Tegen 2015 moet de honger in de wereld gehalveerd zijn. Dat is tenminste een van de millenniumdoelstellingen. De aardappel is volgens de Verenigde Naties een van de middelen om de honger te bestrijden. Ook al omdat hij overal te telen is.

De kaart geeft de grote reis van de aardappel aan, van de prehistorie tot en met de globalisering.

Ca. 8000 v. Chr. – 6000 v. Chr.

Archeologische vondsten situeren de geboorteplaats van de aardappel hoog op de flanken van het Andesgebergte, in het zuiden van Peru en nabij het Titicacameer.

1492

(Her)ontdekking van Amerika door Christoffel Columbus voor Spanje.

1532

Spaanse verovering van het Incarijk in Peru onder leiding van conquistador Francisco Pizarro.

1536

De Spanjaard Diego de Amalya brengt (mogelijk) de eerste aardappelplant naar Europa.

Ca. 1570-1573

De ongeschoeide karmelieten poten aardappelen in de Spaanse kloostertuin Los Remedios in Sevilla. De orde teelt de knollen als medicijn en als curiosum, nog niet als menselijke voeding.

1583

Via Spaanse karmelieten bereiken aardappelen Genua en verspreiden ze zich verder in Europa.

1586

Francis Drake en Engelse piraten plunderen Cartagena de Indias, een Spaanse ommuurde havenstad in het huidige Colombia, en vervoeren buitgemaakte aardappelen naar Engeland.

1587

In Mons ontvangen bisschop Bonomi, pauselijke nuntius voor Keulen, en gouverneur Philippe de Sivry aardappelen en aardappelzaad uit Genua. De Sivry bezorgt zaadjes aan de plantkundige Carolus Clusius of Charles de l’Ecluse, die de eerste aardappelen kweekt in Vlaanderen.

1620

Gaspard Bauhin geeft de aardappel zijn huidige, wetenschappelijke naam: solanum tuberosum esculentum.

1680

Volgens de Belgische historicus Jo Gérard ontstaan in deze tijd de frietjes bij arme inwoners van Namen, Andenne en Dinant.

1697

Tsaar Peter de Grote verzendt aardappelen vanuit Nederland naar Rusland.

Ca. 1700

De introductie in Nieuw-Zeeland, waarschijnlijk door James Cook.

1774

De Pruisische vorst Frederik de Grote propageert de aardappel als basisvoedsel voor zijn volk en als oplossing tegen hongersnoden.

Ongeveer gelijktijdig serveert president Thomas Jefferson french fries aan zijn gasten in het Witte Huis.

1776

Adam Smith schrijft in The Wealth of Nations dat de voedselopbrengst van een veld aardappelen erg interessant is in vergelijking met het rendement van graan of rijst.

1778-1779

De Beierse Successieoorlog tussen Pruisen en Oostenrijk krijgt als bijnaam Kartoffelkrieg, omdat de aardappelvoorraden een belangrijke rol spelen.

Ca. 1785

In Frankrijk zorgt Antoine-Augustin Parmentier met steun van de Franse koning Louis XVI en koningin Marie-Antoinette voor een reclamecampagne om de Franse bevolking voor de aardappel te winnen.

1792

In het boek De Republikeinse keuken van madame Méridiot staan recepten, tips voor goed gebruik en bewaring van aardappelen.

1845-1851

De aardappelschimmelziekte teistert Europa in meerdere golven. Vooral Ierland kampt met een catastrofale hongersnood tussen 1846-1850.

1853

In de stad Saratoga, in de VS, vindt de zakenmagnaat Cornelius Vanderbilt (1794-1877) zijn portie frietjes te dik. In de plaats daarvan krijgt hij een portie chips, dunnere aardappelschijfjes die erg in de smaak vallen.

Vanaf 19e en 20e eeuw

De Europese grootmachten verspreiden de aardappel wereldwijd over kolonies zoals Egypte, Marokko en Nigeria.

Gelijktijdig verspreiden emigranten de aardappel verder in Australië, Argentinië en Brazilië.

WO II

In de campagne Dig for victory geeft de Britse regering Potato Pete een ereplaats als mascotte. Ook in ons land worden parken omgespit voor de teelt van aardappelen.

Duitsers maken van aardappelen ethanol. De bedoeling is een alternatieve brandstof voor legervoertuigen te vinden.

1971

De oprichting van het Centro Internacional de la Papa met hoofdzetel in het Peruaanse Lima. Sinds 2005 is Pamela Anderson (naamgenote van) algemeen directeur.

1992

Een recordaardappel weegt 2,015 kg, meet 25 cm en heeft een omtrek van 70,5 cm.

Oktober 1995

Testen van aardappelteelt in de ruimte aan boord van Space Shuttle Columbia.

2008

De Verenigde Naties roepen 2008 uit tot het Internationale Jaar van de Aardappel.

Maart 2008

De leider van de interim-regering in Bangladesh, generaal Moeen U. Ahmed, wil zijn bevolking aanzetten om aardappelen te eten om de stijgende rijstprijzen en honger te pareren.

1 mei 2008

Het Frietmuseum opent de deuren in Brugge.

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content