Het zogenoemde DEI-beleid rond diversiteit, gelijkheid en inclusie binnen bedrijven staat volop ter discussie. Figuren zoals Elon Musk en Donald Trump gaan er wild tegen tekeer om angst te zaaien. Ex-diversiteitsmanager bij Tesla, Kristen Kavanaugh, ziet het met lede ogen aan: ‘Als we inzien dat we samen kunnen winnen, maken we vooruitgang.’
Kristen Kavanaugh werkte van 2016 tot 2022 als hr-manager bij Elon Musks e-autofabrikant Tesla in Fremont, Californië. In die periode was ze verantwoordelijk voor het bevorderen van de diversiteit onder de medewerkers. Na haar tijd bij Tesla adviseerde de afgestudeerde maatschappelijk werkster en Irak-veteraan onder andere het Amerikaanse ministerie van Defensie over diversiteitskwesties.
U was de hoogstgeplaatste diversiteitsmanager bij Tesla. Dat klinkt vandaag de dag als de ergste job ter wereld.
Kristen Kavanaugh: Ik hield echt van mijn job. Ik vond dat onze medewerkers een bedrijfscultuur verdienden die paste bij de missie van Tesla. De uitdaging was om hen Elons tweets uit te leggen én ervoor te zorgen dat er toch nog auto’s werden gebouwd.
Tesla-baas Elon Musk vergelijkt de inspanningen om minderheden in bedrijven te ondersteunen inmiddels met racisme. Toen u daar nog werkte, haalde hij op Twitter al uit naar trans personen. Hoe ging u daarmee om?
Kavanaugh: Na zulke tweets gingen we in gesprek met de betrokkenen, zoals de steungroep voor trans medewerkers bij Tesla. We wilden alle medewerkers uitleggen waarom de voornaamwoorden voor sommige collega’s belangrijk zijn en iedereen de kans geven om andere perspectieven te begrijpen.
Wist Elon Musk dat u die gesprekken organiseerde?
Kavanaugh: Dat kan bijna niet anders. We deden dat niet in het geheim.
U was verantwoordelijk voor het DEI-beleid, dat staat voor diversiteit (Diversity), gelijkheid (Equity) en inclusie (Inclusion). Was het dan vooral uw taak om de kastanjes voor Musk uit het vuur te halen? Kortom het ondersteunen van groepen die vaak benadeeld worden?
Kavanaugh: Nee, eigenlijk was het een nerdy hr-taak. Naast DEI was ik ook verantwoordelijk voor de tevredenheid en ontwikkeling van medewerkers. We verzamelden data om te zien hoe goed het personeel werkte. Zo hadden we een objectieve basis voor promoties. Dat bood ook ruimte om diversiteitscriteria op te nemen. Tegenwoordig wordt vaak gedaan alsof prestaties en diversiteit elkaars tegenhangers zijn. Je moet eigenlijk kiezen tussen een van de twee. Maar als je die prestaties niet consequent meet, wat betekent dat woord dan eigenlijk nog?
Toen u in 2016 begon, werd Tesla nog gezien als een innovatief bedrijf uit Silicon Valley.
Kavanaugh: Toen ik begon, was het een chaotisch bedrijf. Een miljardenconcern dat werd geleid als een start-up. Er was geen duidelijk proces voor de opleiding van leidinggevenden in onze fabrieken. Bijna niemand kreeg een functioneringsgesprek om zijn prestaties te beoordelen. In plaats daarvan keek iedereen naar Elon en probeerde zijn leiderschapsstijl te imiteren. Maar zelfs toen al was hij een zeer onvoorspelbare baas.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Veel andere autofabrikanten bewonderen die start-upmentaliteit van Tesla.
Kavanaugh: Dat verbaast me. Bij Tesla was het zo dat iedereen met zijn probleem rechtstreeks bij Elon terecht kon. Hij benadrukte dat er geen hiërarchie was en iedereen met iedereen kon praten. Dat werkt misschien bij 200 man, maar niet bij tienduizenden. Op een gegeven moment heb je structuur en professionele procedures nodig.
Steunde Musk uw werk?
Kavanaugh: In het begin werkte Elon nooit tegen, soms was hij zelfs een steun. We hebben HR geprofessionaliseerd en van DEI een aparte functie gemaakt. In 2020 keurde hij persoonlijk het eerste diversiteitsrapport van Tesla goed. Zonder zijn goedkeuring was dat nooit gelukt.
Toch waren er toen al klachten over systematisch racisme in de fabriek in Fremont. Een Afro-Amerikaanse liftbediende, Owen Diaz, kreeg later miljoenen dollars schadevergoeding omdat een leidinggevende hem had uitgelachen met een racistische karikatuur en de toiletten met hakenkruizen waren beklad.
Kavanaugh: Op zo’n gevallen reageerde Elon met het zogenaamde anti-handboek-handboek, waarin kortweg stond: behandel anderen zoals je zelf behandeld wilt worden. Zo kun je wel een start-up leiden, maar geen groot bedrijf. Ik was toen betrokken bij de overstap naar een echt personeelshandboek. Dat was veel moeilijker dan nodig omdat Elon alles afwijzend bestempelde als ‘te corporate’.
‘De uitdaging was om Elons tweets uit te leggen aan zijn werknemers én ervoor te zorgen dat er toch nog auto’s werden gebouwd.’
Was Elon Musk als baas altijd al een hopeloos geval?
Kavanaugh: Dat is de vraag die we ons nu moeten stellen: is dit dan de ‘echte’ Elon? Of waarom is hij veranderd? Ik heb daar geen antwoord op.
In mei 2020 was u medeverantwoordelijk voor Tesla’s reactie op de moord op de Afro-Amerikaan George Floyd door een politieagent. Het incident leidde tot protesten in de hele VS. Verschillende bedrijven plaatsten toen op sociale media een statement van hun baas om solidariteit te uiten. Ze veranderden hun profielfoto op Twitter naar vlaggen van de antiracismebeweging Black Lives Matter (BLM). Tesla niet. Waarom?
Kavanaugh: Er waren zo veel inhoudsloze acties en loze beloften. Wij stelden voor om een BLM-vlag naast de fabriek te hijsen. Tegelijkertijd kampten we zelf met veel onopgeloste problemen rond de behandeling van Afro-Amerikaanse medewerkers. Ik had graag gezien dat we als bedrijf onze oprechte solidariteit met de zwarte gemeenschap hadden kunnen betuigen. Maar zo ver stonden we als bedrijf nog niet, we waren nog niet eens in de buurt.
Wat deed u in plaats daarvan?
Kavanaugh: Valerie Workman, onze toenmalige hr-directeur en zelf Afro-Amerikaans, schreef een zeer persoonlijk bericht op LinkedIn over haar eigen emoties na de moord op George Floyd. Ze schreef hoe ze zich zorgen maakt over het leven van haar zoon en gaf aan bij wie medewerkers terechtkonden die mentaal worstelden door de situatie. Dat was een echte, authentieke manier om hiermee om te gaan.
De moord op George Floyd gebeurde tijdens de eerste maanden van de coronapandemie, een periode waarin ook het publieke imago van Elon Musk veranderde. Hij noemde de manier waarop de samenleving met de pandemie omging ‘dom’ . Ook de lockdowns in Californië, die een productiestop in zijn fabriek veroorzaakten, vond hij ‘fascistisch’. Merkte u een verandering bij hem?
Kavanaugh: Hij beledigde ineens openlijk ambtenaren met wie we in Fremont goed hadden samengewerkt. Hij bepaalde ook dat Valeries statement op haar persoonlijke LinkedIn kon verschijnen en niet op Tesla’s bedrijfsblog.
Heeft u zelf fouten gemaakt bij Tesla?
Kavanaugh: Bij sommige tweets van Elon Musk, bijvoorbeeld over trans voornaamwoorden, had ik als lid van de lgbtq-gemeenschap en leidinggevende krachtiger mogen reageren. Ik probeerde vooral de stemmen van de medewerkers centraal te zetten. Achteraf gezien had ik mijn eigen stem sterker moeten laten horen, zodat medewerkers merkten dat ook het management achter hun waarden staan.
Wanneer besloot u dat u bij Tesla niets meer kon bereiken?
Kavanaugh: Dat ging geleidelijk. Toen Valerie begin 2022 vertrok, werd ze niet vervangen, dat was een alarmsignaal. Diversiteit werd plotseling ieders verantwoordelijkheid, maar zo werkt dat in de praktijk natuurlijk niet. Ondertussen werden Elons tweets steeds erger, met trans- en vrouwonvriendelijke opmerkingen. De echte breuk kwam met zijn besluit dat iedereen terug op kantoor moest werken. Mijn team en ik vernamen dat via Twitter.
Veel bazen willen hun personeel terug op kantoor hebben, niet alleen Musk. Wat was daar zo erg aan?
Kavanaugh: Er waren mensen die binnen een week met hun gezin door het hele land moesten verhuizen, dat kon ik niet meer verdedigen. Sommige medewerkers waren tijdens de pandemie aangenomen en woonden niet in de buurt van een Tesla-kantoor. Een collega in Georgia bijvoorbeeld was getrouwd met een hoge ambtenaar daar. Ineens moest hij duizenden kilometers verhuizen. Toen ik vanwege Musks richtlijn mensen moest ontslaan, ben ik opgestapt.
Uw voormalige baas voert inmiddels oorlog tegen uw hele vakgebied. Met succes: veel bedrijven, van Amazon tot SAP, schroeven hun diversiteitsinitiatieven terug.
Kavanaugh: Elon is wat dat betreft de spreekwoordelijke kanarie in de kolenmijn. Andere ceo’s spiegelen zich bij die thema’s aan hem. Als hij van mening verandert over thuiswerken of diversiteit, volgen zij. Dat is teleurstellend, want zo trekt hij de samenleving, naar mijn mening, een verkeerde kant op.
De regering-Trump, waarin Musk tijdelijk veel invloed had, dreigt zelfs private bedrijven aan te klagen als ze diversiteitsdoelstellingen blijven nastreven. Hebben de bazen van beursgenoteerde bedrijven dan nog een keuze?
Kavanaugh: Ja, kijk bijvoorbeeld naar Apple. Daar hebben ze hun aandeelhouders laten stemmen over het behoud van hun diversiteitsdoelstellingen en dat werd omarmd door een overweldigende meerderheid. Trump en Musk gebruiken angst om hun zin te krijgen en ceo’s reageren dan als wilde dieren: ze vluchten, verstijven of vechten.
‘Elon is de spreekwoordelijke kanarie in de kolenmijn. Als hij van mening verandert over thuiswerken of diversiteit, volgen andere ceo’s.’
Rechtse kringen vallen het diversiteitsbeleid aan omdat het de selectie van de besten zou verhinderen. In plaats van kwalificaties zouden geslacht of seksuele geaardheid bepalend zijn. Zit daar iets in?
Kavanaugh: Meritocratie wordt tegenover diversiteit en inclusie geplaatst, terwijl deze principes elkaar juist ondersteunen. Een bedrijf heeft diverse teams, ervaringen en denkwijzen nodig om de beste en meest innovatieve producten te ontwikkelen. Alle stemmen en ervaringen moeten meetellen als er besluiten genomen worden. Wie dat inziet, zal vooruitgang boeken met DEI. Wie dat niet begrijpt, beweert dat het overbodig is.
Maar ook doorsnee werknemers verzetten zich, omdat ze vrezen geen promotie meer te kunnen krijgen.
Kavanaugh: De strijd tegen een DEI-beleid is gebaseerd op angst. Mensen denken dat het een soort nulsomspel is: als iemand wint, verlies ik. Maar zo werkt het niet. Het gaat er niet om dat iemand verliest, maar dat we de meest geschikte persoon vinden voor de nieuwe vereisten.
Wat heeft een bedrijf daar aan?
Kavanaugh: Veel bedrijven beseffen dat de huidige functieomschrijvingen vaak niet overeenkomen met wat er echt van mensen wordt verwacht. Misschien hebben we mensen tot nu toe beoordeeld op criteria die niet meer relevant zijn.
Als je van het huidige systeem heb geprofiteerd, roept dat nu eenmaal angst op.
Kavanaugh: Zolang mensen denken dat ze door verandering verliezen, blijft de angst bestaan. Maar als we inzien dat we samen kunnen winnen, maken we vooruitgang. Dat geldt trouwens ook voor andere veranderingen, zoals de opkomst van AI in bedrijven.
Hoe bedoelt u dat?
Kavanaugh: Bij AI zijn we niet bang dat iemand met een andere etniciteit of geaardheid onze job afpakt, maar dat een computer dat doet. Wie zijn medewerkers van die angst wil bevrijden, moet ze meer bereid maken om verandering in het algemeen te omarmen en niet alleen op één bepaald gebied. Ik ben eerder geneigd AI-tools te gebruiken als ik het gevoel heb dat ze een kans bieden om de hersenloze, repetitieve onderdelen van mijn werk los te laten. Zo kan ik me meer focussen op de essentie van mijn werk.
(Artikel: Der Spiegel – Vertaling: Daan De Roo)
