VS-Verkiezingen: een gewapende partijconventie, een baby-christen, en een verbond onder vrouwen

Na de nationale feestdag, 4 juli, wordt het echt menens in de presidentsverkiezingen. De opiniepeilingen worden weer nipter, er wordt gespeculeerd over vicepresidenten, Trump probeert zijn boodschap te stroomlijnen, Hillary oefent op links. Maar waar staan de campagnes op dit ogenblik?

Later deze maand zullen de partijconventies, eerst de Republikeinse, vervolgens de Democratische, de presidentskandidaten officieel nomineren. Hoewel sommige Republikeinen nog dromen van een paleisrevolutie, en sommige Sanders-aanhangers nog hopen op een bliksemschicht, of een inbeschuldigingstelling van Hillary Clinton, ziet het ernaar uit dat ten minste wat dat betreft de race in een plooi is gevallen: het wordt Trump versus Clinton, met in de marge ook nog een Groene en een Libertaire kandidaat.

Donald Trump belooft spektakel op zijn conventie in Cleveland (18 tot 21 juli). Het moet gedaan zijn met politiek als saaie boel. Hij wil kijkcijfers. Zo’n conventie, als ze goed uitgespeeld wordt, geeft de kandidaat een laatste kans op grote kritiekloze aandacht.

Volgens zijn medewerkers, geciteerd in The New York Times, wist Trump tot voor kort niet dat het in Cleveland te doen was. Hij wist wel dat “het heel belangrijk is om enige showbizz in de conventie te injecteren, anders vallen mensen in slaap”. Dat zei hij in april. Enkele dagen geleden klonk het wat bescheidener, wellicht omdat de grotere showbizzsterren niet willen opdraven. Zelfs hardrocker Ted Nugent, een verklaarde aanhanger van Trump, heeft het te druk om zijn opwachting te maken. Trump belooft nog altijd “fun” maar niet “te veel fun”.

Op wie hij ook niet te veel moet rekenen: politici.

Vele Republikeinen breken zich het hoofd of ze wel moeten gaan, en beslissen dat ze maar beter gewoon niet opdagen. De familie Bush blijft weg, en Mitt Romney, de vorige presidentskandidaat, is een leidende figuur van de stop-Trump-beweging. Trump zelf wil niet dat iemand het woord voert die hem niet openlijk ondersteunt. Dat betekent dat onder meer gewezen presidentskandidaten Ted Cruz en John Kasich niet aan spreken zullen toekomen. Paul Ryan, de speaker van het Huis van Afgevaardigden, die er een kunstvorm van maakt om Trump zo lauw mogelijk te ondersteunen, zal als voorzitter van de partijconventie misschien wel iets zeggen. En getrouwen als Chris Christie, de gouverneur van New Jersey, zal allicht enkele woorden mogen plaatsen.

Trump is gevraagd om elke avond te spreken, zegt hij aan de Times, maar in alle bescheidenheid zal hij dat niet doen “hoewel het goed zou zijn voor de kijkcijfers”. Men verwacht daarentegen veel optredens van familieleden. Ook Melania, mevrouw Trump (3), bereidt een toespraak voor.

Wie er zeker wel zullen zijn: tientallen actiegroepen. Cleveland heeft na een proces grote toegang gegeven (moeten geven) aan groepen die zowel voor als veel vaker tegen Trump zullen manifesteren. De rellen zijn al besteld, wat in combinatie met terreurdreiging vele Trumpaanhangers ertoe beweegt een wapen mee te brengen. Die wapens zijn niet toegelaten in het conventiecentrum. James Klein, een pro-Trump delegate uit Harrisburg, Pennsylvania, legt op de website van Mother Jones uit dat hij zich bij dat plaatselijk verbod neerlegt. “Er zijn ook hotels, en eethuizen”, zegt hij. En trouwens: “Mensen zullen je aanvallen als je op je zwakst bent, op je softst”. En dus niet in het conventiecentrum waar beveiliging is, maar daarbuiten. Ash Khare, een andere delegate, heeft speciaal voor de conventie een vergunning aangevraagd. Hij kan nu een verborgen wapen dragen. “Er is veel aan de hand buiten de conventie, er zijn recepties. En je wandelt op straat en mensen weten dat je een delegate bent. En wie weet wat gekken gaan doen? Je moet dus op je hoede zijn, en jezelf voorbereiden”. Dat belooft: gewapende Trumpaanhangers in een stad die zo al problemen heeft met wapengeweld.

