Alles over rit 3 van de Tour: grijpt Jasper Philipsen eerste sprinterskans?

In de derde rit van de Tour de France krijgen de sprinters een eerste grote kans op een zege, in een rit waarin de wind een rol kan spelen. Met Jasper Philipsen als topfavoriet, naast Fabio Jakobsen.

Na een lastig openingsweekend komen de sprinters eindelijk aan hun trekken in deze grensoverschrijdende rit. In de letterlijke betekenis, want de Tourkaravaan vertrekt in Spanje, in Amorebieta-Etxano, en komt aan in Frankrijk, in Bayonne. De laatste keer dat die twee landen zo met elkaar werden verbonden dateert al van 1996, toen Bart Voskamp de rit tussen Pamplona en Hendaye won.

Deze etappe moet volgens Jean-René Etchegaray, de burgemeester van Bayonne, een symbool van ‘lacollaboration transfrontalière’ tussen Spaans en Frans Baskenland worden. Zijn stad stelde zich dan ook samen met de Baskische regio kandidaat als finishplaats. Tourbaas Christian Prudhomme ging in op die wens. Hij vond het hoog tijd dat La Grande Boucle terugkeerde naar de stad in het departement Pyrénées-Atlantiques.

Voor het laatste Tourbezoek moet je immers al twintig jaar teruggaan in de tijd, naar 2003. De ritwinnaar toen: Tyler Hamilton, de ‘martelaar’ die al in de eerste etappe op zijn sleutelbeen viel, daarbij een breuk (of een barstje?) opliep, maar toch doorzette. In de zestiende rit naar Bayonne, een halve bergetappe met de Col de Soudet en de Col Bagargui, rondde de Amerikaan van Team CSC een lange solo van 95 kilometer af. Allicht ook met meer dan alleen adrenaline in de aderen, want Hamilton getuigde later in de zaak-Lance Armstrong uitvoerig over zijn dopinggebruik.

Een besmette naam op het palmares van Bayonne, dat niettemin op een rijke Tourhistorie kan bogen. Tussen 1906 en 1927 was de stad immers ville-étape in de Tour, als start- of aankomstplaats. Vanaf 1910 werd Bayonne gelinkt aan Luchon, als begin van vaak memorabele Pyreneeënetappes. In de decennia erna was de stad aan de monding van de rivier de Adour vooral het eindpunt van ritten die begonnen in Bordeaux. Drie Belgen schreven zo’n etappe op hun naam: Gerard Loncke in 1931, Fred De Bruyne in 1956 en Willy Vannitsen in 1962.

Golvende openingsfase

Deze keer start de rit over de grens in Amorebieta-Etxano, op ongeveer twintig kilometer ten oosten van Bilbao. De fusiegemeente is in het wielrennen vooral bekend door de Klasika Primavera, een eendagskoers die er tot 2019 werd georganiseerd. Op de erelijst staan onder meer Alejandro Valverde, Joaquim Rodríguez, Giovanni Visconti, Pello Bilbao, Andrey Amador en Carlos Betancur, als laatste winnaar. Sinds de coronacrisis verdween de Klasika Primavera van de kalender.

Na de start in Amorebieta-Etxano wijst het kompas richting het noorden, naar de kustlijn van de Golf van Biskaje, met passages door Lekeitio, Ondarroa, Zarautz, nog eens door San Sebastián, Hondarribia en Irún. Over flink golvende wegen, want onderweg moeten de renners over vier hellingen: de Côte de Trabakua (4,1 kilometer aan 5,4 procent), de Côte de Milloi (2,3 kilometer aan 4,5 procent), de Côte d’Itziar (5,1 kilometer aan 4,6 procent) en de Côte de Benta (4,6 kilometer aan 6,3 procent).

In Hendaye duikt het peloton na meer dan honderd kilometer Frankrijk binnen. Oorspronkelijk was het de bedoeling dat de renners vlak langs de kust, over de wondermooie Route de la Corniche, zouden fietsen. De plaatselijke autoriteiten achtten het risico op aardverschuivingen echter te groot. De kustlijn is immers onderhevig aan erosie. In plaats daarvan wordt de route départementale richting Urrugne genomen. Via een brede bocht gaat het daarna in noordelijke richting naar finishplaats Bayonne.

Waaiers?

Hier kan de wind, waaiend vanuit de zee en dus vanop de zijkant, mogelijk een rol spelen, zeker in de open stukken tussen kilometer 40 en 25 voor de finish. Na Saint-Pée-sur-Nivelle zal de wind driekwart op kop blazen, en in de laatste kilometers richting Bayonne weer vanop zij, ook in de te verwachten massasprint.

Hoe groot de groep zal zijn die om de zege sprint, zal afhangen of eventuele waaiers voor averij in het peloton zorgen. Gezien de windsnelheid van 15 à 20 kilometer per uur, zal die allicht beperkt zijn. Al weet je nooit dat een ploeg (Jumbo-Visma, belust op revanche, na gisteren?) het peloton toch op de kant gooit.

De aankomstlijn wordt in Bayonne getrokken op de brede Avenue d’Aquitaine. De positionering aan een rotonde op twee kilometer voor de eindstreep, waar een U-bocht wordt gemaakt, zal cruciaal zijn voor de sprinttreintjes. De eindstreep zullen de renners echter pas zien op tweehonderd meter voor de finish, wegens een flauwe bocht na een passage over de Pont du Labourd.

De sprinters zullen daar via de linkerkant van de Avenue d’Aquitaine, de kortste weg, naar de finish vlammen. De timing wordt dus cruciaal, aangezien ook de laatste 115 meter zo’n 3,5 procent omhoog knikt. Genoeg om daar stil te vallen of iemand in extremis nog voorbij te steken.

Philipsen vs. Jakobsen?

In de slotkilometer passeren de renners ook voorbij het Stade Jean Dauger , een multifunctioneel stadion dat voornamelijk gebruikt wordt voor rugbywedstrijden. Het is de thuishaven van Aviron Bayonnais, een club uit de hoogste Franse rugbyklasse. In het omliggende sportpark lag vroeger een velodroom die vaak als finish diende voor de Touretappe die in Bayonne arriveerde. Onder meer De Bruyne en Vannitsen waren er de snelste sprinters.

Is het deze keer de beurt aan een andere Belg, Jasper Philipsen? Hij wordt door alle waarnemers als de topfavoriet naar voren geschoven, naast Fabio Jakobsen. Beiden beschikken ook over de beste lead-outtreintjes, met enerzijds Ramon Sinkeldam, Jonas Rickaert en Mathieu van der Poel, en anderzijds Yves Lampaert, Kasper Asgreen en Michael Mørkøv.

Ook Dylan Groenewegen en Mads Pedersen, de sprinters van Jayco en Lidl-Trek, kunnen mogelijk toeslaan, als ze goed gepositioneerd aan de sprint beginnen. Hetzelfde geldt voor Sam Welsford en Caleb Ewan, de snelle mannen van Team DSM en Dstny-Lotto. En wie weet verrast Mark Cavendish, en wordt hij zo alleen recordhouder qua aantal ritzeges in de Tour.

Uitkijken wordt het ook naar Wout van Aert, in hoeverre die zich vol zal gooien in een vlakke massasprint. Na de frustratie van zondag is de kans reëel dat hij dat zal doen, maar zonder sprinterstrein wordt het voor hem moeilijk om zich helemaal voorin te handhaven, zeker in deze finale.

Onze voorspelling: Jasper Philipsen heeft de beste leadouttrein, en dat zal de doorslag geven in een hectische finale, met die vreemde, korte finishlijn. Hij wint voor Fabio Jakobsen.