Dagboek uit Antarctica: ‘Antarctica te mogen aanschouwen, is een voorrecht’

‘Ik ben van deze expeditie teruggekeerd met een groot gevoel van eerbied voor dat ontzagwekkende continent Antarctica’, schrijft Elke Roelant. ‘Daarom is het belangrijk dat politici keuzes durven maken.’

Amsterdam – “Voor iedereen die naar Antarctica gaat, is er een enorme aantrekkingskracht, een ongeëvenaarde combinatie van grandeur, schoonheid, uitgestrektheid, eenzaamheid, en kwaadwilligheid – dit klinkt allemaal verschrikkelijk melodramatisch – maar brengt echt het werkelijke gevoel van Antarctica over. Waar anders in de wereld zijn al deze omschrijvingen echt waar? “, schreef Kapitein T.L.M. Sunter. Antarctica te mogen aanschouwen, is een voorrecht. Het is een unieke plek op aarde.

We zijn op expeditie geweest met gedreven mensen die ervan droomden Antarctica te zien, die echt een verschil willen maken of dat al doen – op kleine én op grote schaal. Het geeft te denken… Wat doe ik nu eigenlijk, en is het genoeg? Heb ik de moed en waarin kan mijn bijdrage liggen? Aan boord een vrouw die via duurzame scholen toegang tot het onderwijs mogelijk maakt voor duizenden kinderen in Azië en Afrika. En een business executive die op kleine schaal – thuis – met bewustmaking is begonnen en nu zijn kinderen als grootste leermeesters heeft, een duurzamere productiefaciliteit leidt voor een groot internationaal bedrijf en een educatiestation heeft opgericht in de VS.

Politieke keuzes maken

Er worden op dit moment op ontelbare creatieve en innovatieve manieren veel nieuwe dingen in de wereld gebracht die aantoonbaar beter zijn voor velen. Soms ligt er diepgaande wetenschappelijke studie aan ten grondslag, of een grote vaardigheid, soms gewoon de moed om iets te doen. Groot of klein.

Ik ben van deze expeditie teruggekeerd met een groot gevoel van eerbied voor dat ontzagwekkende continent Antarctica, dankbaarheid voor de geweldige ervaring en de bijzondere mensen die ik heb ontmoet, maar ook: veel vragen. Tegelijkertijd is het me wél helder geworden dat wat voor klimaatverandering en de bescherming van Antarctica het verschil zal maken globaal beleid is. Daarom is het belangrijk dat het gevoel van urgentie zich echt verspreidt en dat politici keuzes durven maken. Niet alleen in Europa, maar overal ter wereld.

Geen beperking van de vrijheid

Een tropisch klimaat in Amsterdam is wel fijn? We hogen de dijken wel op als de zeespiegel stijgt? Maakt het uit als Antarctica versneld desintegreert, als sommige gebieden onder de zeespiegel zouden verdwijnen en andere door steeds extremere weersomstandigheden worden geteisterd? Klimaatverandering is van alle tijden en ook hier vinden we wel een oplossing op? Op het moment dat het ons of onze kinderen echt gaat raken, is het al te laat, want het CO2-probleem is een cumulatief probleem, geen probleem van uitstoot hier en nu.

Een globale CO2-markt, CO2-afvang en -opslag, en het versneld opschalen van alternatieven voor fossiele brandstoffen: politieke keuzes. En dus heeft de burger met zijn of haar stemgedrag een middel in handen. Klimaatveranderingsbeleid hoeft geen anti-business-beleid te zijn en evenmin hoeft het te betekenen dat we een strategie moeten volgen die ons beperkt in onze keuzemogelijkheden of begrenst in onze vrijheden. Wetenschap en bedrijfsleven brengen prachtige alternatieven op de markt, die ons op de langere termijn toegang kunnen geven tot een toekomst met een nul-emissie. Waarop wachten we?