1,5 of 2 graden opwarming? Een wereld van verschil voor onze aarde

Een halve graad. Zoveel is dat toch niet, denkt u misschien? Maar de opwarming van de aarde met 1,5 of 2 graden Celsius betekent wel degelijk een dramatisch verschil.

Het wetenschappelijke VN-klimaatpanel (IPCC) heeft in zijn nieuw rapport op vraag van 195 landen een inschatting gemaakt van de gevolgen voor de aarde van een opwarming van 1,5 en 2 graden Celsius. In 2015 werden in Parijs immers twee doelstellingen overeengekomen voor de temperatuurverandering ten opzichte van de industriële revolutie, namelijk niet meer dan 2 graden Celsius en het liefst zo dicht mogelijk bij 1,5 graden.

Die tweede doelstelling kwam er op vraag van de regeringen van de kleine eilanden die dreigen te verdwijnen bij een opwarming van 2 graden. Uit het rapport blijkt alvast dat die halve graad, hoewel die peanuts lijkt, een extra tientallen miljoenen mensen over de hele wereld bedreigt met extreme hittegolven, watertekorten en overstromingen.

De aarde is nu al met 1 graad Celsius opgewarmd sinds de 19^e eeuw en dat is ontegensprekelijk voelbaar. Maar nog steeds zijn landen wereldwijd niet in actie geschoten om de uitstoot van broeikasgassen in te perken. Bij de huidige uitstoot warmt de wereld zo’n 0,2 graden op per decennium. Als die trend aanhoudt, zal de drempel van 1,5 graden dus overschreden worden in de jaren 2040 wanneer de meeste kinderen en volwassenen van vandaag nog in leven zullen zijn.

Het ziet er dus meer en meer naar uit dat tegen het einde van deze eeuw de drempel van 2 graden Celsius zal zijn bereikt. Sommige wetenschappers spreken zelfs van 2,9 tot 3,1 graden tegen 2100. Tenminste, als we niet extreem snel en drastisch de wereldwijde uitstoot van fossiele brandstoffen tot 0 herleiden tegen 2050.

Dat die halve graad een wereld van verschil uitmaakt, blijkt uit onderstaand overzicht.

– Meer overstromingen, zware neerslag, extreme droogte en meer hittegolven

– Slechts 30 procent van de koraalriffen blijft over

– Noordelijke IJszee wellicht niet ijsvrij tijdens de meeste zomers

– 14 procent van de wereldbevolking wordt minstens één keer om de vijf jaar blootgesteld aan extreme hittegolven

– Meer dan 350 miljoen mensen wereldwijd worden blootgesteld aan extreme droogte

– Onomkeerbare klimaatveranderingen en humanitaire rampen

– Koraalriffen verdwijnen

– Bijkomende stijging van de zeespiegel met 10 cm en daardoor een bijkomende 10 miljoen mensen in gevaar in kustgebieden.

– Erg waarschijnlijk dat er minstens één ijsvrije Noordpool is per decennium.

– Groei voor veel ontwikkelde landen en ontwikkelingslanden vertraagt

– Groter habitatverlies voor ijsberen, walvissen, zeehonden en vogels, dubbel zoveel dier- en plantensoorten verdwijnen.

– 37 procent van de wereldbevolking wordt minstens één keer om de vijf jaar blootgesteld aan extreme hittegolven

– Meer dan 411 miljoen mensen wereldwijd worden blootgesteld aan extreme droogte

– Meer voedseltekorten en meer vluchtelingen

De klimaatonderzoekers roepen de landen op om het klimaat te laten primeren op hun economische belangen. Het is nog steeds mogelijk om de klimaatopwarming te beperken tot 1,5 graden, maar dan zijn wel ‘snel verregaande en ongeziene veranderingen’ nodig. Als het ambitieuzere scenario van 1,5 graden gehaald wordt, zal het zeeniveau volgens de experts met 10 centimeter minder stijgen. En het is in dat geval ook veel minder waarschijnlijk dat de Noordelijke IJszee ijsvrij wordt in de zomer. Bovendien zouden de koraalriffen niet zo goed als helemaal verdwijnen, wat bij een stijging met 2 graden het geval zou zijn. ‘Elk klein beetje extra opwarming speelt een rol’, zegt Hans-Otto Pörtner van het IPCC in een statement.

De volgende VN-klimaatconferentie vindt over twee maanden plaats in het Poolse Katowice.