Donald Trump, die in de peilingen 7 procent achterligt bij Hillary Clinton probeerde die achterstand weg te werken in het derde en laatste debat tussen de twee. Hij was agressief, maar kon nooit Hillary Clinton in verlegenheid brengen.
Chris Wallace, de moderator van Fox News, had beloofd dat hij een substantieel debat zou houden. En hij hield zich aan dat voornemen.
De presidentskandidaten konden van gedachten wisselen over uiteenlopende zaken als abortus, sociale zekerheid en het overheidsdeficit, over grenzen en het hooggerechtshof, of economie en Aleppo.
Het maakte dit debat anders dan andere. Donald Trump, die wat hees klonk, bleef het eerste halfuur kalm. Als het over anderen ging, zou hij het misschien als “low energy” omschreven hebben.
Het leek zowaar op een “normaal” debat, commentarieerde Chuck Todd -hoofd politiek van de zender NBC – na afloop. Dit was in ieder geval normaler dan de vorige debatten ooit werden.
En hoewel velen hadden gesnakt naar zo’n inhoudelijk debat, na de modder van de voorbije debatten, voelde je er ook meteen het nadeel van: de antwoorden geven meestal wat we al weten. De ene is tegen en de andere voor een nationaal recht op abortus. De een is voor conservatieve rechters (Trump) en de andere voor rechters die de belangen van het volk vertegenwoordigen en niet die van de rijken (Clinton).
‘Gebouwd met Chinees staal’
Na dat halfuur werd het wat levendiger, en begon men weer wat te schelden. Hillary Clinton begon (zou Trump kunnen zeggen). Ze was in elk geval doeltreffender in haar aanvallen. En op momenten dat zij in verlegenheid dreigde te komen – bijvoorbeeld bij een vraag naar corruptie bij haar Foundation – liet Trump haar met opmerkingen ontsnappen. Ze kon dan verwijzen naar zijn Foundation, die met geld van anderen een levensgroot portret van The Donald had besteld.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Clinton zat vol van efficiënte speldenprikken. Trump begon over zijn hotel in Las Vegas. “Gebouwd met Chinees staal”, wierp ze tussen, bijna triomfantelijk. Het leverde haar gelach op van een zaal die gemaand was om stil te zijn.
Hij verwees naar illegale migratie. De helft van die illegalen betaalt federale belasting, aldus Clinton, dat is meer dan Donald die als miljardair geen cent betaalt.
Zal hij het kiesresultaat aanvaarden?
Voor het grotere nieuws zorgde Trump zelf. Zou hij het resultaat van de verkiezingen aanvaarden? vroeg Wallace.
“Dat zal ik dan bepalen”, luidde zijn antwoord. Eerder hadden zijn dochter Ivanka en Mike Pence, zijn kandidaat vicepresident, en zelfs Kellyanne Conway, zijn campagnemanager, verklaard dat ze het resultaat zouden aanvaarden.
“Dit is afschuwelijk”, aldus Clinton.
Trump preciseerde. Dit is al geen faire verkiezing omdat een van de kandidaten, Clinton, nooit had mogen deelnemen. Ze werd volgens hem door FBI gered van gerechtelijke vervolging. Anderen die mindere dingen hebben gedaan, zei hij (dan geheime informatie op een privé-server zetten) moeten naar de gevangenis.
Maar het werd de uitspraak van de avond, een breuk met een lange traditie, tot en met Al Gore in 2000, om betwiste verkiezingsuitslagen te aanvaarden.
Hillary zei dat het een patroon bij hem was: overal samenzweringen te zien, tot en met toen hij drie jaar lang geen Emmy kreeg voor zijn tv-programma The Apprentice.
“Ik had moeten winnen”, bromde Trump.
Een vraag over haar gelekte toespraken waarin ze verklaarde te dromen van een ‘hemisfeer met open grenzen’ wist Hillary Clinton af te weren door te verwijzen naar de Russische hackers die de mails bemachtigden. Ze vroeg Trump of hij zich zou uitspreken tegen Poetin, en tegen Russische inmenging in deze verkiezingen. Trump hield de boot af: niemand weet of het Poetin was, zei hij, al wilde hij wel in het algemeen buitenlandse inmenging afkeuren.
Hun ‘beste debat’
Het ging over en weer volgens lijnen die de twee in dit stadium niet echt meer helpen of hinderen. Hij herhaalde dat ze al 30 jaar de tijd had gehad om te doen wat ze wil doen. “Het is bij haar alleen maar praat”. Zij verwees naar zijn eigen export van banen.
Hij verweet haar dat ze IS mogelijk gemaakt had, dat ze Mosoel uit handen gegeven had. Zij kon mensen oproepen om te googelen dat Trump ooit ook voorstander geweest was van de oorlog in Irak.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Hij kon zijn muur met Mexico te sprake brengen, en zij de uiteengerukte families als hij zijn terugkeerbeleid zou uitvoeren.
Hij zei dat haar campagne de vrouwen had opgetrommeld die hem beschuldigen van seksuele intimiteiten. Zij ontkende en bracht in dat hij zich had verdedigd door te argumenteren dat deze vrouwen niet mooi genoeg waren voor hem.
Aan het einde, tijdens een vraag over sociale zekerheid en uitkeringen, wierp hij, terwijl Clinton sprak, dit tussen: “Such a nasty woman” – “zo een gemene vrouw”.
Het werd misschien niet overal gehoord, maar het zal opgevist worden, overal heruitgezonden worden of in druk verschijnen. Het was een uiting van onmacht. De overweldigende overwinning die hij volgens zijn eigen kamp nodig had, was hem aan het ontglippen.
Na afloop, in de spin room, vonden de twee kampen dat hun kandidaat de beste prestatie van de drie debatten geleverd hadden. De acolieten moeten dat soort dingen zeggen, maar het was in dit geval geen onzinnig standpunt. Trump deed het naar behoren, maar in het beste geval speelde hij gelijk, en wellicht verloor hij op punten. Dat was minder dan hij nodig had.
Amerikaanse presidentsverkiezingen 2016
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier