Ik heb vandaag een nijlpaard gezien. Op de Blauwe Nijl. Daar waar de langste rivier ter wereld volgens de Ethiopiërs ontspringt. We zetten ons brilletje van Urania weer op de neus om naar de zonsverduistering turen, terwijl ons motorbootje door het bruine water klieft.
We varen over het Tanameer, waar de Riviera van Ethiopië zich ontbolstert. Sheraton is hier vlijtig aan het investeren.
Het zal u verbazen maar Ethiopiërs weten hoe ze reizigers moeten verwennen. Hun glimlach lijkt steeds in de aanslag. Hun snelheid om uw wensen uit te voeren, is verrassend. Hun loodgieterij, dat is een ander paar mouwen.
De inleefreis van “Ondernemers voor Ondernemers” speelt zich vaak af op de bus. De urenlange tochten zijn nooit saai.
Ik probeer vaak aan deze blog te werken, maar moet regelmatig mijn laptop toeklappen als ons voertuig een wolk stof binnenzuigt. Er wordt ook voor entertainment gezorgd. Onze twee gidsen, Bogale en Karel, zitten in ons oor via een versterker. Werkelijk alle onderwerpen over Ethiopië passeren de revue. Van de Guldensporenslag in Ethiopië, tot de endemische diersoorten in het berggebied, over de afvalverwerking en het waarom van struisvolgeleieren in plaats van weerhanen op kerkdaken.
We tellen toevallig ook enkele specialisten aan boord, die graag toelichting geven bij fenomenen uit hun vakgebied. Zo leer ik van geoloog Piet waarom er zich regelmatig gigantische fallussen voordoen in een relatief vlak landschap.
Regelmatig houden we gedachtewisselingen op de bus. Dat is echt genieten.
Vandaag hadden we het bijvoorbeeld over zin en onzin van 50 jaar ontwikkelingssamenwerking.
Ik vat enkele standpunten en conclusies samen.
Noord-Zuidhulp is niet hetzelfde als hulp aan Walen
“In Haïti hakte een boer in zijn tuin en plantte er in het wilde weg zijn zaden. De blanke man kwam en zei dat hij voortaan in mooie lijnen moest zaaien. Zijn opbrengst bleek niet hoger te zijn en bovendien zorgde zijn nieuwe zaaitechniek voor erosie.”
“Eerst was er ontwikkelingshulp, toen ontwikkelingssamenwerking, nu spreken we van Noord-Zuidhulp. We hebben een hele weg afgelegd.”
“Ik stelde “Ondernemers voor Ondernemers” voor op een cursus in Nederland, waar we het inderdaad hadden over Noord-Zuidhulp. Na een tijdje zei een Nederlander me: ‘nu begrijp ik het, jullie hebben het helemaal niet over hulp aan de Walen.'”
“Vele ngo’s werken nu met lokale partners. Er moet een draagvlak zijn bij de plaatselijke gemeenschap. Anders zal wat je daar installeert er het jaar nadien verkommerd bijstaan.”
“Het finale doel van een ngo hoort te zijn zichzelf uiteindelijk op te heffen. Ik vrees alleen dat ngo’s daar niet toe in staat zijn.”
“50 jaar ontwikkelingssamenwerking heeft bedroevend weinig opgebracht.”
“50 jaar ontwikkelingssamenwerking heeft ontzettend veel opgebracht. Dankzij Damiaanactie is lepra de wereld uit. Evenals de slaapziekte. Honderdduizenden mensen met klompvoeten werden geopereerd.”
“Maar er is een nadeel. ngo’s zijn heel duur. Ze hebben veel geld nodig om resultaten te boeken. Niet omdat ze verspillen, maar omdat het een werk van lange adem is.”
“Wat me stoort is de versnippering. In Europa moeten we de hulp bundelen. Overal zie je hier uithangborden met US Aid erop. Terwijl Europa de grootste donor ter wereld is!”
“Ook ngo s zouden beter een fusiebeweging inzetten.”
“Niet akkoord. Elke ngo heeft zijn eigenheid. Als je Artsen zonder Grenzen gaat samenvoegen met een andere ngo verliest die zijn Unique Selling Proposition. En haal je per definitie minder geld op.”
“Mijn zoon zit nu in Soedan voor Artsen zonder Grenzen. Hij is regelmatig gechoqueerd door de decadente feesten die andere ngo’s organiseren.”
“Dat fenomeen is inderdaad bekend in de ngo-wereld. Ze rijden rond in dikke, witte jeeps en stellen hoge eisen. Westerse voeding bijvoorbeeld. Daar zijn ook Belgische mensen bij. De ngo-community kan erg invasief zijn. ”
“Zolang er perverse regimes aanblijven in die landen kan je weinig verbeteren. Zolang multinationals er onder een hoedje spelen met die regimes mogen we pessimistisch blijven. ”
“Wat me opviel toen we aan het begin van deze reis de projecten van ‘Ondernemers voor Ondernemers’ gingen bezoeken is de enorme dankbaarheid van die mensen voor het lichter maken van hun bestaan. “
Het is zeven uur in de ochtend nu. Ik ben ruim een uur geleden in een donkere ontbijtzaal gearriveerd, met een laptop die licht geeft. Er doemt meteen een ober op, met parelwitte tanden. “Hoe laat serveert u ontbijt?,” vraag ik. Zeven uur, is het antwoord. “Kan ik u alvast iets brengen, mevrouw?”
“Koffie graag.” Een minuut later staat het lekkerste bakje troost ter wereld naast me. Rondom mij komt het hotel stilaan tot leven.
Véronique Goossens in Ethiopië
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier