Wolfgang Thierse (SPD), voorzitter van het Duitse parlement over
het Frans-Duitse vredesplan, Schröder en de Patriot-afweerraketten.
In Duitsland staat het thema Irak sinds de parlementsverkiezingen eind vorig jaar bovenaan op de agenda. Met zijn verzet tegen de oorlog dringt bondskanselier Gerhard Schröder de zware interne problemen naar de achtergrond, zo wordt gezegd.
WOLFGANG THIERSE: Je kunt het een kanselier niet kwalijk nemen dat hij een helder standpunt inneemt tijdens de verkiezingen over een thema dat de mensen bezighoudt. De grote meerderheid van de Europese bevolking is tegen de oorlog. Het is dan ook niet meer dan normaal dat hij het standpunt van die meerderheid blijft verdedigen.
Vorige week pakte ‘Der Spiegel’ uit met een Frans-Duits vredesplan dat de inzet van VN-blauwhelmen bepleit. Alleen kanselier Schröder bleek volledig op de hoogte, minister van Buitenlandse Zaken Joschka Fischer was dat niet, en ook Frankrijk was slechts summier ingelicht.
THIERSE: Der Spiegel bracht een geheim plan naar buiten en heeft de informatie uitvergroot. Er werden verschillende scenario’s in overweging genomen. Het was een geheim plan over hoe men de inzet van inspecteurs kan versterken en effectiever maken. Het is niet aan een weekblad om die informatie uit te brengen.
Het eenduidig vreedzame standpunt ten aanzien van Irak lag niet voor de hand. Duitsland had vorig jaar nog soldaten naar Afghanistan gestuurd. De Fischer-doctrine van de ‘bewapende humaniteit’ liet de mogelijkheid open ook hier een minder stringent standpunt in te nemen.
THIERSE: De Duitse regering is geen verdediger van pacifisme. We zijn bereid onze internationale verantwoordelijkheid op te nemen en Duitse soldaten in te zetten, zoals we dat hebben gedaan in Kosovo, Macedonië, Afghanistan. We treden op wanneer het gaat om zelfverdediging, volkenmoord, om een burgeroorlog te verhinderen of vrede op gang te brengen. Voor Irak is geen van deze redenen van toepassing. We zijn het eens met de VS over het doel: de ontwapening van Saddam Hoessein, maar niet over de middelen. Daarin verschillen Frankrijk en Duitsland met de anderen.
In de NAVO heeft Duitsland zich samen met Frankrijk en België uitgesproken tegen steun aan Turkije. Maar Duitsland aarzelde.
THIERSE: Het is duidelijk dat we niet zullen deelnemen aan een oorlog tegen Irak. Ten aanzien van de NAVO zijn we voorzichtiger. We hebben niet gezegd dat we uit de NAVO willen stappen, noch dat we de alliantie willen opblazen. De politieke schade zou veel groter zijn dan de winst. Door voorlopig geen steun te verlenen aan Turkije via de NAVO, wilden we alleen duidelijk maken dat we ons niet voorbereiden op een oorlog.
Toch vertrekken Patriot-raketten naar Turkije?
THIERSE: De Deutsche Bundeswehr zelf wordt niet uitgestuurd, het zijn de Nederlanders die het tuig zullen bedienen. Patriot-raketten hebben we trouwens ook naar Israël gestuurd. Het zijn defensieve wapensystemen, de verdediging van het territorium van een partnerland is legitiem.
Amerika kondigde aan de in Duitsland gestationeerde troepen te zullen terugtrekken. Is dat een vergeldingsmaatregel?
THIERSE: De VS zouden een hervorming doorvoeren van hun strijdkrachten overal ter wereld. Het is nog onduidelijk wanneer en of Duitsland daarbij betrokken zal zijn. Het gaat om een heroriëntering op lange termijn die bij mijn weten los staat van het huidige conflict.
Toch is de relatie met de VS allesbehalve goed?
THIERSE: Daarom hoeft men ons nog geen anti-Amerikanisme aan te wrijven. Wat we meemaken, is een politiek meningsverschil onder lidstaten van de alliantie. In die context moet het mogelijk zijn een eigen standpunt in te nemen zonder de anderen te vernederen. Als de strijd is gestreden, komt alles ongetwijfeld weer tot rust.
