Op donderdag 25 oktober starten in Noorwegen de grootste militaire oefeningen van de NAVO sinds het einde van de Koude Oorlog. Aan de militaire manoeuvres, onder de naam Trident Juncture 2018, nemen zowat 50.000 soldaten uit de 29 NAVO-lidstaten en partnerlanden Finland en Zweden deel. België stuurt zowat 450 soldaten. Rusland is uitgenodigd om de oefeningen bij te wonen.
De oefening gaat uit van een scenario waarbij artikel 5 van het NAVO-verdrag wordt ingeroepen en er collectief gereageerd wordt na een aanval op een of meer leden. Trident Juncture moet vooral het defensieve karakter van de NAVO beklemtonen, aldus de Amerikaanse admiraal James Foggo, de bevelvoerder van de geallieerde troepen voor het zuiden van Europa. Foggo zal het bevel voeren over de oefening.
De manoeuvres vinden plaats in Noorwegen, dat grenst aan Rusland. De bondgenoten in Oost-Europa, gewezen lidstaten van de Sovjet-Unie tijdens de Koude Oorlog, zijn al enige tijd ongerust over agressie van de Russische buur.
De NAVO wees er weliswaar op dat Trident Juncture niet gericht is tegen een welbepaald land en dat het om een fictief scenario gaat. ‘Dit is, zoals Rusland heel goed weet, een defensieve oefening’, zei ook de Amerikaanse minister van Defensie James Mattis. ‘Het is berekend om aan te tonen dat we verenigd zijn, op vlak van de handhaving van de vrede en welvaart hier in Europa, en dat we niet meer wangedrag van wie dan ook nodig hebben.’
‘Geen reden ongerust te zijn’
Volgens luitenant-generaal Rune Jakobsen, die het Noorse commandocentrum leidt, heeft Rusland geen reden ongerust te zijn. Het kerngebied van de oefening ligt volgens hem op meer dan 1.000 kilometer van de Russische grens. Luchtoperaties kunnen plaatsvinden tot op 500 km van de grens, zei hij bij een briefing midden oktober.
De oefening is ook bedoeld om de militaire capaciteiten te testen die zijn ontwikkeld sinds de annexatie van het Oekraïense schiereiland de Krim door Rusland, in de lente van 2014. Het gaat dan om onder meer de Very High Readiness Joint Task Force (VJTF) van de NAVO, een eenheid die permanent paraat staat en daardoor meteen kan ingezet worden.
‘Dit is de grootste NAVO-oefening in jaren’, zei de secretaris-generaal van het bondgenootschap, Jens Stoltenberg, onlangs nog. ‘De oefening is bedoeld om de collectieve reactie te testen op een gewapende aanval tegen een van de lidstaten.’
Hij beklemtoonde meermaals het defensieve karakter van de verdragsorganisatie in een ‘moeilijkere veiligheidssituatie’. Volgens de NAVO-baas is Trident Juncture 2018 ‘een duidelijk signaal van de solidariteit onder de bondgenoten’ voor elke mogelijke aanvaller. De oefening toont de ‘kracht van de alliantie’ en de ‘band tussen Noord-Amerika en Europa’ aan, aldus Stoltenberg.
‘Gedeeltelijk om afschrikking’
‘Deze oefening draait gedeeltelijk rond afschrikking, maar gaat ook over de training van onze troepen, garanderen dat ze samen kunnen werken’, beklemtoonde nog de NAVO-baas. ‘Dit is een heel transparante oefening, die al lang wordt gepland en lang geleden is aangekondigd.’ Alle lidstaten van de OVSE, de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa, kregen een uitnodiging om de oefeningen bij te wonen. Onder hen is ook Rusland. ‘Ze zullen daar de oefening waarnemen’, aldus Stoltenberg.
In totaal nemen dus meer dan 50.000 militairen deel aan de oefening, een aantal dat nooit meer is gehaald sinds de val van de Berlijnse Muur in november 1989. Het meest intensieve deel van de oefening vindt plaats van 25 oktober tot en met 7 november. Voor de oefening worden 150 vliegtuigen en helikopters, 60 oorlogsschepen en 10.000 voertuigen ingezet.
België stuurt ongeveer 450 militairen naar de oefeningen in Noorwegen, afkomstig uit de vier componenten. De marine zet het fregat Louise-Marie en het commando- en logistiek steunschip Godetia in, met respectievelijk 150 en 90 militairen. De luchtcomponent ontplooit vijf F-16’s met een tachtigtal soldaten op de luchtmachtbasis Rovaniemi in Finland. De landmacht zet dan weer zowat 130 militairen in. Het grootste detachement komt van het artilleriebataljon van Brasschaat. De medische component tot slot stuurt een twintigtal specialisten.
De meeste eenheden die deelnemen, zullen in 2019 ondergebracht worden in de Very High Readiness Joint Task Force.
