‘De inzet voor 2014: rustige vastheid tegen verandering, stilstand tegen avontuur’

In reeks 8 van onze zomerreeks ‘Wat wordt de inzet van de verkiezingen in 2014’ komt Peter De Roover van Doorbraak aan het woord: ‘Het kiespubliek valt uit elkaar in twee groepen, de ‘het kon ergers’ versus de ‘het moet beter kunners’. Zeg maar: de rustige vastheid tegen de verandering.’

Om een antwoord te vinden op de vraag ‘wat wordt hét verkiezingsthema van 2014’ neme men een glazen bol, een kaars en een fles zware rode wijn. Men plaatse de kaars achter de bol en ture dan met vaste regelmaat geconcentreerd in het ronde ding, onderwijl teugend aan de fles. Naarmate het peil in de fles daalt, stijgt de kans dat men een resultaat kan aflezen. De bol en de kaars kunnen bij dit experiment gemist worden, de fles wijn alleen maar indien er alcoholhoudende alternatieven voorhanden zijn.

Het komende jaar (eigenlijk nog maar amper negen maanden) kan en zal er nog van alles gebeuren en wetend dat vele kiezers pas in de laatste weken, zelfs dagen beslissen voor wie ze stemmen, kan dat ‘van alles’ een wereld van verschil maken.

Neem het recente nieuws over de KPMG-studie die aantoont dat de kritiek op een belangrijk onderdeel van de lopende staatshervorming helemaal juist is. De finesses van zo’n ingrijpend institutioneel project begrijpen maar weinig mensen. Maar dit soort ‘accidenten’ hakt stevig in op de geloofwaardigheid van de Vlaamse federale regeringspartijen. Vele kiezers die door ervaring voorzichtig geworden zijn en al erg argwanend naar de opgeklopte zegebulletins van de regering kijken, gaan dan reageren: ‘Dus wordt Vlaanderen in de andere onderdelen wellicht ook gerold’. Wat valt er nog uit die kast?

Uiteraard zal ’the economy’ een belangrijke rol spelen, ‘stupid’. Herleeft de internationale conjunctuur of niet? Het ene is niet de verdienste van de regering, het andere niet haar schuld. Toch zal het doorwegen in het keuzegedrag. Particuliere Belgische dossiers kunnen een grote rol spelen. Doet er zich tussen nu en de verkiezingsdag(en) een Dexia-ontploffing voor, dan zal zowel de economische schade voor iedereen als de electorale voor de regeringspartijen niet te overzien zijn.

Daarnaast mogen we, zelfs zonder fles wijn, stellen dat N-VA hét verkiezingsthema wordt. Wanneer die afkorting valt, gaan de klassieke partijen – aangevuld met Groen – automatisch tegen elkaar aanschurken. Er vallen zelfs oproepen om een pre-electorale anti N-VA-alliantie te vormen. Voor Franstalig België is het inkapselen van die partij de eerste opdracht. Premier Elio Di Rupo heeft dat bij de start van zijn regering met zoveel woorden gezegd. Het ziet er naar uit dat ook CD&V, SP.A en Open VLD helemaal in die geestestoestand zitten.

Die tweedeling zal zich vertalen in een campagne die er aan de ene kant op wijst hoe zeer we ons toch boven water hebben kunnen houden met deze regering, die tenminste de hand aan de ploeg durfde slaan en aan de andere kant hoe weinig ambitieus deze regering was door zich te beperken tot haar korte termijnaanpak. Het kiespubliek valt dan voor de federale verkiezingen uit elkaar in twee groepen, de ‘het kon ergers’ versus de ‘het moet beter kunners’. Zeg maar: de rustige vastheid tegen de verandering. Of om de framing van de wederzijdse ‘andere kant’ te gebruiken: stilstand versus avontuur. U herkent de kampen natuurlijk. Pensioenen, arbeids- en loonbeleid, staatshervorming, veiligheid, asiel, . in deze en andere onderdelen van de campagne zullen die twee basishoudingen op de achtergrond steeds terug te vinden zijn.

Op Vlaams niveau – want dat parlement is ook aan vernieuwing toe – mogen we hopen dat het thema onderwijs in de campagne eindelijk de rol speelt die het verdient. De volgende Vlaamse legislatuur hakt pas echt de knopen door betreffende de vorm die het onderwijslandschap in de toekomst gaat aannemen. Het recente onderwijsdebat – dat niets te vroeg kwam – leerde dat het in dat belangrijke dossier geen detail is te weten wie de hand aan het roer heeft. Hopelijk vallen de federale en Vlaams verkiezingen niet op één dag, want het onderwijsdossier verdient een zuiver debat dat niet wordt vermengd met federale elementen.

Er worden ook Europese verkiezingen georganiseerd in 2014. Maar of ons stemgedrag voor die moloch er überhaupt toe doet, is nog maar de vraag. Waarmee niet gezegd is dat het Europees Parlement, laat staan de Europese Unie er niet toe doen; ik had het wel degelijk over de stem die wij daar als nietige sterveling voor uitbrengen.

Och ja, natuurlijk zijn er ook de Rode Duivels. ’t Zou geen rol mogen spelen, maar…

Peter De Roover