100 naakte vrouwen

Er zal ook ander spektakel zijn aan de conventie, waarbij op een andere manier wordt geschoten. Spencer Tunick, bekend van zijn massafoto’s van naakte medemensen, wil bij het begin van de conventie en voor de ingang van het conventiecentrum, 100 naakte vrouwen fotograferen. Het selectieproces, waarbij zo gevarieerd mogelijke lichaamstypes worden gecombineerd, is nog aan de gang. De 100 vrouwen zullen “grote spiegelschotels” torsen, “die de kennis en wijsheid van progressieve vrouwen en het concept van ‘Moeder Natuur’ in het Conventiecentrum zullen reflecteren”, schrijft Tunick op zijn website. “De vrouw wordt de toekomst en de toekomst wordt vrouw”.

Vrouwen van alle politieke strekkingen zijn welkom, de selectie gebeurt op lichaamstype, niet op overtuiging.

De Republikeinen hebben ingestemd met de shoot (want we zijn voor artistieke vrijheid, zei een woordvoerder), maar misschien zullen alleen Tunick en de 100 vrouwen weten wanneer de spiegelfoto zal vastgelegd worden, kwestie van niet te veel pottenkijkers te hebben. Bij het ochtendgloren van de openingsdag, wordt gesuggereerd. Zoals de website aangeeft: “Alleen voor deelnemers”.

Trump zonder geld

Nog een probleem van de conventie, en van Trump meer in het algemeen: er is geen geld.

Hij mag dan naar eigen zeggen 10 miljard dollar “waard zijn”, en hij mag dan tijdens de voorverkiezingen “ongeveer 50 miljoen dollar” aan zichzelf geleend hebben om camapgne te voeren, nu heeft hij blijkbaar geen zin meer of geen poen meer om te dokken. De conventie trekt minder sponsoren dan in vorige edities, en zij die wel bijdragen, zoals Coca-Cola, geven minder dan vroeger.

In juni werd bekend dat Trumps campagne amper 1,3 miljoen dollar in kassa had, ruim 40 miljoen minder dan rivaal Hillary Clinton. Sindsdien is Trump een wervingscampagne begonnen bij iedereen die ooit een Trumpmeeting heeft bijgewoond (je moet je registreren om een gratis toegangsbewijs voor zo’n meeting te krijgen). De campagne verstuurde 7 bedelbrieven in een week.

Daarbij deze aanmaning van Trump himself:

De bedoeling was om in de loop van juni 2 keer 10 miljoen dollar in kleine schenkingen binnen te halen. Over enkele dagen zal bekend worden of dat doel gehaald is. Maar in hun ijver hebben de fondswervers van Trump ook buitenlanders aangeschreven, wat onwettig is, en klachten opleverde, maar wellicht niet tot een veroordeling of een boete zal leiden. Kamp Hillary maakte vrijdag bekend dat zij in juni 40 miljoen dollar heeft ingezameld…

Trump heeft nog andere problemen: hij klimt weer in de peilingen, na een desastreuze periode met tirades tegen een “Mexicaanse rechter”, en eigen lof op het moment dat een schutter in Orlando 49 mensen doodschoot. Zijn campagnemanager, Paul Manafort (een van de 7 bedelbrieven was door hem ondertekend) wil hem tot grotere discipline brengen, waarbij hij zich concentreert op enkele boodschappen. Tijdens gewone meetings wil dat niet best lukken, maar Trump geeft nu al enkele keren teleprompter lezingen rond zijn grote thema’s veiligheid en economie.

Trump als baby-christen

Hij zou in een aluminiumrecyclagebedrijf in Pennsylvania, temidden industrieel verval, zijn grote economische speech houden, waarin hij zijn landgenoten opriep om hun economische onafhankelijkheid te herwinnen, de vrijhandelsakkoorden bij te sturen of te verwerpen, China hard aan te pakken, de grenzen te herstellen en opnieuw goedbetaalde jobs te creëren in de VS. De speech, door zijn medewekers betiteld als zijn beste ooit, eindigde vijf minuten voor de aanslag in Istanboel wereldnieuws werd. Hij stak volgens sommige commentatoren met deze toespraak Bernie Sanders op links voorbij. Hij had het over achterstandsbuurten en vervallen binnensteden die heropgebouwd moesten worden. Hij werd, voor zijn doen, lyrisch, hij citeerde presidenten en Hamilton. Maar de camera’s draaiden weg, en de nieuwszenders schakelden over naar Turkije.

Zij die wel hadden opgelet waren niet onverpoosd blij met wat ze hoorden. Wat Trump verkondigt staat haaks op wat Republikeinen de afgelopen dertig jaar hebben beweerd. De Kamer van Koophandel, doorgaans een vaste steunpilaar van de Republikeinen, stuurde een vlammende weerlegging van Trump, punt-voor-punt, waarbij onder meer werd aangegeven dat zijn plannen “ten minste 3,5 miljoen Amerikaanse banen zouden kosten”.

Maar er was ook goed nieuws. James Dobson, invloedrijke leider van Focus on the Family, een christelijk-conservatieve beweging, verklaarde dat Trump “recent een relatie met Christus heeft aanvaard”. Hij is nu een “baby-christen”, aldus Dobson, verwijzend naar de status van iemand die net born-again is. Dobson zei in een interview dat hij de man kent die tot de bekering heeft bijgedragen. “Ik weet niet wanneer het was, maar het is niet lang geleden”.

Dobson is niet feilloos in mensenkennis. Hij wierf Josh Duggar aan als woordvoerder, tot duidelijk werd dat Duggar, die ook het gezicht was van een christelijke reality show, zijn zusjes en andere kinderen onbetamelijk betast had.

Het Trumpkamp weigerde commentaar op het bericht van de vermeende wedergeboorte in Jezus van The Donald.

Trump heeft zo al een grote voorsprong bij evangelische kiezers, en het bericht dat hij Jezus heeft gevonden zal hem in die groep niet schaden. Maar korte tijd na de “onthulling” van Dobson besliste het Hooggerechtshof om beperkingen op abortus te schrappen die de staat Texas had ingevoerd.

Doorgaans is zo’n beslissing iets wat Republikeinen in luide termen veroordelen. Maar het Trumpkamp zweeg in alle toonaarden.

En zo blijft Trump maar een buitenbeentje, die, zoals hij het zelf in The Art of the Deal aangeeft, gelooft dat hij sterker staat als hij iedereen op het verkeerde been blijft zetten.

Ondertussen bij Hillary

In kamp Hillary was er deze week ook goed en slecht nieuws. Het goede nieuws was onder meer dat de Benghazicommissie in haar eindrapport geen nieuwe beschuldigingen tegen Clinton heeft geformuleerd (die commissie onderzocht de dood van 4 Amerikanen, waarbij de ambassadeur, bij een IS-aanval in Benghazi op 11 september 2012). Het slechte nieuws kwam van een uitloper van die Benghazicommissie: haar e-mailschandaal. Er doken opnieuw werkmails op die ze had proberen te vernietigen, en echtgenoot Bill zag er geen graten in om op bezoek te gaan in het vliegtuig van minister van Justitie Loretta Lynch, die het FBI-onderzoek naar de e-mails coördineert.

De hele e-mailaffaire, waarbij Hillary Clinton haar privémailsysteem hanteerde voor haar werk als minister van Buitenlandse Zaken, en zo misschien staatsgeheimen aan lekken heeft blootgesteld, zal haar nog wel een tijdje achtervolgen omdat het een breder probleem illustreert: elitegedrag, waarbij ze zich niet houdt aan regels die anderen volgen, en onbetrouwbaarheid. Dat laatste wordt uitgebuit voor een spotje van kamp Trump, waarin ontwijkende antwoorden en onwaarheden van Hillary worden geplaatst naast onwaarheden en ontwijkende antwoorden van Bill.

Dan weer wel positief: Hillary Clinton hield een gezamenlijke meeting met senator Elizabeth Warren in Ohio. Het klikte. Dat was enigszins onverwacht. Warren heeft Clinton in het verleden zwaar bekritiseerd voor haar te welwillende houding tegenover Wall Street. En Clinton vond Warren te zweverig en te links.

Een Clintonmeeting is doorgaans geen plaats die geassocieerd wordt met plezier, maar met Warren in de rol van anti-Trump-pitbull, en een Hillary die ook forser te keer ging dan gebruikelijk, werd het publiek aangenaam verrast. Een deel van de pers – ach – had enige voorbehoud over de te uniforme garderobe van de twee, wat, preciseerde de campagne van Clinton naderhand, eerder een gevolg was van de belichting dan van de kleren zelf, die echt wel van kleur verschilden.

Elizabeth Warren was ooit de hoop van links Amerika. Het was pas toen zij haar kandidatuur voor het presidentschap niet stelde, dat Bernie Sanders zijn opwachting maakte.

Op dit ogenblik is ze in de eerste plaats een welbespraakt scheldende tegenstander van Trump – en iemand die, zoals Hillary tevreden vaststelde, hem op de zenuwen werkt. En ze dekt Hillary in op haar linkervleugel. Of er een vicepresidentschap voor Warren inzit? Misschien, maar wellicht niet. Ze is wellicht te links, of te briljant. Maar ze kan intussen Hillary wel de stemmen helpen winnen die Sanders haar niet toezegt.

Want Bernie Sanders heeft nog altijd zijn steun niet aan Clinton toegezegd en evenmin zijn campagne beëindigd. Ja, hij belooft persoonlijk zijn stem aan haar te geven, maar haar ondersteunen? Dat gaat zo traag dat er nu anderen in zijn naam spreken, zoals vicepresident Joe Biden, die deze week aankondigde dat het niet lang meer zou duren eer Sanders over de brug komt.

Sanders zelf, in een interview met Andrea Mitchell van MSNBC, leek heel wat minder zeker.

Wanneer komt er uitsluitsel of je haar ondersteunt, wilde Mitchell deze week weten.

“Ik denk, met permissie gezegd, Andrea, dat je de verkeerde vraag stelt. Het is geen zaak dat ik haar ondersteun. Het is de vraag of de Amerikanen begrijpen dat minister Clinton bereid is hun kant te kiezen”. Hij gaf dan een opsomming: hoger loon, gezondheidszorg, betaalbaar onderwijs, actie tegen Wall Street, farmaceutische bedrijven, de olie- en kolenindustrie. ,”Ik betwijfel niet dat als minister Clinton haar standpunten terzake duidelijk maakt, ze Trump zal verslaan, en met grote marge”. Hij liet, in dit citaat en elders, ook verstaan dat Trump volgens hem wel degelijk kans maakt, als Hillary niet naar links opschuift.

Wie wint?

Waar staat het tussen Trump en Clinton? De soms gehoorde stelling, deze week verwoord door cijfergoeroe Nate Silver, is dat Hillary ongeveer 80 procent kans heeft op het presidentschap, tegen 20 procent voor Trump.

Die redenering is gestoeld op een analyse van de kiesomschrijvingen, en op het kiesgedrag zoals dat uit peilingen blijkt. De verdeling van stemmen en staten speelt in het voordeel van een Democratische presidentskandidaat. En de peilingen geven ook een voordeel aan Clinton.

Volgens een peiling die Fox News deze week publiceerde zullen 87 procent van zwarte kiezers op Hillary stemmen, tegen een onooglijke 3 procent voor Trump. Hillary ligt 19 procent voor bij vrouwen, 10 procent voor bij min 45-jarigen etc.

Op basis van die cijfers is het vrij hopeloos voor Trump. Slechts 75 procent van de Republikeinen zal op hem stemmen, daar waar Romney 92 procent van de Republikeinse stemmen behaalde.

