Ondanks tientallen jaren van intensief onderzoek weten wetenschappers nog altijd niet goed wat er gebeurt in de hersenen van mensen met de ziekte van Alzheimer. Gerenommeerd alzheimerexpert Bart De Strooper (VIB/KU Leuven) beschrijft met een aantal collega’s in Cell de reacties van cellen in de buurt van de fameuze ‘plaques’ in de hersenen van patiënten. Die plaques zijn ophopingen van stukjes beta-amyloïdeiwit en zouden een sleutelrol spelen in de mentale aftakeling die met de ziekte gepaard gaat. Alleen is nog niet duidelijk of ze oorzaak dan wel gevolg zijn van de ziekte.

Verschillende types hersencellen blijken aanvankelijk gecoördineerd op de plaques te reageren. Dat volgde uit onderzoek van welke genen ze aan- of uitschakelden. Liefst 57 genen reageren op de plaques. Het is initieel waarschijnlijk een beschermende reflex, maar finaal kan hij schadelijk worden voor de hersenen.

Het eiwitcomplex gammasecretase speelt eveneens een rol in de ziekte van Alzheimer (en in sommige vormen van kanker). Hersenexpert Wim Annaert (VIB/KU Leuven) en zijn collega’s beschrijven in eLife in detail de manier waarop het complex zich inbedt in een celmembraan. Een beter begrip van het eiwit kan hopelijk bijdragen tot een beter begrijpen van het ziektebeeld.