De term mediacircus is voor de omstandigheden bedacht. 2.000 journalisten zijn een accreditatie komen afhalen op het perscentrum in Des Moines, Iowa, waar doorgaans op een zondag niets te beleven valt, en waar gisteren onder het oog van talloze satellietwagens niets te beleven viel.
.
De krant van Iowa, de Des Moines Register, verheugde zich er uitvoerig op dat de site Politico had vastgesteld dat Des Moines niet langer Des Boring is, Des Verveling. Deze stad ter grootte van Gent heeft inderdaad wel plekjes die te ontdekken vallen, steeds betere restaurants, Java Joe, waar de meer subtiele vormen van koffie worden geserveerd, op basis van vers gemalen bonen, en waar alle werknemers altijd alle tijd lijken te hebben voor een wijdlopend gesprek, kunstgalerijen, een beeldenpark, een mooie bibliotheek, een mooie rivier.
De komst van 2.000 journalisten naar een plaats, die -laten we wel wezen – verre van zo opwindend is als Gent, ook al is ze dan niet langer boring, zet zo’n stad op zijn kop. De werknemers van Java Joe hebben gedurende enkele dagen geen tijd meer voor een gesprek. NBC zal vanuit het koffiehuis tv-uitzendingen verzorgen en talloze journalisten schuiven aan voor hun portie geraffineerde troost. Een bewaker die er anders nooit te zien is, houdt nu de toegang tot de melk vrij.
Zevenvoudige prijs
De anders praatgrage werknemers van Java Joe klagen niet. Dit zijn hoogdagen, nog meer dan de periode in augustus wanneer de State Fair honderdduizenden bezoekers lokt. Hotels in het centrum van de stad vroegen tot het zevenvoudige van anders. En met succes, want ze zitten vol.
En zo kunnen Des Moines en Iowa zich weer even gelukkig prijzen, tot op 2 februari iedereen de staat weer volledig kan vergeten.
Want dat is de weinig gestelde vraag in Iowa – maar des te meer elders: waarom blijft Iowa maar de eerste staat in voorverkiezingen? De staat is atypisch, overwegend wit, overwegend landelijk. Zou het niet logischer zijn mocht die eerste voorverkiezing doorgaan in een staat die even divers is en even verstedelijkt als het land? Zou Donald Trump even makkelijk wegkomen met zijn anti-Mexicanenuitspraken in Californië?
Bewuste keuze
De tweede staat, New Hampshire, is even ontypisch. Voor de eerste staat met een forse zwarte bevolking moet men wachten op South Carolina, in de tweede helft van februari.
De verantwoording in Iowa is dat de bewoners van die staat hun verkiezing heel serieus nemen. En dat klopt ook wel. Vele kiezers gaan echt systematisch naar meetings, vergelijken kandidaten, geven een kans aan mensen die elders niet aan bod komen – dat kan omdat de bevolking zo klein is. Zo konden aan Republikeinse kant in het nabije verleden outsiders winnen als Mike Huckabee of Rick Santorum. Zelfs een kandidaat met weinig centen kan in Iowa indruk maken. In een kleine, overzichtelijke staat, kan men, zoals Obama in 2008, iets teweegbrengen, bijna persoon per persoon overtuigen. In het gigantische Californië zou het veel moeilijker zijn om opinies te doen kantelen. Maar als uiteindelijk tien procent van de 3 miljoen inwoners van Iowa hun stem uitbrengen in een caucus is het veel. Dus zoveel kiesactiviteit brengt die grote interesse en die koploperstatus niet op.
Iowa houdt ook wel voordeel aan de vroege caucus over. En dan niet alleen de horeca, en de zaalverhuur. Zo kan men in de VS politiek gesproken nooit van ethanolsubsidies afgeraken. Die subsidies, zo belangrijk voor de maïsboeren van Iowa, zijn onaantastbaar omdat om de vier jaar vrijwel alle presidentskandidaten hun liefde voor ethanol komen bezingen (dit jaar met notoire uitzondering van Ted Cruz).
Rudi Rotthier in Des Moines, Iowa
Amerikaanse presidentsverkiezingen 2016
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier