De Amerikaanse Centrale Inlichtingendienst (CIA) en enkele voormalige leiders hebben een eigen campagne opgestart om het vijfjarig onderzoek van de Senaat in diskrediet te brengen.
De Amerikaanse Senaat voerde vijf jaar lang onderzoek naar de ondervragingstechnieken die door de Centrale Inlichtingendienst (CIA) na 11 september 2001 gebruikt werden. De martelpraktijken werden pas openbaar gemaakt, of de CIA en enkele voormalige leiders startten hun eigen campagne op om het Senaatsrapport in diskrediet te brengen.
Dat terwijl het rapport geen vervolging van de verantwoordelijken vraagt en het departement van Justitie geen interesse heeft in het heropenen van een misdaadonderzoek.
Het waren echter de Verenigde Naties die opriepen om wie verantwoordelijk was voor ‘systematische misdaden’ te berechten. Mensenrechtenorganisaties riepen ook op tot de arrestatie van belangrijke CIA-agenten en leden van de George W. Bush-administratie als die overzee zouden reizen. En de vroegere verhoorders en hun oversten voelden zich bedreigd.
‘Politieke stunt’
Huidige en voormalige CIA-leden slaan nu terug, schrijft The Independent, vastberaden om het Senaatsrapport af te schilderen als een politieke stunt van de Democraten, die een programma dat Amerikaanse levens redde nu zwartmaken. Bovendien is het ‘een verspilling van 40 miljoen dollar belastinggeld’.
‘Het is een eenzijdige studie die overloopt van fouten op vlak van feiten en interpretatie. Eigenlijk is het een slechte en partijdige aanval op het agentschap dat er alles aan gedaan heeft om de VS te beschermen’, schreven voormalige CIA-directeuren George Tenet, Porter Goss en Michael Hayden in de Wall Street Journal.
Vooral die laatste werd door de Senaat geviseerd omwille van een reeks ‘misleidende en valse statements’ uit 2007 over het belang van de brutale aanpak van gevangenen door de CIA om terroristische aanslagen te voorkomen.
Volgens The Independent beschreef Hayden de focus op zijn persoon als ‘ironisch op zo veel niveaus’ omdat geen fouten zijn aantreden bij de CIA voorafgingen.
‘Respect, geen veroordeling’
Het 500 pagina’s tellende Senaatsrapport wijst het ‘beschermen van de VS’ van de hand door te stellen dat geen van de ‘verscherpte verhoortechnieken’ belangrijke, levensreddende informatie opleverde. De CIA liet al-Qaida-gevangenen lijden op een manier die aan de wettelijke autoriteit van de dienst voorbijging. Het rapport maakte gebruik van de CIA-registers en documenteerde op die manier in detail hoe technieken als waterboarding en rectaal voeden gebruikt werden.
De CIA bevindt zich nu in een lastige positie: aan de ene kant wil de dienst zich publiekelijk verdedigen, aan de andere kant druist dat in tegen de basismissie van de CIA, namelijk het land in alle geheim beschermen.
In 167 pagina’s trachten de Republikeinen van de inlichtingendienst het Senaatsrapport te weerleggen. De CIA suggereert dat de Democraten uit de Senaat miljoenen documenten doorploegden, op zoek naar bewijs om reeds voorgenomen conclusies te staven. ‘Het is als het oplossen van een kruiswoordraadsel in de dinsdagkrant, met de antwoordsleutel uit die van woensdag erbij’, citeert The Independent de inlichtingendienst.
Volgens voormalig vicepresident Dick Cheney staat het rapport vol onzin. De aanpak van de CIA tegenover terreurverdachten was nodig na de aanslagen van 11 september 2001. Diegenen die de bevelen opvolgden, deden gewoon hun taak.
‘We vroegen het agentschap om de nodige stappen te zetten om programma’s te creëren zodat we de rotzakken die 3.000 van onze burgers op 9/11 vermoordden te pakken konden krijgen. En om te voorkomen dat dit ooit nog zou gebeuren. Dat is exact wat ze gedaan hebben en daar verdienen ze respect voor, niet de veroordeling die ze nu moeten slikken van de Democraten uit de Senaat’, citeert The Independent Cheney uit Fox News.
Dood Osama bin Laden
Een van de grote argumenten uit het Senaatsrapport is echter dat de brutale technieken niet tot de dood van Osama bin Laden hebben geleid. De CIA wijst erop dat de ondervraging van Ammar al-Baluchi de informatie had opgeleverd dat een lid van al-Qaida bin Laden berichten leverde nadat die uit Afghanistan was vertrokken.
Daarvoor wist de inlichtingendienst enkel dat de koerier Abu Ahmad al Kuwaiti contact had met bin Laden in 2001, toen hij ook voor vele andere leden nog beschikbaar was. Het was door die extra informatie van al-Baluchi dat al-Kuwaiti de CIA naar bin Laden in Pakistan leidde.
Volgens de CIA illustreren de twintig in het Senaatsrapport aangehaalde voorbeelden net hoe de verscherpte verhoren hielpen plotten af te breken, terroristen te pakken te krijgen en een andere 9/11-aanslag te voorkomen.
‘Democraten steunden acties CIA’
Het agentschap zegt wettelijke toestemming gekregen te hebben van het departement van Justitie en het Witte Huis en dat het de moeite deed om congresleiders te informeren. Voormalige hooggeplaatste CIA-medewerkers publiceerden een website waarop tien jaar oude statements van senatoren Dianne Feinstein en Jay Rockefeller gepubliceerd werden waarin beide de acties van de CIA lijken te steunen. De twee Democraten leidden het Senaatsonderzoek.
Bush zou het programma hebben goedgekeurd in 2002, maar werd volgens het Senaatsrapport tot 2006 niet over de details gebrieft door de CIA.
Toen huidig president Barack Obama aantrad, verbood hij de extreme verhoortechnieken en bestempelde die als ‘martelpraktijken’. Toch heeft hij tot nog toe weinig interesse getoond in het vervolgen van verantwoordelijken. Iets wat mensenrechtenorganisaties en zijn linkse aanhangers hem kwalijk nemen.
In Europa – waar in Polen, Roemenië, Litouwen en heel wat andere landen sprake was van ‘black sites’ of niet aangegeven gevangenissen – en Canada hebben advocaten van voormalige CIA-gevangenen wel processen opgestart, maar voorlopig met weinig succes. In Italië werden 26 Amerikanen, voornamelijk CIA-agenten, volgens The Independent in absentie veroordeeld voor de ontvoering van een islamitische geestelijke in Milaan in 2003. Die veroordeling beperkte hen in de mogelijkheid tot reizen, uit angst om uitgeleverd te worden. De voormalige CIA-chef in Italië werd in 2013 kort in Panama aangehouden, voordat hij weer aan de VS werd uitgeleverd.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier