Een laatste schandaal

In Londen hield een bovenklasse van politici, mediabazen en politiechefs elkaar de hand boven het hoofd. Vorige week vloog het deksel van de beerput.

Op de website van News of the World werden nog abonnementen geworven, maar het was over. Zondag lag het laatste nummer van het populairste Britse pulpblad in de rekken. Eigenaar Rupert Murdoch van de internationale mediareus News Corporation haalde het 168 jaar oude blad zonder pardon van de markt omdat het zijn hele imperium dreigde onderuit te halen. Grote concerns trokken in de hele groep advertentiecampagnes terug en in Londen werd nadrukkelijk geëist dat de verkoop van een belangrijk aandelenpakket in de betaalzender BSkyB aan Murdoch zou worden geblokkeerd.

Murdoch handelde niet uit ethische motieven – die zijn hem vreemd. Hij koos cynisch en brutaal eieren voor zijn geld. Wellicht begint een ander rioolblad uit zijn stal, The Sun, binnenkort met een zondagskrant om de leemte te vullen die News of the World laat. Een kleine drie miljoen aan verkochte exemplaren gunt hij de concurrentie vast en zeker niet zomaar.

News of the World werd dus zelf het slachtoffer van een schandaal en ging zo ten onder aan zijn eigen corebusiness. Het was geen geheim dat het blad privédetectives gebruikte om telefoons af te luisteren en mailboxen te kraken. Er liep zelfs al een politieonderzoek, dat op niets uitdraaide. Maar toen leek het nog dat alleen de rich and famous op de huid werden gezeten. Toen duidelijk werd dat ook slachtoffers van misdaden en familieleden van gesneuvelde soldaten werden gehackt, vloog het deksel van de beerput.

De zaak gaat veel verder dan een mediagroep en zelfs de hele sector van de zogenaamde yellow press. Het gaat om corrupte politiemensen en een korps dat met populaire kranten onder één hoedje speelt. Het gaat ook om politici die foute praktijken door de vingers zien omdat ze zich graag door bladen zoals News of the World laten fêteren. Premier David Cameron won de verkiezingen met de steun van News of the World en The Sun en rekent de rechterhand van Murdoch in Engeland tot zijn intieme vriendenkring. Hij haalde een voormalige hoofdredacteur van News of the World als zijn woordvoerder naar Downing Street, hoewel hij wist dat die niet zuiver op de graat was. De man werd enkele maanden geleden gedumpt en is ondertussen in verdenking gesteld.

David Cameron komt beschadigd uit de episode, maar bijvoorbeeld ook Tony Blair bestond alleen bij de genade van de populaire pers. Veel had ook te maken met angst: de bladen van Murdoch kunnen een politicus maken en kraken. Er zijn nu politici die getuigen dat ze werden bedreigd, als ze het spel niet meespeelden. Een bovenklasse van krantenbazen, politiechefs en toppolitici hield elkaar de hand boven het hoofd. Er was een cultuur gegroeid die het verschil niet meer zag tussen goed en kwaad.

De regering belooft nu dat de onderste steen wordt opgespit. En dat wordt nagegaan waarom een vorig onderzoek mis liep. De manier van werken van een deel van de Engelse pers is laakbaar en het hele verhaal zegt veel over de ethiek van de betrokken journalisten, politici en zakenlui. Maar dit is meer dan een inbreuk op de plichtenleer van een beroepsgroep. Dit gaat over strafbare feiten en daarover moet een rechter zich uitspreken.

Hubert van Humbeeck