun abonnement, én voor de reader, én voor de applicatie erop. Op advertenties rijft de IT-firma dan nog eens een derde van de opbrengst binnen. Een beloftevol bedrijfsmodel voor onze media?
Binnen enkele maanden zullen we het resultaat kennen vande test die vandaag gelanceerd wordt door Roularta en Corelio.
Er is natuurlijk nog een ander aspect dat aan de keuze van het medium verbonden is. Want, wie ‘kranten’ zegt, zegt ook ‘advertenties’ . Gedrukte advertenties zijn een statische boodschapper. Internet-advertenties zijn interactief. Links openen websites waar nog meer informatie te vinden is voor potentiële klanten. Een rijker advertentiemodel dus. Niet zonder reden was het internet het enige kanaal dat vorig jaar een lichte stijging kenden van publiciteitsinkomsten, waar de gedrukte media die geldstroom zagen inkrimpen met niet minder dan 22%. En ook voor 2010 blijft de verwachting negatief.
Het internet wordt dus het nieuwe business model. Uitgevers zullen dan ook hun advertentie-strategie aan de wetmatigheden van het gewijzigde kanaal moeten aanpassen. Advertentietarieven variëren nu van aantal lezers (kranten), tot aantal bekeken pagina’s of click-throughs(doorklikken per advertentie). Gedrukte mediabedrijven zijn nog steeds geneigd om hun model van ‘één advertentie voor iedereen” simpelweg door te vertalen naar het internet, waar een doorgedreven gesegmenteerd model geldt.
Een ander bedrijfsmodel dat het afgelopen jaar opgang gemaakt heeft is de distributie. Producten bij de publicatiebij verkopen startte oorspronkelijk als marketing campagne. Door de jaren heen is die verkoop van boeken of DVD’seen zodanig lucratieve bijverdienste gebleken dat verschillende huizen er een structurele poot van hebben gemaakt. De uitgeverij als distributieplatform van wijn, tickets, gadgets … en nieuws. De vroegere hoofdactiviteit – nieuws verkopen- wordt nu mee in de rekken gezet bij de andere voordeelaanbiedingen.
De vraag is of met die laatste praktijk een pijler onder het mediaplatform wordt bijgebouwd, of er juist één wordt doorgezaagd.
Al deze pogingen hebben wel de verdienste dat zij tonen dat er actief naar reddingsscenario’s gezocht wordt. Men blijft niet meer bij de pakken zitten, maar steekt actief de handen uit de mouwen onder invloed van een aantal vooruitziende marketeers en beleidsverantwoordelijken in het mediabedrijf. Benieuwd of we volgend jaar gunstiger media-rapporten te zien kunnen krijgen zodat we kunnen zeggen dat professionele nieuwsgaring en -verspreiding gered is gebleven.
Edward Claessens is verantwoordelijk voor de mediarelaties bij Microsoft BeLux
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier