We leven steeds langer. Maar hoe veel langer precies? En zouden we niet allemaal wat langer kunnen werken?

De vergrijzing van de bevolking vormt de eerste oorzaak van het pensioenprobleem in vele landen. In het jaar 2000 woonden in België zo’n 2,25 miljoen 60-plussers. Over twintig jaar zullen er dat eenderde meer zijn, of 3 miljoen in totaal. De hele Belgische bevolking zal in die tijd nauwelijks toegenomen zijn. Het aandeel van de grijsaards groeit dus, en ze leven steeds langer. Op dit moment ligt de levensverwachting bij de geboorte voor mannen op ongeveer 75 jaar, bij vrouwen op 82. Volgens professor Tony Mets, diensthoofd geriatrie in het AZ-VUB in Jette, mogen we er om de 4 à 5 jaar nog een jaartje levensverwachting bij tellen. ‘Dat is dan nog gebaseerd op de meest voorzichtige schattingen.’

Bestaat er een limiet, een biologische grens waar we niet over zullen kunnen?

METS: De wetenschap is al bijna een eeuw bezig met voorspellen hoe ver het uiteindelijk zal gaan. Maar telkens als we denken dat het maximum bijna bereikt is, zien we achteraf dat de stijgende lijn gewoon doorzet. In onze streken heeft de levensverwachting een hoge vlucht genomen bij het begin van de industriële revolutie. Sindsdien zijn we er eigenlijk alleen maar op vooruitgegaan. Het ziet ernaar uit dat dat nog een tijdje zo zal blijven.

Enkele politici in België en in het buitenland hebben al geopperd om de pensioenleeftijd op te trekken. Is dat verantwoord?

METS: Vanaf 65 jaar kom je voor zwaar fysieke beroepen lichamelijk minder in aanmerking. Een verhoging van de pensioenleeftijd kan je dus niet lineair en uniform opleggen. Vanaf het moment dat mensen een bepaalde leeftijd bereiken, moet je bekijken of ze nog in staat zijn om te werken. Persoonlijk denk ik dat je de mensen niet moet verplichten om langer te werken, maar dat je het wel moet toelaten aan wie dat wil. Waarom zou je moeten stoppen als je 65 bent? De huidige officiële pensioenleeftijd is een totaal arbitraire leeftijdsgrens, die niet overeenkomt met fysiologische veranderingen of dingen die in het lichaam plaatsgrijpen. De meeste lichaamsfuncties beginnen al vanaf een leeftijd tussen de 30 en de 40 gestadig achteruit te gaan. Het is niet zo dat je op je 64e nog dingen kunt, en dan op je 65e ineens niet meer. Veel van de problemen waarmee senioren te maken krijgen, worden precies veroorzaakt door het feit dat mensen verplicht worden om abrupt op te houden met hun normale activiteit.

Zoals je vroeger seksistische regels had, bestaat er nu zoiets als age-ism, discriminatie op basis van leeftijd. Vanaf een bepaalde leeftijd word je niet meer als een volwaardig lid van de maatschappij beschouwd.