Aanhoudende bombardementen in Oekraïne: ‘Het gevoel leeft dat het land niet kapot te krijgen is’

Sinds zondag voert Rusland in heel wat grote Oekraïense steden luchtaanvallen uit. Ook de havenstad Odessa blijft niet gespaard. ‘De sirenes loeien voortdurend, de bommenregen gaat gewoon door’, zegt Guy De Smet, die in de stad woont.

Hoe verloopt het dagelijks leven in de stad?

Guy De Smet: Dat gaat zo goed als mogelijk voort. Als het luchtalarm luidt, is iedereen natuurlijk nog wat voorzichtiger. Maar ’s nachts slaap je snel weer in, anders houd je het gewoon niet vol. De paniek, die er in de beginmaanden van de oorlog wel was, is verdwenen. Er is geen stormloop op de supermarkten, de mensen wandelen over straat. Wie een Uber bestelt, wordt binnen enkele minuten op zijn wenken bediend. Eigenlijk hebben we ook geen andere keus. Er bestaat hier geen sociaal vangnet. Je gaat werken, of je hebt geen geld. Tijdens de coronapandemie was dat niet veel anders.

Hoe is de stemming bij de Oekraïense bevolking?

De Smet: Die toont zich nog altijd enorm weerbaar. Als een raket een krater in het asfalt slaat, wordt de schade vrijwel meteen hersteld. Daar trekken de Oekraïners zich echt aan op, net als aan de militaire successen. Het zorgt voor een positieve sfeer. Het gevoel leeft dat Rusland Oekraïne niet kan kraken en niemand zal opgeven. Natuurlijk heerst er een zekere zenuwachtigheid, maar daar wordt bij wijze van afweermechanisme met humor op gereageerd, zeker op de sociale mediakanalen. Mensen antwoorden met een kwinkslag en gaan weer verder.

Er bestaat nog geen oorlogsmoeheid?

De Smet: Nee, mensen zijn zelfs euforisch over de berichten dat de Russische precisiemunitie stilaan uitgeput zou raken. Ik maak me daar toch eerder zorgen over. Als die berichten kloppen, zullen er meer ‘domme’ bommen worden gebruikt en lopen burgers meer gevaar. In dat opzicht is er nog steeds heel wat frustratie tegenover het Westen. Neem nu Duitsland: het belooft militaire steun, maar die komt laat of zelfs niet. Ik begrijp dat men geen offensief wapenmaterieel kan sturen, maar met luchtafweersystemen komen we al een heel eind verder.

Meer dan voordien neemt Rusland de Oekraïense infrastructuur in het vizier. Verstoort dat het openbare leven?

De Smet: In zekere mate. Er wordt hier sinds maandag gevraagd om tussen zes en elf uur ’s avonds het verbruik te verminderen. Het openbaar vervoer dat op elektriciteit rijdt, stopt om vijf uur. Gisteren waren er hier en daar enkele wachtrijen aan de benzinestations, vandaag is dat veel minder het geval. Hier in Odessa is het risico op stroomonderbrekingen eigenlijk redelijk klein, maar we zijn solidair met de nabijgelegen stad Lviv. Daar is de elektriciteitsinfrastructuur het afgelopen etmaal zwaar getroffen. Hoewel ze de schade in sneltempo trachten te repareren, zijn daar wel voortdurend algemene stroomonderbrekingen.

Hebben de bombardementen impact op het akkoord tussen Oekraïne en Rusland over de uitvoer van graan?

De Smet: Nee. Ik woon op de 22^e verdieping van een appartementsblok en heb zeker als het donker is een goed uitzicht op de haven. De schepen werden ook de afgelopen 48 uur gevuld en varen nog steeds af en aan. Vermoedelijk vormen die schepen net een buffer waardoor de stad bespaard blijft van de zwaardere bombardementen.

Zaterdag vond er een grote explosie plaats op het viaduct dat het Oekraïense schiereiland Krim met Rusland verbindt. Hoe werd daar in Oekraïne op gereageerd?

De Smet: Euforisch en met een zeker leedvermaak. Natuurlijk beseften we niet veel later dat er vanuit Rusland wraakacties konden komen. We hoopten dat de Russische president Vladimir Poetin het voorval zou stilzwijgen. Dat blijkt niet het geval, al kunnen we natuurlijk niet met zekerheid zeggen dat de bombardementen van de afgelopen dagen niet al eerder gepland waren. Het is niet ondenkbaar dat ze een reactie vormen op de overwinningen die het Oekraïense leger al een tijdlang op het terrein boekt.