Het Europees Parlement heeft Turkije gevraagd de ‘Armeense genocide’ te erkennen. Ankara beschuldigt de Europese Unie er nu van in strijd met de internationale wetgeving te handelen.
‘Armenië en Turkije zouden de centenaire van de Armeense genocide moeten gebruiken om diplomatieke relaties te hernieuwen, de grenzen te openen en de weg te ruimen voor economische integratie’, zo luidt een statement van de Europese Unie die een niet-bindende resolutie over de zaak heeft aangenomen.
Medeleven betuigd
De Europese parlementsleden riepen Turkije ook op de archieven te openen en ‘in het reine te komen met zijn verleden’ en op die manier een ‘oprechte verzoening tussen het Turkse en Armeense volk mogelijk te maken. Daarnaast vraagt Europa het land op een eerlijke manier een inventaris op te stellen van het Armeense culturele erfgoed dat de afgelopen eeuw vernietigd werd.
Wel had het Parlement lof voor de Turkse president Recep Tayyip Erdogan en premier Ahmet Davutoglu, omdat die hun ‘medeleven hadden betuigd en de gruweldaden tegen de Ottomaanse Armeniërs hadden erkend’.
‘Geen systematische uitroeiing
Ankara beaamt inderdaad, dat veel Armeniërs tussen 1915 en 1917 omkwamen: in een etnische strijd en tijdens het deportatieproces. Maar Turkije schat het aantal slachtoffers op zo’n 300.000 terwijl Armenië spreekt over 1,5 miljoen doden tijdens het hele gebeuren inclusief de mars naar Syrië: een genocide, zo vindt het land.
Turkije ontkent die beschuldiging nog steeds, omdat er geen systematische poging zou zijn geweest om de Armeniërs te vernietigen.
Het Europees Parlement vraagt Armenië en Turkije nu om een voorbeeld te nemen aan ‘succesvolle verzoeningen tussen Europese staten’ door de protocollen voor de ontwikkeling van diplomatieke relaties, het openen van de grenzen en het verbeteren van de banden zonder voorwaarden te ratificeren en implementeren.
‘Zelfde fouten uit verleden’
Maar in een statement – gepubliceerd vlak na de goedkeuring van de resolutie – stelt het Turkse ministerie van Buitenlandse Zaken volgens Al Jazeera, dat die resolutie ‘inconsistent’ is tegenover de internationale wetgeving en dat zo de ‘wetgevende macht van de instelling overschreden wordt’.
‘We nemen deze resolutie, die geschiedenis en wetgeving afslacht, niet ernstig’, luidde het. ‘Door de resolutie door te voeren, heeft het Europees Parlement dezelfde fouten uit het verleden gemaakt.’
Daarmee wijst Ankara op een eerdere resolutie uit 1987 waarin het Europees Parlement de moorden als een ‘genocide’ beschreef. Dat standpunt werd bevestigd in gelijkaardige resoluties in 2000, 2002 en 2005. Telkens werd Turkije gevraagd de genocide te erkennen.
‘Het is geen verrassende resolutie’, vindt politiek analist Avni Ozgurel op Al Jazeera. ‘Armeense diaspora hebben op een effectieve manier voor zulke resoluties gelobbyd in de aanloop naar de herdenking van de incidenten uit 1915.’
Bovendien is de resolutie volgens Ozgurel haast dezelfde als die uit 1987 op vlak van eisen en inhoud. ‘Het legt Turkije geen wettelijke verantwoordelijkheden op, maar het blijft wel een belangrijke resolutie: waarschijnlijk zal Ankara gepusht worden om bepaalde initiatieven op vlak van openbare diplomatie te nemen.’
Ambassadeur teruggetrokken
Alleen zei president Erdogan volgens Al Jazeera al niets te geven om de resolutie van het Europees Parlement. ‘Het is voor Turkije onmogelijk zo’n misdaad te aanvaarden’, zei hij. ‘Ik vind het moeilijk te begrijpen waarom onze natie of media zo defensief reageren op de zaak. Ik maak me gaan zorgen over het verdedigen van Turkije als president.’
Het Europees Parlement is niet de eerste om het woord ‘genocide’ in de mond te nemen, dat deed paus Franciscus hen al voor: een actie die het Vaticaan de woede van Turkije op de hals haalde. Ankara trok zijn ambassadeur dan ook terug voor overleg.
Landen als Rusland, Canada, Frankrijk en Italië erkennen de incidenten honderd jaar geleden als een ‘genocide’. In Zwitserland, Cyprus, Slovakije en Griekenland is het zelfs een misdaad om de ‘Armeense genocide’ te ontkennen.
De Europese parlementsleden stelden tot slot nog voor een ‘Internationale Herdenkingsdag voor Genocides’ te organiseren om ’te herinneren aan het recht op vrede en waardigheid van alle volkeren en naties ter wereld’.
Op 24 april worden de moorden van honderd jaar geleden herdacht.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier