‘China lijkt voorlopig niet onder de indruk van het leiderschap van politici als Macron’

Chinese beleidsadviseurs wijzen op de onderliggende zwaktes in Europa.

De recente toespraak over de wereldpolitiek van de Franse president Emmanuel Macron moet Peking hebben gerustgesteld. In de beste gaullistische traditie bepleitte Macron een derde weg tussen China en de Verenigde Staten. Hij benadrukte ook dat de Amerikanen zich evenzeer bezondigden aan economisch nationalisme als de Chinezen. Voor China is Europa niet meer dan een regio die droomt van een autonome rol maar in werkelijkheid steeds verder verzwakt.

Zeker, de Europese Unie heeft de wenkbrauwen doen fronsen met het nieuwe onderzoek naar elektrische auto’s en andere maatregelen ten bate van de Europese economische veiligheid. Maar analyses van beleidsadviseurs laten uitschijnen dat China toch nog niet onder de indruk is en wijzen naar veel onderliggende zwaktes.

Ding Chun, directeur van het centrum voor Europastudies aan de Fudan-universiteit in Shanghai, beschreef dat economische veiligheid een mes is dat aan twee kanten snijdt. Aan de ene kant kan het de coördinatie versterken en meer macht naar de Europese Commissie halen. Maar de maatregelen kunnen net ook tot meer spanning tussen Brussel en de lidstaten leiden. Ook de uitvoering van veel projecten laat te wensen over.

Zhang Jian, de vicevoorzitter van het invloedrijke Chinese Instituut voor Hedendaagse Internationale Relaties (CICIR), opperde in een opiniestuk dat economische veiligheid een soort elitepolitiek is die leidt tot aanpassingen die bij de bevolking zeer onpopulair zijn. ‘Elitepolitiek wordt steeds intenser terwijl de fundamenten van de EU door elkaar worden geschud en anti-Europese houdingen nog steeds aan kracht winnen’, observeerde hij. ‘Zo’n Europa kan nooit een echte invloedrijke geopolitieke kracht worden.’ Populisme verzwakt de regio en maakt het moeilijk om echt werk te maken van strategische plannen, vulde Bu Yongguang aan.

Wei Hongxu poneerde dan weer dat door de oorlog in Oekraïne de verschillen tussen westelijke en oostelijke Europese lidstaten zullen blijven toenemen. Ook de dwingende houding van de Verenigde Staten draagt bij tot de verdeeldheid, meent hij, en het betoog van Macron is daar een voorbeeld van. ‘Ideologische trends zoals antiglobalisering winnen aan kracht en de steeds nationalistischere politiek zal de spanningen tussen lidstaten doen toenemen.’

Kortom: China lijkt voorlopig niet onder de indruk van het leiderschap van politici als Macron. En als er in Europa al te veel leiderschap getoond zou worden, dan beschikt China nog over enkele marionetten om verdeeldheid te zaaien. Xi bezocht er enkelen van, wat later op zijn reis: Victor Orban in Hongarije en Alexander Vucic in Servië.