Trump ontslaat FBI-directeur Comey

De directeur van de Amerikaanse federale politie FBI is door president Trump aan de deur gezet. Hij deed dat op aanraden van minister van Justitie Jeff Sessions, die zegt dat Comey blunderde in het onderzoek naar het e-mailschandaal rond Hillary Clinton.

De directeur van het Amerikaanse Federal Bureau of Investigation (FBI), James Comey, is door Donald Trump aan de deur gezet. De president deed dat op aanraden van minister van Justitie Jeff Sessions. Dat meldt woordvoerder van het Witte Huis Sean Spicer .

‘Hoewel ik het bijzonder apprecieer dat u me er tot driemaal toe van informeerde dat er geen onderzoek naar me loopt, ben ik het eens met het oordeel van het ministerie van Justitie dat u niet in staat bent het bureau te leiden’, aldus president Trump in een ontslagbrief aan Comey.

Volgens het ministerie van Justitie heeft Comey geblunderd in het onderzoek naar het slordig omspringen met geheime informatie door voormalig presidentskandidate Hillary Clinton, mits een private e-mailserver. Elf dagen voor de verkiezingen informeerde Comey Amerikaanse volksvertegenwoordigers dat hij dat onderzoek heropende. Het nieuws had merkbare gevolgen voor Clinton, die meteen zakte in de peilingen.

Vorige week nog getuigde Comey voor de commissie Justitie van de Amerikaanse Senaat over de Russische inmenging in de Amerikaanse verkiezingen en banden tussen het campagneteam van Trump en Rusland.

Read President Trump’s letter dismissing FBI Director James Comey https://t.co/cpCRJPCg2U pic.twitter.com/TQpJhqkFbD

— CNN (@CNN) May 9, 2017

Eerder dinsdag zei de FBI aan het Congres dat Comey tijdens die getuigenis vorige week niet accuraat was. Hij gaf er de belangrijkste bevindingen van het onderzoek naar de e-mails van Clinton verkeerd weer, klonk het. Comey zei dat ‘honderdduizenden’ e-mails doorgestuurd werden naar het voormalige congreslid Anthony Weiner, de man van Clintons rechterhand Huma Abedin, terwijl het in feite maar om een ‘klein aantal’ ging.

‘Het is van essentieel belang dat we nieuw leiderschap voor de FBI vinden dat het vertrouwen van het publiek kan herstellen in de missie’ van de FBI, aldus nog Trump.

Opvallend detail: verschillende Amerikaanse media laten weten dat het ontslag voor iedereen als een totale verrassing kwam. Comey zelf zou het nieuws moeten vernemen hebben via de televisie. Volgens CNN was hij aan het speechen in LA, terwijl op de schermen in de ruimte zijn ontslag werd meegedeeld. Comey zelf zou in eerste instantie gedacht hebben dat het om een grap ging.

CNN’s Pamela Brown reports that James Comey found out he was fired by President Trump by seeing the news on TV https://t.co/hLm21phbXM

— CNN Politics (@CNNPolitics) May 10, 2017

Reacties

De Democratische oppositie reageert sterk afwijzend op het ontslag van Comey. Ze zien er een poging in om het onderzoek naar de relaties tussen Rusland en Trumps team tijdens de campagne te dwarsbomen, en vragen de aanstelling van een onafhankelijke rechter.

‘Meneer de president, met alle respect, je maakt een grote fout’, zei Chuck Schumer, de leider van de Democraten in de Senaat. ‘De Amerikanen zullen anders het recht hebben om te denken dat de beslissing om directeur Comey te ontslaan een poging is om de zaak in de doofpot te stoppen’, aldus Schumer.

Mark Warner, de Democratische vicevoorzitter van de commissie Inlichtingen van de Senaat, noemde het ontslag ‘schokkend’, en zei dat Trump sinds zijn aantreden ook al de interim-minister van Justitie Sally Yates en bijna alle federale procureurs de laan uitstuurde. ‘De actie van de president vandaag toont de noodzaak om een speciale rechter aan te duiden’, zei ook Warner.

Ook uit eigen rangen komt er kritiek op Comey’s ontslag. De Republikeinse Senator John McCain gaf aan ’teleurgesteld’ te zijn, en herhaalde zijn pleidooi voor een parlementaire onderzoekscommissie:

Removal of Director Comey only confirms need for select cmte to investigate #Russia’s interference in 2016 election https://t.co/LfKlwSw6iQ

— John McCain (@SenJohnMcCain) 9 mei 2017

James Comey was een van de meest spraakmakende FBI-directeuren van de voorbije decennia. Obama stelde Comey in 2013 aan voor een termijn van tien jaar. De zoektocht naar een nieuw FBI-hoofd start onmiddellijk, aldus Trump nog.

Gelijkenissen met Watergate (maar vooral verschillen)

Opvallend wat commentatoren vergelijken het ontslag van Comey met de zogenaamde ‘Saturday Night Massacre’, toen toenmalig president Richard Nixon in 1973 de procureur ontsloeg die een onderzoek leidde naar het Watergate-schandaal.

Uit protest stapten toen de minister van Justitie en zijn adjunct op. Het was één van de gebeurtenissen die uiteindelijk tot het ontslag van Nixon leidden. Op Twitter circuleren verschillende collages van voorpagina’s uit 1973 en nu.

Wednesday front page of @nytimes, along side a second one, for some context pic.twitter.com/XACutdggAh

— Eric Lipton (@EricLiptonNYT) May 10, 2017

If you love newspapers, tomorrow is a good day to buy @washingtonpost. You could end up with our generation’s version of this classic >> pic.twitter.com/1PSJ47KhLr

— Christina Wilkie (@christinawilkie) May 10, 2017

Een zittende president naar wie een onderzoek loopt die het hoofd van het onderzoek ontslaat. Dat is inderdaad de gelijkenis, maar diegenen die al klaar stonden om een kruis te maken over het presidentschap van Trump, rekenen zich best niet rijk, waarschuwt journalist Jeff Greenfield in een stuk voor Politico. ‘Dit is appels met bowlingballen vergelijken’, schrijft hij in een stuk dat dieper ingaat op de omstandigheden waarin Nixon moest aftreden. Nixon werd op verschillende fronten aangevallen, en zijn positie stond tijdens zijn tweede ambtstermijn al onder druk. Er is vandaag ook veel minder appetijt bij de Republikeinen om de zaak rond de president tot op het bot uit te spitten.

Verder wijst Greenfield ook ook op het veranderend medialandschap.

Verder heeft Trump met Jeff Sessions nu een medestander als openbaar aanklager aan het hoofd van Justitie. Sessions werd ook zelf genoemd in het onderzoek naar de banden tussen de Trump-campagne en Rusland.