Injecteerbare geneesmiddelen tegen obesitas zijn aan een razendsnelle opmars bezig. Wat is er allemaal op de markt? Hoe doeltreffend is het? Voor wie is het bedoeld? En wat zijn de bijwerkingen?
Welke obesitasmedicijnen zijn er?
- Ozempic (werkzame stof: semaglutide)
Ozempic is een diabetesmedicijn dat het menselijke darmhormoon (GLP-1 of glucagon-like peptide-1) nabootst en op kunstmatige wijze de honger onderdrukt. Het vertraagt de maaglediging, stimuleert de aanmaak van insuline en werkt in op de hypothalamus, het deel van het brein dat de honger reguleert. Het is alsof je een gevoel van verzadiging in je lichaam spuit.
Na ongeveer anderhalf jaar zou een wekelijkse injectie van 2,4 mg semaglutide tot een gewichtsverlies van gemiddeld 15 procent moeten leiden, op voorwaarde dat je het combineert met gezonde voeding en lichaamsbeweging. Het gewichtsverlies is uitzonderlijk groot en volgens wetenschappers een gamechanger om de vele funeste gevolgen van zwaarlijvigheid tegen te gaan.
Ozempic is officieel geen vermageringsmedicijn. En het is zeker niet bedoeld voor mensen met licht overgewicht, want daarvoor is het nog niet klinisch getest.
- Wegovy (werkzame stof: semaglutide)
Wegovy is wel officieel geregistreerd als obesitasmedicijn en bevat exact dezelfde werkzame stof als Ozempic, maar dan in een hogere dosis. Het is goedgekeurd door het Europees Geneesmiddelenagentschap als vermageringsmedicijn, maar komt pas volgend jaar op de markt in België.
Gemiddeld gewichtsverlies: 15 à 20 procent lichaamsgewicht.
- Saxenda (werkzame stof; liraglutide)
Dit medicijn is sinds 2016 op de Belgische markt als diabetesmedicijn en wordt ook gebruikt als vermageringsmedicijn als aanvulling op een dieet en lichaamsbeweging bij volwassenen vanaf 18 jaar: Liraglutide bootst eveneens GLP-1 na, maar werkt minder lang. Daarom is niet 1 maal per week, maar wel 1 maal per dag een inspuiting nodig.
Saxenda dient een jaar lang toegediend te worden. Het is minder effectief (gemiddeld gewichtsverlies is 8 à 10 procent lichaamsgewicht) dan Ozempic en ook een stuk duurder (zie onder).
- Mounjaro (werkzame stof: tirzepatide)
Voorspeld wordt dat Mounjaro van het farmaceutische bedrijf Eli Lilly het ‘best verkochte medicijn uit de geschiedenis’ zal worden. Het medicijn boekt nog betere resultaten dan Ozempic, met een verlies van tot wel 25 procent van het lichaamsgewicht. Hier is de werkzame stof tirzepatide, die twee hormonen nabootst. Het activeert dezelfde GLP-1-receptoren als Ozempic en Wegovy, maar reguleert ook nog een tweede hormoon, glucoseafhankelijk insulinotropisch polypeptide of GIP, dat het hongergevoel controleert.
Mounjaro is in België momenteel niet goedgekeurd, noch voor diabetes, noch voor obesitas. Als we de fabrikant mogen geloven, zou het vanaf volgend jaar wel beschikbaar moeten zijn in ons land.
Wie komt in aanmerking voor zo’n afslankspuit?
Enkel mensen met een BMI van 30 of een BMI van 27 in combinatie met andere gezondheidsklachten, zoals hoge bloeddruk, cholesterol en diabetes type 2, mogen obesitasmedicijnen op voorschrift krijgen.
Maar we moeten er niet flauw over doen, heel wat artsen schrijven het diabetesmedicijn Ozempic off-label gretig voor aan mensen met enkel wat licht overgewicht. Ozempic is voor dit soort overgewicht niet getest en ook niet goedgekeurd door de bevoegde instanties. Bovendien is een goede opvolging noodzakelijk voor wie zulke medicijnen inneemt. En omdat ze (nog) niet worden terugbetaald als vermageringsmedicijn, is het best een dure zaak.
Ozempic is momenteel zó populair als off label-medicijn dat het mensen met diabetes type 2 in gevaar kan brengen, waarschuwde het geneesmiddelenagentschap FAGG onlangs.
Hoeveel kost het?
Wie geen diabetespatiënt is, maar toch Ozempic neemt, betaalt dat uit eigen zak. Het kost 102,98 euro per maand. Patiënten moeten het zichzelf wekelijks toedienen in een voorgevulde pen.
Ook Saxenda is alleen op voorschrift verkrijgbaar en moet dagelijks geïnjecteerd worden, waarbij de dosis geleidelijk aan wordt opgevoerd. Het kost de eerste twee maanden 145 euro per maand, nadien 250 euro per maand. Het wordt niet terugbetaald.
Omdat Wegovy en Mounjaro in België niet op de markt zijn, is de prijs nog niet bekend.
Wat zijn de bijwerkingen?
De bijwerkingen zijn vooral misselijkheid en/of diarree. Ook constipatie, hoofdpijn, buikpijn en een verhoogde hartslag zijn bijwerkingen indien men zich niet aan een gezond dieet en andere levensstijlaanpassingen houdt. Heel zeldzaam duiken alvleesklierontsteking, galaandoeningen en nierproblemen op. Over de langetermijneffecten is nog niets bekend.
Een positieve bijwerking is dan weer dat Ozempic goed is voor het hart. Uit studies bij diabetespatiënten blijkt dat semaglutide een duidelijk cardiovasculair voordeel heeft, met minder hartaanvallen, beroertes en een kleinere kans op sterven tot gevolg. Deze positieve bijwerking zou ook gelden voor mensen met obesitas, maar studies daarover lopen nog.
Wat als je ermee stopt?
Semaglutide en tirzepatide moeten wellicht levenslang genomen worden. Wanneer je ermee stopt, komen de kilo’s er gewoon weer aan, net zoals bij de meeste andere conventionele diëten.
Artsen behandelen momenteel minstens een tot twee jaar met de medicijnen, en kijken pas daarna of er eventueel kan worden afgebouwd.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier