Tijdens de vakantiemaanden sleutelen CD&V en N-VA aan de vorming van een kartellijst voor de regionale en Europese verkiezingen van 2004. Uit een enquête onder de CD&V-kaderleden vernam voorzitter Yves Leterme dat ruim 85 procent van de ondervraagden een samenwerking met de Vlaams-nationalistische N-VA steunt.
Bij de N-VA van Geert Bourgeois blijken ze dan weer het communautaire programma van de Vlaamse christen-democraten, dat verre van separatistisch is, grotendeels te kunnen onderschrijven. Zelfs met de forse vertegenwoordiging van de christelijke arbeidersbeweging in de CD&V-rangen hebben Bourgeois en zijn medestanders, tot ieders verwondering, geen onoverkomelijke problemen meer. De verstandhouding onder CD&V- en N-VA-onderhandelaars zou zelfs zo bemoedigend zijn dat alvast is begonnen met een eerste invulling van de verkiesbare plaatsen op de lijsten voor 2004.
Of die kartelvorming de christen-democratie kan opkrikken tot haar oude status van grootste politieke familie in Vlaanderen hangt in hoge mate af van de electorale volgzaamheid van de N-VA-achterban. En van de wijze waarop de paarse regering van Guy Verhofstadt de communautaire tegenstellingen in haar rangen tot de verkiezingen van 2004 onder de mat houdt.
Tijdens de voorbije regeringsonderhandelingen gleden liberalen en socialisten in elk geval heel omzichtig rond de communautaire geschilpunten. Het was de voorbije vier jaar niet anders. Met als kwalijk gevolg dat de noodzakelijke splitsing van het kiesarrondissement Brussel-Halle-Vilvoorde alweer op de lange baan werd geschoven en het tweetalige statuut van Brussel stilaan dode letter dreigt te worden.
Onlangs trokken Vlaamse Brusselaars, onder wie auteur Geert Van Istendael, Ancienne Belgique-directeur Jari Demeulemeester en professor emeritus Frans De Pauw – lang geen flamingantische heethoofden – in een opiniestuk in De Morgen de aandacht op de kwalijke evolutie in Brussel. Niet eens vier procent van de alle contractuele gemeentelijke bedienden in het hoofdstedelijk gebied kan een tweetaligheidsattest voorleggen. Bij het Brusselse gerecht heersen vergelijkbare toestanden. Het Nederlands van de hongerstakende Afghaanse vluchtelingen in de Heilig Kruiskerk in Elsene is vloeiender dan dat van tal van francofone magistraten.
Om de Franstalige partners aan boord van deze paarse coalitie te krijgen, moest Frank Vandenbroucke weg op Sociale Zaken, want naar de zin van PS-patron Elio Di Rupo net iets te doortastend in zijn aanpak van de ontsporingen in de gezondheidszorg aan gene kant van de taalgrens.
Meteen na de installatie van paars moest de wapenuitvoer in razende vaart worden geregionaliseerd, zodat FN zijn volgende leverantiecontracten met Nepal kan naleven. Voor alle zekerheid werd aan het hoofd van Delcredere, de openbare dienst die exportrisico’s dekt, een PS’er benoemd in de plaats van de Vlaming die nochtans als eerste uit de assessments was gekomen. Waarna de wijziging van de wet op de tabaksreclame door het parlement werd gejaagd om Francorchamps opnieuw in het Formule-1-wedstrijdenschema te krijgen.
De eerste belangrijke test voor de samenhang van de paarse meerderheid volgt in september, als de federale regering met de gewesten en gemeenschappen gaat onderhandelen over een herziening van de afspraken rond de naleving van het stabiliteitspact. Want de federale rekeningen kloppen al lang niet meer. De Hoge Raad van Financiën heeft al gewezen op de onverenigbaarheid van de door Verhofstadt geplande groei van de uitgaven, de fiscale hervorming en het aanleggen van reserves om de vergrijzing op te vangen. Daarom heeft paars nu de hulp van de deelregeringen ingeroepen. Die moeten een groter deel van de schuldaflossing voor hun rekening nemen.
Waals minister-president Jean-Claude Van Cauwenberghe denkt daar het zijne van. Volgens hem komt dit neer op een herziening van eerder gemaakte afspraken. Bovendien wil hij vooraf laten berekenen wat de financiële implicaties van de afspraken die zijn gemaakt binnen de federale meerderheid zijn voor het Waalse Gewest.
En dat van die Waalse bereidheid om een deel van de inspanningen te leveren om de Kyoto-normen te halen, dat moet nog eens worden bekeken. Een zinnig mens zou denken dat dit een kleine tegengeste zou zijn voor de jaarlijkse miljardenstroom van Vlaanderen naar Wallonië. Maar wie dat argument durft te gebruiken, wordt door Van Cauwenberghe en Di Rupo meteen van het zwartste Vlaams-nationalisme beticht.
Die solidariteit van Wallonië met Vlaanderen voor het terugdringen van de luchtvervuiling wordt het voorwerp van nieuwe onderhandelingen. Want op die solidariteit staat een prijs. Vers geld uit de federale kas voor het Franstalig Gemeenschapsonderwijs, om maar iets te zeggen.
Ooit schreef Guy Verhofstadt in zijn tweede burgermanifest dat de federale staat de taak heeft een doorzichtige en omkeerbare solidariteit te organiseren. Het zou toch aardig zijn mocht de premier na al die jaren eindelijk eens één idee uit die Burgermanifesten ten uitvoer brengen.
Rik Van Cauwelaert
