Premier May maakt opening om brexit uit te stellen

De Britse premier Theresa May heeft een opening gemaakt voor een stemming in het parlement over een ‘kort en beperkt’ uitstel van het Britse vertrek uit de Europese Unie.

Het House of Commons zal daarover op 14 maart mogen stemmen indien er geen meerderheid blijkt te zijn voor een vertrek met of zonder echtscheidingsakkoord, zo heeft ze dinsdag aangekondigd.

May beloofde dinsdag in het House of Commons dat de parlementsleden op 12 maart opnieuw zullen mogen stemmen over het akkoord over de boedelscheiding. Verliest May die stemming, dan zal ze een dag later aan de parlementsleden vragen of ze op 29 maart willen vertrekken zonder akkoord. Als het parlement die optie afwijst, dan vindt op 14 maart een stemming plaats over een ‘korte, beperkte verlenging’ van artikel 50 van het Europees verdrag.

Het is de eerste keer dat May het parlement een perspectief op een stemming over een uitstel van de brexit biedt.

Momenteel ligt de datum van de brexit vast op 29 maart, precies twee jaar nadat de Britse regering haar Europese partners op de hoogte heeft gebracht van de Britse intentie om de club te verlaten. Een verzoek om uitstel kan, maar enkel indien de 27 andere lidstaten van de Europese Unie ermee akkoord gaan.

‘Een uitstel voorbij eind juni zou betekenen dat het Verenigd Koninkrijk moet deelnemen aan de verkiezingen voor het Europees Parlement. Welke boodschap zou dat uitsturen naar de mensen die drie jaar geleden voor een vertrek hebben gestemd?’

Uitstel van meer dan drie maanden is geen optie voor May

May herhaalde dinsdag wel dat ze zelf gekant blijft tegen uitstel, en dat een verlenging van de onderhandelingen met meer dan drie maanden al helemaal geen optie is. ‘Een uitstel voorbij eind juni zou betekenen dat het Verenigd Koninkrijk moet deelnemen aan de verkiezingen voor het Europees Parlement. Welke boodschap zou dat uitsturen naar de mensen die drie jaar geleden voor een vertrek hebben gestemd?’, zo verwees ze naar het referendum van 2016 waarin bijna 52 procent van de kiezers voor brexit koos.

Midden januari wees een grote meerderheid in Westminster het akkoord af dat May met de Europese Unie had gesloten. May hoopt nog steeds dat ze tegen 12 maart een meerderheid achter haar deal kan scharen indien de Europeanen tot aanpassingen bereid zijn. In het House of Commons waarschuwde ze ook opnieuw dat uitstel het risico op een chaotisch en ongeordend vertrek allesbehalve uitsluit. ‘De enige manier om dat te doen, is artikel 50 intrekken of een akkoord goedkeuren.’

Ministers dreigen met ontslag

Dat May niettemin een opening maakt om de brexit uit te stellen, heeft alles te maken met het toenemende onbehagen over haar strategie binnen de regering. Verscheidene leden eisten de voorbije dagen met steeds luidere stem van May dat ze een chaotische exit moet uitsluiten. De vooraanstaande ministers Amber Rudd, David Gauke en Greg Clarke losten een eerste schot voor de boeg en in The Daily Mail dreigden drie staatssecretarissen dinsdag met ontslag.

Volgens de tabloid zouden tot vijftien regeringsleden zo’n zet overwegen. De rebellen binnen de regering dreigden zich te scharen achter een amendement van het socialistische oppositielid Yvette Cooper en haar conservatieve collega Oliver Letwin waarover het parlement woensdag mogelijk stemt. Dat amendement zet ook in op een eventueel uitstel van de brexit, maar het heeft een veel grotere impact omdat May haar controle over het parlement en zijn werkzaamheden helemaal zou verliezen. Ze waarschuwde in het House of Commons dat zo’n manoeuvre het hele brexit-debat overstijgt en de scheiding der machten aantast.

May probeerde de parlementsleden er intussen ook van te overtuigen dat ze ‘goede vooruitgang’ boekt in de onderhandelingen met haar Europese gesprekspartners. Op aansturen van Westminster dringt ze aan op aanpassingen aan de Ierse backstop. Dat is de vangnetoplossing die moet garanderen dat de brexit nooit tot een herinvoering van grenscontroles op het Ierse eiland zal leiden. Het vormt het grootste obstakel voor de goedkeuring van het echtscheidingsakkoord in het parlement.

Tweede referendum

De socialistische oppositieleider Jeremy Corbyn wreef May aan dat ze de parlementsleden ‘aan het lijntje’ houdt en hen midden maart wil opzadelen met een verscheurende keuze tussen de chaos en haar deal. ‘Het probleem is dat de weg zijn einde nadert en de gevolgen van tijdrekken heel reëel aan het worden zijn voor de industrie en de werkgelegenheid’, aldus Corbyn, die bevestigde dat Labour zich achter een tweede referendum zal scharen indien hij woensdag weer in het zand bijt met zijn pleidooi voor een softe brexit.