Charles Michel: ‘Met politieke moed is akkoord mogelijk’

Europees Raadsvoorzitter Charles Michel hoopt dat de Europese staatshoofden en regeringsleiders de komende uren en dagen een akkoord kunnen vinden over de Europese meerjarenbegroting en het corona-relancefonds. Nederlands premier Mark RUtte is minder overtuigd van de slaagkansen.

De 27 Europese staatshoofden of regeringsleiders komen vandaag/vrijdag voor het eerst sinds maanden opnieuw fysiek samen in Brussel voor een Europese top. Op de onderhandelingstafel liggen de nieuwe Europese meerjarenbegroting voor de periode tot 2027 en een relancefonds dat de lidstaten moet ondersteunen in de aanpak van de coronacrisis, samen goed voor ruim 1.800 miljard euro aan uitgaven. Dat de onderhandelingen erg complex worden beseft ook Europees raadsvoorzitter Charles Michel. ‘We staan vandaag voor zeer moeilijke discussies’, gaf hij aan voor aanvang van de top. ‘Dit gaat niet alleen over geld, maar over mensen, over de Europese toekomst en over onze eenheid.’

Toch is de Belgische ex-premier ervan overtuigd dat de Europese leiders een akkoord kunnen sluiten, zei hij. ‘Met politieke moed is dat mogelijk.’ De voorzitter van de Raad krijgt alvast de ruggensteun van de Franse president Emmanuel Macron, die er ‘samen met (de Duitse Bondskanselier, red.) Merkel en Michel alles aan zal doen opdat er een akkoord gevonden wordt’. ‘Dit is een ambitieus moment voor Europa. We zitten midden in een crisis, niet alleen op vlak van gezondheid maar ook economisch en sociaal. We hebben solidariteit en ambitie nodig’, klonk het bij zijn aankomst in Brussel. Volgens het Franse staatshoofd zijn de komende uren ‘beslissend voor de toekomst van de EU’. ‘Er zal compromisbereidheid nodig zijn zodat de meerjarenbegroting en het relancefonds de economie en de samenleving kunnen opbouwen, zodat Europa nieuw leiderschap kan tonen op technologisch, klimatologisch en sociaal vlak.’

Wilmès en Rutte

Volgens Belgisch premier Sophie Wilmès komt het voorstel van Europees Raadsvoorzitter Charles Michel van vorige week echter al tegemoet ‘aan veel van de opmerkingen’, zei ze voor aanvang van de top. ‘We zullen uiteraard nog moeten onderhandelen, maar wij zijn zeer tevreden met dat voorstel.’ Wilmès hoopt dan ook dat de 27 in de komende uren of dagen een akkoord kunnen vinden. “Dit is een heel belangrijke Raad, voor de hele EU, voor alle lidstaten. In België zeggen we dat eenheid macht maakt. We kunnen die spreuk vandaag misschien toepassen in Europa.”

Lees ook: Moeten Charles Michel en Angela Merkel buigen voor Viktor Orban?

De Nederlandse premier Mark Rutte is eerder somber gestemd over de top. De kans op een akkoord is ‘minder dan 50 procent’, schatte hij vrijdagochtend voor aanvang van de top in Brussel.

Als voornaamste spreekbuis van de zogenaamde zuinige vier lidstaten zal Rutte een hoofdrol spelen op de top. Net als Denemarken, Zweden en Oostenrijk vindt Den Haag dat er zowel voor de meerjarenbegroting als het relancefonds te veel geld wordt uitgetrokken. Ze willen ook dat het relancefonds leningen in plaats van subsidies verstrekt aan de lidstaten. Zijn er toch subsidies, dan moeten die gekoppeld worden aan scherpe voorwaarden over economische hervormingen. De weerstand van de zuinige vier is niet het enige obstakel op weg naar een akkoord over het pakket dat de Europese economie erbovenop moet helpen na de schok van de coronapandemie.

Onder meer de Hongaarse premier Viktor Orban wil niet dat de uitkering van fondsen afhankelijk wordt gemaakt van het respect voor de rechtsstaat. ‘Een heel groot probleem’, zegt Rutte. ‘Daar zie ik ook een enorme hobbel aankomen.’ De regeringsleiders zijn voor het eerst in Brussel bijeen sinds de coronacrisis uitbrak. De laatste keer, in februari, nam Rutte demonstratief een Chopin-biografie mee. Dat viel verkeerd bij onder anderen de Duitse bondskanselier Angela Merkel. ‘Dit keer geen biografieën’, zei Rutte. Daar is nu volgens hem minder tijd voor. Het is nog steeds wel mogelijk om eruit te komen, onderstreept Rutte. En dat is maar goed ook, want een akkoord is ‘voor Nederland heel belangrijk’. Hij gaat ook niet al ‘amechtig en onmachtig’ zwaaien met een veto. ‘Dat vind ik nooit zo sterk.’