Herman Matthijs (UGent, VUB)

‘Moet de Staatsveiligheid publiek zeggen wat ze wel en niet opvolgt?’

Professor Herman Matthijs over de mededeling dat de Staatsveiligheid de klimaatprotesten niet opvolgt. ‘Waarom niet? Want er was wel onderzoek naar de mogelijke infiltratie van extremisten bij de ‘gele hesjes’.’

Sinds enige tijd wordt er op donderdag veel gebrost in het onderwijs om te gaan betogen voor een betere klimaat. Je zou zowaar de indruk krijgen dat de vrije woensdagnamiddag in het onderwijs is vervangen door een vrije donderdagnamiddag. Heel deze discussie over het klimaat is een dovemansgesprek omdat er op essentiële vragen niet wordt geantwoord. Bijvoorbeeld over de zesde staatshervorming, die een ondoorzichtig kluwen heeft gemaakt van de bevoegdheden ten aanzien van klimaat en energie. Of over het feit dat de energieproductie in belangrijke mate is uitverkocht aan Frankrijk en dat we massaal veel energie moeten invoeren. Of over het feit dat er geen plan is voor de opstart van installaties die moeten zorgen voor nieuwe elektriciteitsproductie. En nog minder over hoe dat gaat betaald worden? Dit laatste is de kern van het verhaal: ‘who’s gonna pay the bills‘?

Moet de Staatsveiligheid publiek zeggen wat ze wel en niet opvolgt?

Merkwaardig daarbij is dat een deel van de onder de schoolplicht vallende jeugd niet gaat betogen voor betaalbare energie, pensioenplannen, lagere fiscale druk of meer steun aan de zorgsector, om maar een paar zaken te noemen. Ze betogen voor een beter klimaat. En de hele discussie daarrond heeft met het aftreden van Vlaams minister Joke Schauvliege (CD&V) een politiek slachtoffer gemaakt. En dan nog via de Belgische staatveiligheidsdienst.

‘No comment’

Gewezen Vlaams Minister Joke Schauvliege verklaarde tijdens een toespraak, op 2 februari, dat de klimaatbetogingen ‘opgezet spel’ waren. Haar bron was, naar eigen zeggen, de Staatsveiligheid. Deze dienst had haar ook gemeld wie de aanstokers waren van die protesten. De Belgische Staatsveiligheid, de oudste administratie van het land, bleek dus info te geven aan een lid van de Vlaams regering. Terwijl deze geheime dienst volledig afhangt van de federale Minister van Justitie. Achteraf verklaarde Schauvliege dat ze niet had gelogen, maar dat ze zich had vergaloppeerd met die uitspraken. Maar haar lot was bezegeld.

De Belgische geheime dienst reageerde in een ongekende snelheid op de uitspraken van Schauvliege. Ze meldde dat ze de klimaatmarsen niet opvolgde, en ook niets had verteld aan Mevrouw Schauvliege. Deze laatste gaf later toe dat ze geen ‘direct contact’ had met de geheime dienst. Dus geen direct contact, maar was er dan iets indirect doorgegeven?

De vraag die zich hier opdringt, is de volgende: dient de staatsveiligheid publiekelijk te zeggen wat ze wel en niet opvolgt en tegen wie ze iets zegt of niets mededeelt? In feite moet de staatsveiligheid op niets reageren. De woordvoerster van de Veiligheid van de Staat heeft de gemakkelijkste job van alle woordvoerders: het volstaat om te zeggen ‘no comment’ en/of ‘secret d’état’. (Tussen haakjes: Knack berichtte recent nog over een recent intern rapport van de Staatsveiligheid over pesterijen, ongewenste intimiteiten en discriminatie.)

For your eyes only

De Veiligheid van de Staat moet alleen verklaringen afleggen aan de bevoegde Minister, het desbetreffende ministerieel comité, de parlementaire begeleidingscommissie en het comité I. Het motto van een geheime dienst moet zijn zoals de titel van de James Bond film uit 1981: ‘For your eyes only’. Men kan zich ook de vraag stellen of er geen inbreuken zijn gemaakt op gangbare regels binnen de wereld der geheime diensten, zoals de regel van de derde dienst, en de ‘Catham house rules’, die de omgang met vertrouwelijke informatie regelen.

En het verhaal gaat nog verder als Wouter Beke afgelopen weekend in de pers vertelt dat de klimaatbeweging door uiterst links is gekaapt. Over die verklaring door de voorzitter van CD&V was veel minder commotie. CD&V is een federale regeringspartij en ze heeft de afgelopen honderd jaar het meest deelgenomen aan de regeringen. Het is niets voor niets dat deze partij het uitgebreidste netwerk heeft binnen de administratie, het gerecht, leger en politie.

Naar eigen zeggen volgt de staatsveiligheid dus de klimaatprotesten niet op. En waarom niet? Want er was wel onderzoek naar de mogelijke infiltratie van extremisten bij de ‘gele hesjes’. Bovendien moet men artikel 7 van de wet van 30 november 1998 houdende regeling van de inlichtingen- en veiligheidsdienst er eens bijnemen. Die legt de opdrachten vast van de staatsveiligheid. Deze bepalingen worden nader gedefinieerd in artikel 8 van dezelfde wet. Als men ze leest, moet men concluderen dat de binnenlandse geheime dienst die klimaatmarsen wel moet opvolgen, net zoals ze alle grote manifestaties in het oog moet houden.

De conclusie van dit alles is dan ook dat het zeker aangewezen is dat de begeleidingscommissie in de Kamer van Volksvertegenwoordigers en het Comité I zich eens aan het werk zetten over deze zaak.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content