‘Energiecrisis op de werkvloer? Beleid is meer dan de chauffage dichtdraaien’

Lode Godderis sensibiliseert werkgevers en werknemers rond risico’s van ondoordacht besparingsbeleid nu de energiecrisis ook voelbaar wordt op de werkvloer.

Nu de energiecrisis de koude maanden in duikt, dwingt ze onze bedrijven en werknemers onvermijdelijk tot stevige besparingsmaatregelen. En hoewel ik de absolute noodzaak hiervan niet in twijfel wil trekken, merk ik in de dagelijkse realiteit wel dat veel werkgevers nog onvoldoende nadenken over de manier waaróp. Soms omdat ze er niet bij stilstaan, soms ook omdat ze het niet goed weten, en soms zelfs uit vrees om aan hun werknemers expliciet te moeten toegeven hoe problematisch de situatie is. En hoewel dat allemaal geen kwade wil is, breek ik toch graag een lans voor een doordacht én transparant energiebesparingsbeleid. Niet alleen op kantoor, maar ook op de thuiswerkvloer.

Omdat ik altijd graag met goed nieuws begin: ik geloof rotsvast dat iedereen, ook werknemers, het belang van energiebesparing inzien. Zij doen thuis immers hetzelfde. Maar draagvlak moet je altijd verdienen, en dat doe je in dit geval door faire en slimme maatregelen te nemen, daar correct en helder over te communiceren en door je waardering te tonen voor ieders inspanningen. En op die vlakken knelt het schoentje nog vaak.

Wat men als ‘faire en slimme maatregelen’ beschouwt, is voor elk bedrijf anders. Het minimum is uiteraard respect voor de voor hun geldende temperatuurwetgeving. Maar uiteraard hoort elk bedrijf in functie van zijn eigen paramaters vooral te streven naar maatregelen die haalbaar, nuttig en aanvaardbaar zijn. Een voorbeeld: de wettelijke minimumtemperatuur voor ‘zeer licht’ kantoorwerk ligt op 18 graden, en voor ‘licht’ kantoorwerk op 16. Maar tegelijk weten we dat de concentratie van de gemiddelde mens al significant verslapt wanneer het kwik onder de 19 graden duikt, en die van koukleumen zelfs veel eerder. Een graad of twee te laag betaal je als werkgever dus cash in productiviteitsverlies.

En ook op fysiek vlak werken overdreven besparingen contraproductief. Overdreven kou veroorzaakt ziektes en lichaamskwalen die tot ziekteverzuim kunnen leiden. En ik zie bij veel bedrijven nu al dat een van de positieve effecten van corona – bewustzijn rond belang van verluchting – sneuvelt onder het besparingsmes. Nochtans is slechte lucht minstens even nefast als te koude lucht. Zeker met het nog steeds erg onvoorspelbare coronavirus kan dat een explosieve cocktail opleveren.

Daarnaast moeten werkgevers ook echt peilen tot waar het draagvlak bij werknemers gaat en vervolgens helder communiceren over wat ze beslissen en van iedereen verwachten. De chauffage lager draaien terwijl iedereen een persoonlijk stoofje meeneemt van thuis bijvoorbeeld, dat kan niet de bedoeling zijn.

Gelukkig zijn er tal van optimalisaties die alles veel draaglijker maken, maar waarrond ik nog te weinig werkgevers écht zie sensibiliseren. Zelfs over schijnbare evidenties: dat thermisch ondergoed met de juiste ‘clo’-waarde¹ veel meer effect heeft dan een extra dikke trui bijvoorbeeld – we zouden #dikketruiendag beter omdopen tot #thermischondergoeddag.

En ook rond hybride werken: er zijn bedrijven die nu elke dag de chauffage tot 19 graden draaien voor 20 procent bezetting, terwijl ze met hun type kantoor perfect twee dagen per week tot een zalige 21 graden kunnen gaan voor het hele team: dat is – mits de nodige aandacht voor ziekteverspreiding – tegelijk een energiebesparende en comfortverhogende maatregel.

Eindigen doe ik ook graag met een positieve noot. Net zoals corona ons het hybride werken en aandacht voor ventilatie gaf, laat ook de energiecrisis nu al een aantal eerste positieve neveneffecten optekenen. De recente oproepen van Comeos en UNIZO aan winkels om hun deuren voortaan toe te laten is bijvoorbeeld een heel goede zaak voor ons klimaat. Daarnaast was het in sommige werkplekken vaak net te wárm, en beseffen velen nu dat ze zich beter en productiever voelen bij een graadje lager. Ook al zijn het nu moeilijke tijden: laat ons die learnings, en de vele andere die nog komen, koesteren. Het zou erg jammer zijn als we bij dalende energieprijzen opnieuw hervallen in slechte gewoontes.