Daar staat tegenover dat Trump beter scoort bij onafhankelijke kiezers. En in algemene peilingen verkleint hij zijn achterstand. Bij Fox News ligt hij 6 procent achter, in een ander peiling slechts 2, wat statistisch een gelijkspel is.

Trump, die in de ogen van vele Amerikanen worstelt met fatsoen, met geloofwaardigheid en met racisme, heeft enkele troeven in handen die hij voortdurend uitspeelt.

Onder invloed van Bernie Sanders heeft Hillary zich afgekeerd van vrijhandelsakkoorden die ze nochtans als First Lady van Bill Clinton heeft verdedigd, en als minister van Buitenlandse Zaken onder Obama heeft helpen opstellen. Deze week dook een filmpje uit 2012 op, waarin ze het TPP (Trans-Pacific Partnership) als minister de “goudstandaard” van dergelijke akkoorden noemde. Het citaat was bekend, maar sinds enkele dagen is er klank en beeld bij.

Tegenwoordig wijst ze dat akkoord af. Zal ze, daagde Trump haar uit, op de eerste dag als president dat akkoord naar de prullenmand verwijzen, of zal ze, zoals haar vrienden in Wall Street het willen, uiteindelijk het akkoord, dat ze grotendeels zelf onderhandelde, accepteren?

Trump, met zijn vele bokkensprongen, en zijn stropdassen die in het buitenland geproduceerd worden, heeft zich al heel lang tegen vrijhandelsakkoorden uitgesproken. Het is een terrein waar hij standvastiger is dan zij.

Zijn tweede plan van aanval is terreur. Trump kan argumenteren, en hij moet de waarheid geen geweld aandoen, dat IS in de periode van het ministerschap van Clinton is ontstaan, en dat zij en Obama er niet in slagen aanslagen te voorkomen. Na de aanslag in Orlando duidden Obama en Clinton meteen de vrije wapenverkoop aan als het grotere probleem. “Actief nietsdoen, is ook een beslissing”, zei Obama toen over het onvermogen van het parlement om de wetgeving aan te passen.

Republikeinen en Trump werpen de president dat citaat voor de voeten als het over het Syrië gaat: “Actief nietsdoen, is ook een beslissing”.

In het geval van Clinton verwijten Trump en Republikeinen haar niet zozeer dat ze niets deed, maar dat ze het verkeerde: zoals haar steun te verlenen aan de militaire actie die de kop kostte aan de Libische leider Khadafi, waarna de chaos regeerde en IS ook in Libië voet aan de grond kreeg.

Het derde punt is migratie: hij tegen, zij voor.

Het zijn zeker aanvalslijnen die populair zijn binnen de Republikeinse partij en die een tijd kunnen verdoezelen dat Trump geen eigen plan heeft tegen IS, of dat zijn eigen plannen rond moslims of migratie niet ten volle uitvoerbaar zijn. Hij liet deze week uitlekken dat hij zijn ban op het inreizen van moslims “nuanceert”, en wijzigt tot een algemene inreisban uit terroristisch gebied. Er is nog geen officiële mededeling over en woordvoerders konden niet uitleggen of bijvoorbeeld België als terroristisch gebied zou beschouwd worden.

Of zijn aanvallen op Clinton hem ook in staat stellen zijn structurele achterstand bij zwarten, latino’s, vrouwen en jongeren weg te werken, is de vraag.

De aanslagen, blijkt uit peilingen, werken in zijn voordeel. Hij heeft geen plan tegen IS, maar hij is voor kordaatheid, waterboarden, snel en goedkoop vernietigen, en dat is voorlopig voldoende om in peilingen als “beter in de strijd tegen het terrorisme” uit de bus te komen. En hij kan natuurlijk ook hopen dat het misloopt met Hillary’s e-mails en dat zij in beschuldiging wordt gesteld.

In afwachting heeft hij een groter probleem. Hij moet een conventie organiseren die “fun” wordt, maar “niet te veel fun”.

Een week later moet Hillary die dekselse Bernie zien te temmen.

In tussentijd zullen ze allebei een running mate hebben gekozen.