Theresa May gaat voor een harde brexit. De kans is groot dat iedereen daarbij verliest.

De kennismaking van de Italiaanse economieminister Carlo Calenda met de Britse buitenlandminister Boris Johnson verliep niet geheel volgens plan. Johnson vond dat zijn land ook na de brexit toegang moet krijgen tot de Europese interne markt, ‘want met invoerrechten verkoopt Italië bij ons straks veel minder prosecco’. ‘Klopt’, antwoordde Calenda. ‘Wij verliezen straks misschien één markt, maar jullie spelen er voor jullie fish & chips wel 27 tegelijk kwijt.’

Het stak Calenda dat Johnson zo achteloos sprak over onderhandelingen die zowel voor de Europese Unie als voor het Verenigd Koninkrijk alleen slecht kunnen aflopen. Premier Theresa May liet vorige week weten dat de Britten het spel hard willen spelen. Ze voorspelde haar landgenoten een stralende toekomst zonder Europese interne markt, zonder toezicht van het Europese Hof van Justitie en zelfs grotendeels zonder de Europees douane-unie. May hield de Europeanen samenwerking op militair vlak en in de strijd tegen de terreur als een wortel voor de neus, maar hún standpunt blijft dat ze niet moet denken dat ze in Brussel meer voor elkaar krijgt dan David Cameron. Zeker Duitsland vindt dat May met haar rozige toekomstbeeld blind is voor de realiteit.

Of dat zo is, moet blijken. Dit is het moment waarop de partijen stoer onderhandelingsposities innemen. Het gaat May in eerste instantie nog altijd om de controle over de grenzen. Voor de Unie blijft het vrij verkeer van personen een integraal deel van de interne markt, terwijl er wel degelijk meer lidstaten zijn die vinden dat het verkeer van personen best wat minder vrij mag zijn. Van hun kant hoorden Britse zakenkringen niet graag dat May zei dat geen deal met de EU beter is dan een slechte deal. Zij kunnen moeilijk zonder de Europese markt en op een nieuw vrijhandelsverdrag met de Unie wordt het na de brexit jaren wachten. Dat moet daarna ook nog door alle parlementen in alle lidstaten worden goedgekeurd. Een soortgelijk verdrag met Canada botste vorig jaar na zeven jaar onderhandelen nog op een veto in het Waalse parlement in Namen.

May vertelde de Britten in haar toespraak vorige week niet dat de brexit hen onvermijdelijk toch geld zal kosten. Die kant van het verhaal moeten ze nog horen. Eigenlijk zit Londen nu gewrongen tussen de beloften van de nieuwe Amerikaanse regering en de kansen die Europa nog biedt. De oproep van Theresa May en de dreigende tweets van Donald Trump hebben voorlopig alleen tot gevolg dat de overblijvende 27 lidstaten van de Europese Unie dichter bij elkaar kruipen.

Door HUBERT VAN HUMBEECK

Britse zakenkringen hoorden niet graag dat May zei dat geen deal met de EU beter is dan een slechte deal.