Insecten en regenwormen hebben zwaar te lijden onder pesticiden.

Wetenschappers waarschuwen geregeld voor de teloorgang van onze insecten. Er is sprake van een echte ‘insectenapocalyps’. Omdat veel insecten nuttig zijn voor mensen, bijvoorbeeld doordat ze gratis gewassen bevruchten en plantaardig afval afbreken, gaat die crisis ons aan.

Vlinderexpert Dirk Maes (INBO) is een van de vele wetenschappers die in Proceedings of the National Academy of Sciences aan de alarmbel trekken. Hij meldt met zijn collega’s dat twintig van de zeventig Vlaamse dagvlinders bij ons uitgestorven zijn. Vooral graslandsoorten krijgen het te kwaad. Op Europees niveau zijn hun bestanden met 39 procent afgenomen.

Belangrijke oorzaken zijn het verlies van geschikte biotopen en stikstofbemesting, vooral vanuit de landbouw. De effecten kunnen subtiel zijn. Zo lokt stikstofvervuiling een verandering uit in de stand van de bladeren van een algemene plant, de smalle weegbree. Daardoor wordt die ongeschikt voor veldparelmoervlinders. Het verschil tussen succes en drama kan in details schuilen.

Ook pesticiden zijn een ramp. Een studie in iScience toont aan dat de slaap van hommels ernstig wordt verstoord bij blootstelling aan algemene insectenbestrijders als neonicotinoïden. Net zoals voor de mens is een goede slaapkwaliteit voor hommels van levensbelang.

Een studie in Agriculture, Ecosystems & Environment waarschuwt voor een onderschat probleem bij pesticiden: hun effect op diertjes in de grond, zoals regenwormen. In bijna de helft van in Frankrijk onderzochte beestjes was de pesticideconcentratie ‘dramatisch hoog’.