De controverse rond de neveneffecten van de malariabestrijder Lariam blijft maar voortduren.
Malaria is perfect te behandelen, als de behandeling start voor de parasiet te veel rode bloedcellen heeft geïnfecteerd. Zware malaria-aanvallen kunnen echter tot de dood leiden. Om onheil te voorkomen, wordt reizigers aangeraden preventief antimalariamiddelen te nemen. Toch krijgt het Instituut voor Tropische Geneeskunde (ITG) van Antwerpen geregeld slachtoffers over de vloer. ?Alle weken melden zich malariapatiënten,? zegt professor Alfons Van Gompel. ?Dikwijls zijn dat mensen die de ziekte kennen, en dus op tijd komen. Maar toeristen zijn niet altijd van het gevaar op de hoogte. Soms komen ze pas na vijf dagen koortsaanvallen binnen. Malaria lijkt in het begin namelijk op griep.?
Het krachtigste antimalariamiddel dat momenteel op de markt is, heet Lariam. Rond het middel groeit een controverse, omdat het heel wat nevenwerkingen zou oproepen. ?Lariam is om te beginnen duur,? zegt professor Jozef Vandepitte van de dienst microbiologie in de Universitaire Ziekenhuizen van de KU Leuven. ?De parasiet begint er ook resistentie tegen te ontwikkelen. Het middel heeft een reputatie van schadelijke nevenwerkingen, hoewel daar in de populaire pers misschien te veel de nadruk op wordt gelegd. Zware nevenwerkingen blijven uitzonderlijk. Het middel is momenteel wel het enige dat centra voor reisadvies als efficiënte preventie kunnen aanbieden.?
Van Gompel nuanceert : ?Het is waar dat in bepaalde gebieden van Zuidoost-Azië resistentie tegen Lariam is waargenomen, maar in Afrika is de toestand stabiel : 5 tot 10 procent van de parasieten is daar natuurlijk resistent tegen Lariam. Het middel is de eerste keuze voor gebieden waar veel resistentie heerst. Voor andere zones zijn andere behandelingen mogelijk. Goed advies inwinnen, is belangrijk.?
Het ITG kreeg zelf te maken met de neveneffecten van Lariam, toen een van zijn boegbeelden zwaar ziek werd na inname van het middel. ?Die collega stond toen onder heel zware stress, wat een bezwarende factor is,? zegt Van Gompel. ?Hij heeft het middel nadien nog ingenomen zonder problemen. Acht op de tien mensen die Lariam nemen, verdragen het behoorlijk. Daarom raden wij reizigers aan om enkele weken voor het vertrek met de inname te beginnen. Als ze op het middel reageren, kunnen ze alsnog een ander product nemen.?
Lariam kan een lichaam dat niet honderd procent in orde is extra belasten. Een hoest kan aanleiding zijn van plotse nevenwerkingen. Ook de reisbelasting speelt een rol. Mensen die avontuurlijk reizen, hebben meer kans op nevenwerkingen dan mensen die minder belastend reizen, of die, zoals soldaten, gewend zijn om met belasting te leven. Van Gompel : ?De vervelende neveneffecten hebben vaak ook met angst te maken. Meestal is wat er gebeurt na onderzoek te beschrijven en te begrijpen. Overigens kunnen de meeste antimalariamiddelen nevenwerkingen op het zenuwstelsel veroorzaken.?
