Uitgevers zijn overbodig

Volgens James Frey biedt de klassieke uitgever te weinig steun. E-bookfenomeen Amanda Hocking bewijst trouwens dat je op eigen kracht een bestsellerauteur kan worden.

De controversiële Amerikaanse auteur James Frey zal zijn recentste roman ‘The Final Testament of the Holy Bible’ niet publiceren bij zijn uitgever, maar bij de New Yorkse kunstgalerij Gagosian Gallery en in een opvallend kleine oplage. Van het boek zullen 10.000 gedrukte exemplaren verkocht worden en 1.000 gesigneerde luxe-edities. Het manuscript wordt op canvas in de galerij tentoongesteld. Daarnaast zal het boek voor het brede publiek in een elektronische versie te koop zijn.

Frey had nochtans in 2007 bij Harper Collins, de uitgever van zijn recentste roman voor volwassenen ‘Stralend heldere ochtend’, een lucratief contract getekend voor drie adolescentenromans waaraan hij samen met de debutant Jobie Hughes schrijft. Naar eigen zeggen was hij echter ontevreden over het gebrek aan steun dat hij in het verleden van zijn uitgevers kreeg toen hij weer eens het onderwerp van controverse was. Contractueel doet hij wellicht niets verkeerds, maar hij zet zijn uitgever wel een neus door hem volledig buiten spel te zetten.

In 2000 was ook horrormeester Stephen King zijn uitgever ontrouw door de serieroman ‘The Plant’ via zijn eigen website voor een vrijwillige bijdrage van één dollar per hoofdstuk te verkopen. Dat project was echter geen onverdeeld succes. King had zich voorgenomen te stoppen, mocht het aantal betalende lezers onder 75 % zakken. Dat gebeurde aanvankelijk niet, maar toen hij de prijs voor deel vier naar omhoog haalde, daalden de bijdragen drastisch. De roman werd nooit afgewerkt, maar is sindsdien wel integraal en gratis beschikbaar op diezelfde website.

Helemaal vanuit het niets komt de gigantische verkoop van Amanda Hocking opgedoken. Amanda who? Inderdaad, de bij ons totaal onbekende Amanda Hocking is in de VS op dit moment een literair fenomeen. De 26-jarige veelschrijfster heeft al 19 titels op haar naam, waarvan er 9 online gepubliceerd zijn. Van die 9 titels verkocht ze sinds april 2010 900.000 exemplaren, onder andere via de Amazon Kindle store. En dat nadat alle uitgeverijen die ze aandeed haar werk weigerden. Het levert haar alvast naast een goedgevuld spaarvarken ook een plek op in het volgende nummer van Elle Magazine en een succesverhaal dat een eigen leven begint te leiden op (o ironie) het internet.

Het fenomeen van het uitgeven in eigen beheer is niet nieuw. Naar aanleiding van het verkoopssucces van Amanda Hocking stelde de Huffington Post een top 10 samen van de ‘heroes of self-publishing’. En daar staan een paar grote namen tussen. Naast King en Hocking staan ook Ezra Pound, Virginia Woolf en de Amerikaanse Founding Father Benjamin Franklin op de lijst.

Het grote verschil tussen uitgeven in eigen beheer vroeger en nu is dat – naast de verschillende dragers voor het ‘boek’: op papier of elektronisch – het in eigen beheer uitgeven ooit een visitekaartje was om een uitgever te vinden die een schrijvers- of andere carrière echt vooruit kon helpen. Vandaag lijkt dat niet meer nodig (zie het succes van Amanda Hocking) of is het niet meer wenselijk (volgens James Frey). Maar iets zegt ons dat Amanda Hocking veeleer de uitzondering dan de regel is. En James Fray bevestigt vooral dat het comfortabel uitgeven is in eigen beheer, als je een bekende schrijver bent met een grote mond en een contract met een uitgever achter de hand.

Jeroen Bert