De nieuwe Partij Blanco wil thuisblijvers en blanco stemmers door middel van lege zetels een zichtbare plek geven in het parlement. Medeoprichter Raf Lens trekt de Antwerpse Kamerlijst.
Hoe loopt de campagne?
Raf Lens: Het is roeien met de riemen die we hebben. De gevestigde partijen kunnen campagne voeren met miljoenen euro’s aan overheidsgeld. Wij hebben wat eigen middelen geïnvesteerd en krijgen kleine donaties via onze website. Vaak gaat dat om bedragen van 5 euro, met een wettelijke maximumgrens van 500 euro voor mecenassen die ons wat meer willen steunen. Maar prominente politieke kopstukken spenderen alleen al aan hun persoonlijke campagnes honderdduizenden euro’s.
‘Tot voor kort dacht ik dat een zetel behalen onmogelijk was, nu begin ik er zowaar echt in te geloven.’
En hoe voeren jullie campagne?
Lens: Wij zijn vooral aangewezen op de sociale media, wat veel geld kost, en op de schaarse openbare aanplakborden in de gemeenten. Maar ondanks onze beperkte middelen zijn de bezoekersaantallen van onze website ontploft. Wat ons ook moed heeft gegeven, is een recente enquête van studentenblad Veto naar de kiesintenties van het academisch personeel aan de KU Leuven. De academische wereld lijkt overwegend Groen te gaan stemmen, maar de partij Blanco haalde in die groep, toch geen typische proteststemmers, bijna 2 procent. Tot voor kort dacht ik dat een zetel behalen onmogelijk was, nu begin ik er zowaar echt in te geloven.
Maar hoe lastig is het voor jullie om mensen die zich niet vertegenwoordigd voelen door de bestaande partijen te motiveren om toch naar het stemhokje te gaan? Er is weliswaar stemplicht, maar inbreuken worden niet vervolgd.
Lens: Aanvankelijk dacht ik ook: we moeten vooral die apolitieke thuisblijvers motiveren. Dat is ook zeker en vast een onderdeel van onze boodschap. We roepen iedereen op om alle partijprogramma’s door te nemen en een keuze te maken. Maar als je daar echt niets tussen vindt, dan kun je nu ook een serieuze proteststem uitbrengen en je ongenoegen constructief uiten door op Partij Blanco te stemmen. Onze kandidaten hebben het in verleden niet vaak blanco of helemaal niet gestemd. Zij zijn juist sterk politiek geïnteresseerd, maar teleurgesteld door de manier waarop er vandaag aan politiek wordt gedaan.
Waarvoor stemmen mensen die de partij Blanco steunen precies?
Lens: Aan de ene kant gaat het om het politiek zichtbaar maken van proteststemmen. Bij de federale verkiezingen van 2019 was de groep thuisblijvers, blanco stemmers en stemmers voor partijen die de kiesdrempel niet haalden, virtueel goed voor ongeveer 30 zetels in de Kamer – op in totaal 150 zetels. De thuisblijvers waren ongeveer met 1 miljoen, de blanco-stemmers met ongeveer 440.000 en de kiezers voor partijen die de kiesdrempel niet haalden met een kleine 300.000. Samen 1,7 miljoen stemmen waarmee bij het toewijzen van de zetels geen rekening is gehouden. Het komt er anders gezegd op neer dat een op de vijf kiezers in 2019 geen mandaat heeft gegeven aan degenen die ons vijf jaar lang feitelijk hebben vertegenwoordigd. Maar stel dat wij verkozenen zouden hebben in de Kamer, dan zitten wij daar inderdaad met één doel: de kieswet wijzigen, zodat je op het stembiljet voortaan ook de mogelijk krijgt om te stemmen voor een niet-toegewezen zetel, die dan leeg blijft in de Kamer. Als ons programmapunt is verwezenlijkt, is de Partij Blanco ook niet meer nodig en kan ze zichzelf zo rap mogelijk opheffen.
Maar zo zou dus het aantal lege zetels in de Kamer een graadmeter kunnen worden van het politieke ongenoegen bij de bevolking?
Lens: Inderdaad. Ik denk dat de democratie en ons politieke systeem daar grote winst mee kunnen boeken. Stel dat je in de Kamer na 2019 naar 20 à 30 lege stoelen had gekeken gedurende de hele regeerperiode? Als je ziet hoe zenuwachtig politici reageren op een slechte peiling, dan kun je je voorstellen dat die lege zetels en de daaraan verbonden financiële gevolgen voor de partijen de verkozenen wel bij de les zullen houden. En zullen aanzetten om het beter te doen, en wie weet, een aantal beloftes na te komen. Anders dreigen er de volgende keer nog meer zetels vacant te blijven. Maar doen politici het goed en winnen ze opnieuw aan geloofwaardigheid, dan kunnen ze die zetels en de bijbehorende centen ook weer terugverdienen.
Verkiezingen 2024
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier