Goochelen met cosmetica en moederkoek

Victoria Beckham smeert crème op basis van moederkoek van Nieuw-Zeelandse schapen op haar gezicht, dat ondertussen beschenen wordt met led-licht om de poriën te openen. Is dat het geheim van haar veronderstelde schoonheid?

Eén behandeling kost zo’n slordige 400 euro, ook dat stond te lezen in het stukje over het cosmetisch geheim van Posh, waar De Standaard mee uitpakte. Laten we hopen dat niemand haar voorbeeld volgt, al valt daar nu wel voor te vrezen… Moederkoekextracten in cosmetica zijn overigens niet nieuw. Ze behoren tot de groep ‘Natural Moistering Factors’, waartoe ook kaviaar gerekend wordt. Het gaat om duur klinkende ingrediënten die vooral dienst doen als verkoopsargument voor peperdure cosmetica. Helaas, ze hebben nauwelijks effect. Deze extracten dringen niet dieper door dan de hoornlaag, wat fabrikanten ook mogen beweren. Pogingen om de moleculen toch te laten penetreren naar dieper gelegen huidlagen, in dit geval door de huid te beschijnen met led-licht, zijn zeer twijfelachtig.

Barrière Die moeilijke penetratie van crèmes doorheen de huid heeft met de barrièrefunctie te maken: onder de elektronenmicroscoop zijn het opeengestapelde laagjes water en laagjes vet, die aanwezig zijn tussen de bovenste huidlagen (als cement tussen bakstenen). Stoffen uit crèmes geraken er zeer moeilijk doorheen: of ze lossen niet op in water, of ze lossen niet op in vet. Deze zogenaamde baksteen-en-cementbarrière werkt overigens in 2 richtingen. Ze belet bijvoorbeeld ook dat ons lichaam al het water opslorpt als we lang in bad zitten. Geneesmiddelen die via de huid worden toegediend (zoals anticonceptie- en nicotinepleisters) moeten dus én oplosbaar zijn in water én in vet. Dat vraagt innovatie die ook haar weg vindt naar de cosmetologie. Liposomen, kleine bolletjes samengesteld uit water met een vetmembraantje, kunnen bijvoorbeeld wel voorbij de barrière komen. Men stopt NMF’s in liposomen voor een extra hydratatie in de diepere huidlagen. Helaas, hebben deze NMF’s op zich weinig te bieden.

In de bovenste huidlaag
De huid hydrateren is nochtans niet overbodig, zeker vanaf 35 à 40 jaar, maar het is nu ook weer niet van levensbelang. Zonder die extra hydratatie zullen we echt niet uitdrogen, want onze huid beschikt over een natuurlijke bescherming. Een goede hydraterende crème zorgt wel voor een aangenaam gevoel en een mooier ogende huid met minder zichtbare rimpels. Wanneer je een crème op je huid aanbrengt, wrijf je de ingrediënten in de bovenste huidlaag of hoornlaag.

Die hoornlaag heeft een depoteffect: ze houdt de crème een tijdje vast, zodat de ingrediënten hun werk kunnen doen. De meeste hydraterende huidcrèmes zijn samengesteld uit water, vetten en een emulgator (een stof die moeilijk mengbare stoffen helpt te mengen, in dit geval water en vetten) en bootst daarmee de hydrolipidenfilm, het beschermend laagje, van de huid na. Hydratatie heeft dus niets met water, maar alles met vetten te maken. Ons lichaam heeft overigens meer dan genoeg water. Alles wat we verdampen, vullen we zo weer aan via de voeding. Pas als iemand heel veel vocht verliest, wordt de huid trekkerig.

Glycerine Het belangrijkste element van alle hydraterende crèmes is glycerine (glycerol), een zeer goedkope vettige substantie. De mate van hydratatie hangt grotendeels van deze molecule af. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat 6 tot 10% glycerine in een dag- of nachtcrème zorgt voor een optimaal hydraterend effect. De glycerinemoleculen trekken water aan en houden het vast in de oppervlakkige hoornlaag, die wat opzwelt, waardoor de huid zachter aanvoelt en rimpels een beetje opvullen.

Of je nu een peperdure crème gebruikt of een heel goedkope: de werking hangt af van glycerine. Met het percentage wordt gegoocheld voor een optimaal effect. Je kan crèmes niet volproppen met glycerine, omdat het dan een onaangenaam plakkerig boeltje wordt. Bovendien trekt glycerine water aan. Als je in een vochtige omgeving verblijft en je draagt een glycerinerijke crème, dan zuigt die veel water op en doet hij dus goed zijn werk. Omgekeerd, in een te droge omgeving gaat het teveel aan glycerine water onttrekken aan de diepere huidlagen en eindig je dus met een trekkerige, uitgedroogde huid.

Wees je eigen proefkonijn Een oudere huid bevat minder vetten, waardoor de natuurlijke vetfilm op de huid fragieler wordt. Daarom is een aan de leeftijd aangepaste crème een aanrader. Een dagcrème voor de rijpere huid bevat meer en betere vetten, en die zijn nodig voor het herstellen van de hydrolipidenfilm. Echt vette crèmes (type nachtcrème) zijn zinvol bij een zeer droge huid op hogere leeftijd. Maar wie te vroeg overschakelt, kan met een te vette crème weer last krijgen van puistjes. De keuze aan dag- nachtcrèmes is gigantisch groot, en de prijzen liggen vaak mijlenver uit elkaar.

Prijsverschillen De prijs zegt trouwens niets over het hydraterende vermogen. Dat hangt immers af van het goedkoopste ingrediënt, glycerine. Dat neemt niet weg dat fabrikanten proberen het verschil te maken met bijkomende ingrediënten die vooral een aangenaam gevoel moeten geven. Crèmes met siliconen voelen bijvoorbeeld aangenaam aan, ze dringen zeer makkelijk in de huid, waardoor die niet vettig maar zacht is bij aanraking. Ze hydrateren daarom niet beter. Prijzen van cosmetica hebben ook met verpakking, reclame, marketing en glamour te maken. Wie aan de top wil staan, moet voortdurend met nieuwe en vernuftige ingrediënten uitpakken. En liefst ook met glamoureuze events om een product te lanceren, waarbij niet op een eurocent gekeken wordt. Dat Posh cosmetica op basis van moederkoek van Nieuw-Zeelandse schapen gebruikt, zal haar echt niet mooier maken dan gelijk welke doorsnee dagcrème uit de supermarkt. Wie weet pikt ze wel een graantje mee door die onzin wereldkundig te maken.

Marleen Finoulst