In het verkiezingsjaar 2024 gaan ook de Britten stemmen. De Brexit zelf speelt geen rol meer, het gaat nu om de gevolgen ervan.
Het lijkt erop dat de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk dit najaar zo ongeveer tegelijk naar de stembus stappen. Premier Rishi Sunak kan tot 17 december wachten om verkiezingen voor een nieuw Lagerhuis uit te schrijven, maar omdat niemand zin heeft in een campagne in de kerstperiode wordt het wellicht enkele maanden vroeger. Vorige week ontkende hij nog dat hij van plan zou zijn om het Lagerhuis al in de lente te ontbinden. Sunak heeft meer tijd nodig, en het is ook duidelijk waarom dat zo is.
Zijn Conservatieve Partij loopt in alle peilingen namelijk zo’n 20 procent achter op de sociaaldemocraten van Labour. Hun partijvoorzitter, Keir Starmer, kan zijn verhuizing naar Downing Street al beginnen voor te bereiden. Het is al een tijd zonneklaar dat de tory’s na dertien jaar uitgeregeerd zijn, zeker na de passage van Boris Johnson en Liz Truss.
Labourleider Keir Starmer moet de ‘rode muur’ in het noorden van Engeland terugwinnen.
Het helpt Sunak ook niet dat een opiniepeiling dezer dagen leert dat een ruime meerderheid van de Britten vindt dat de Brexit compleet is mislukt. Dat beseffen nu ook de ja-stemmers. Alle beloften ten spijt hielp de uitstap uit de Europese Unie de economie niet vooruit. Brexit hield de prijzen niet in toom, het land zag niet minder immigratie en er gebeurde weinig om de deplorabele staat van de National Health Service te verhelpen. De Brexit zelf speelt straks geen rol meer in de campagne. De gevolgen van de uitstap wellicht des te meer.
Toch is de Brexit ook voor Labour een gedane zaak. Een Labourregering wil zeker een betere relatie met haar belangrijkste handelspartner, maar Europa is voor Starmer eerst een zaak van buitenlandse politiek. Niet meteen een project voor de nabije toekomst.
Zoals veel van haar Europese zusterpartijen en de Democraten in de Verenigde Staten, waar ze haar politieke inspiratie zoekt, moet Labour werk maken van de barst in haar electoraat tussen een progressieve stedelijke elite en een meer sociaalconservatieve arbeidersklasse. Concreet betekent dat voor Starmer dat hij de traditionele ‘rode muur’ in het noorden van Engeland moet terugwinnen. Die viel in 2016 bij het Brexitreferendum en bij de verkiezingen in 2019 voor het populisme van Boris Johnson. Het zijn vooral die mensen die het versukkelen van de publieke dienstverlening en het verlies aan koopkracht onder het Conservatieve bestuur nu scherp voelen.
