‘Ik word bestreden, dus ik besta.’ Zelfbevestiging voel ik elke keer als Johan Van Overtveldt me verkettert als ‘negationist’ van de vergrijzing. Leenwoord dat niet verbaast van iemand die omgaat met het Vlaams Belang. Op mijn beurt mag ik hem graag neeger noemen: zwartschrijver met donkerblauwe inkt en zorgvuldig opgeblazen cijfers. Cijfers moeten echter als tere wezentjes behandeld worden, niet als sausjes om vooroordelen te kruiden.
Volgens de Vergrijzingscommissie kost vergrijzing tussen 2004 en 2030 3,6 % van het bruto binnenlands product (bbp). Tenminste als sociale uitkeringen maar met 0,5 % en gezondheidsuitgaven maar met 2,8 % per jaar stijgen. Dat is sociale achteruitgang inbouwen. Noteer: ‘negationist’ De Swert zegt dat V (vergrijzing) meer (5 % bbp) zal en moet kosten.
Die kosten zijn echt(er) niet onoverkomelijk. 5 % bbp of 15 miljard over 25 jaar, dat is 0,20 % bbp of 600 miljoen gemiddeld per jaar. ‘Onbeheersbaar’? Allesbehalve.
1. De rentelast op de staatsschuld daalt over 2000-2015, bij 4 % rente, met meer dan 5 % bbp. Op papier, welteverstaan. Van Overtveldt mag dus blijven drijven voor begrotingsoverschotten.
2. Een groei van gemiddeld 1,9 % maakt ons de helft rijker in 2030. Irrealistisch? In de voorbije 25 jaar was het zoveel, ook al was het de hele tijd ‘crisis’. Van 50 % meer bbp moet 5 % afkunnen voor V.
3. De werkgelegenheidsgraad was niet 58,5 % in 2004 maar 60,4 % en 60,8 % in 2005. Plus 1,5 procentpunt tegenover 1999. Trek die trend door en we zijn in 2030 waar we moeten zijn: 67,6 %. Onzinnige doortrekking? Alvast minder onzinnig dan wat Van Overtveldt doet: de groei van bbp en sociale uitgaven (1,6 % bbp meer) over 1999-2004 doortrekken en uitkomen in 2030 op 33 in plaats van 22,9 % bbp aan sociale uitgaven. ‘Een simplistische oefening’, zegt hij. Inderdaad. Maar wel uitgekiend: beginnen met de goeie jaren 1999-2000 (en dus minder sociale uitgaven) en eindigen met de minder goeie 2003-2004 (en dus meer sociale uitgaven). Krijg je op korte termijn een forse stijging, die je dan gezwind doortrekt tot 2030. Neem je 2000-2004, één jaar minder, dan kom je aan een bbp + 1,5 % en sociale zekerheid + 1,7 % gemiddeld per jaar. (Niet) toevallig 0,2 % per jaar en 5 % bbp meerstijging over 25 jaar. Neem je de ruimere periode 1995-2004: bbp + 2,4 % en sociale zekerheid + 2,5 % per jaar.
Maar nee, de sociale zekerheid moet de hemel inschieten. Nee, de economie zal amechtig blijven groeien. Nee, begrotingsoverschotten zijn ondoenbaar. En nee, de werkgelegenheid stijgt nooit en te nimmer. Niet dat het niet kan, nee, het is dat het niet mag. Wat als de groei dit jaar 2,2 % haalt, de werkgelegenheid nogmaals stijgt (+ 20.000) en de sociale zekerheid binnen de perken blijft? Neeger van Overtveldt gaat wit wegtrekken. Omdat zijn natte droom wijkt. ‘Maggies voorbeeld’. ‘Wie binnen de geïndustrialiseerde wereld op zoek gaat naar het ter zake [ de vergrijzing ] best voorbereide land, komt algauw uit bij Groot-Brittannië’ – dankzij Margaret Thatcher.
(VKW-Ondernemen, april 2005) Juist. Wie op zoek gaat naar de slechtste pensioenregeling komt meteen uit bij de Britse. Zei ook eind vorig jaar de staatscommissie onder leiding van Adair Turner, oud-werkgeversvoorzitter.
Van Overtveldt, schrijf eens een negationistische column over Thatcher. Out u eens als Maggietje.
de auteur is hoofd van de acv-studiedienst.
Gilbert De Swert
