Van Brussel tot New York, de sigaret blijft bewindvoerders bezighouden. In The Big Apple wil de nieuwe burgemeester Michael Bloomberg de rook ook uit de laatste bar bannen. Daarnaast joeg een bijkomende stedelijke belasting de prijs van het pakje nog maar eens goed de hoogte in. Het lijkt een eeuwigheid geleden. Toen Willy Claes (SP.A) minister van Economische Zaken was, verzette hij zich naar verluidt ooit tegen een verhoging van de btw op tabakswaren, omdat hij ‘de werkman zijn sigaret niet wou afpakken’. Hij had toen gelijk: de geplande verhoging had niets met gezondheid en alles met het vullen van de schatkist te maken.
Minister van Financiën Didier Reynders (MR) stelde vorige week een preventiefonds voor dat mensen voor roken wil waarschuwen, en dat door de tabakssector zelf wordt gespekt. Hij wierp bij die gelegenheid ook een balletje op: de overheid zou kunnen overwegen om de verkoop van sigaretten aan minderjarigen te verbieden. Van de kant van de minister van Financiën is dat genereus. De overheid verdient aan de verkoop van tabakswaren elk jaar nog altijd veel miljoenen euro.
Het voorstel van Reynders is niet wereldvreemd, het is in verschillende van onze buurlanden de regel. Maar het past de minister van Financiën natuurlijk niet om zo’n maatregel voor te stellen, daarvoor hebben we een minister van Volksgezondheid. En Magda Aelvoet (Agalev) wil níét verbieden. Dat is in haar geval merkwaardig. Een tijd geleden pleitte ze nog voor een verbod op de verkoop van chocolade sigaretten, omdat die voor jongeren een opstap zouden betekenen naar de echte stuff. Toch had de minister van Volksgezondheid het vorige week wellicht bij het rechte eind. Ze wist zich ook meteen gesteund door gezondheidswerkers die met tabakspreventie bezig zijn. Een regelrecht verbod zou de sigaret voor minderjarigen alleen nog maar aantrekkelijker maken: de sigaret als een verboden vrucht van de volwassenheid.
Willy Claes had in zijn tijd goed praten. Het is tegenwoordig niet meer zo gemakkelijk om politicus te zijn. Er zijn geen organisaties meer die het kaf van het koren scheiden, ze staan allemaal naakt voor de kiezer. De violen zijn daarom niet altijd goed gestemd. Is er, bijvoorbeeld, iemand die nog weet welke kant de regering met het beleid inzake verslavingsmiddelen uitwil? Terwijl de ene minister de verkoop van sigaretten aan minderjarigen wil verbieden, is er een andere die in discotheken toestellen wil plaatsen waar diezelfde jongeren de kwaliteit van hun XTC-pillen kunnen testen.
Er zijn trouwens ook nog altijd politici die de leeftijd waarop jongeren aan verkiezingen moeten deelnemen tot zestien jaar willen verlagen. Uiteraard in de hoop dat die dan massaal voor hen stemmen. Zestienjarigen zouden dan met de situatie kunnen worden geconfronteerd, waarin ze wel mee over de toekomst van de hele samenleving mogen beslissen, maar dat ze de verantwoordelijkheid niet krijgen om voor zichzelf een pakje sigaretten te kopen.
hubert van humbeeck
