‘De geplande taxshift zal de gezondheid schaden’

‘Terwijl de nood aan zorg toeneemt door de algemene vergrijzing van de bevolking, is er een tekort aan vakkundig personeel in de gezondheidssector’, schrijft Julie Maenaut van Tripalium.

Het soberheidsbeleid dat in de meeste Europese landen wordt gevoerd, heeft de gezondheidssystemen niet gespaard. Dit beleid leidt onder andere tot slechtere arbeidsvoorwaarden en minder kwaliteitsvolle zorg.

Nochtans bestaat er een rechtstreeks verband tussen enerzijds de kwaliteit van de verstrekte zorg en anderzijds het beschikken over voldoende personeel en de kwaliteit van de arbeidsvoorwaarden in de gezondheidssector.

Inderdaad, een tekort aan personeel heeft onmiddellijke gevolgen voor de kwaliteit, maar ook voor de beschikbaarheid en toegankelijkheid van de zorgprestaties. De arbeidsvoorwaarden zijn bovendien bepalend voor het aantal nieuwe en in dienst zijnde personeelsleden. Het personeelsverloop wordt er grotendeels door beïnvloed: om aan iedereen meer kansen op kwaliteitsvolle zorg te bieden, moeten de arbeidsvoorwaarden verbeterd worden zodat er voldoende personeel op post blijft.

Vandaag heeft Europa te kampen met te weinig verzorgend personeel. Dit dreigt nog erger te worden door de demografische evolutie in de meeste Europese landen. Terwijl de nood aan zorg toeneemt door de algemene vergrijzing van de bevolking, is er een tekort aan vakkundig personeel in de gezondheidssector, dixit het Europees bureau van de Wereldgezondheidsorganisatie (WGO).

In een recent dossier belicht het ETUI de verslechtering van de arbeidsvoorwaarden en het tekort aan verplegend personeel in Europa : sluiting van ziekenhuizen, loonbevriezing, looninlevering, herstructureringen, privatiseringen, maar tevens personeelsinkrimping, afvloeiingen, niet-vervanging of niet-verlenging van contracten,… dit zijn maar een paar voorbeelden van wat er gebeurt wanneer lidstaten tot besparingen overgaan.

De hakbijl zetten in de gezondheidsbegroting doet de kwaliteit van de zorg geen goed: stijging van medische nalatigheden, langere wachtlijsten, meer burn-outs bij de zorgverstrekkers.

Terwijl de openbare gezondheidssector verder afbrokkelt, ontwikkelt er zich een aanbod aan privé gezondheids- en welzijnsdiensten van commerciële aard die zich richten op een welgesteld clientèle. Zo investeren multinationals uit winstbejag al sinds een aantal jaren in de sector van de Rusthuizen en Rust- en verzorgingstehuizen (RH/RVT) .

Ook in België dreigt de situatie alsmaar schrijnender te worden. Uit de eerste analyses van de taxshift die de regering Michel in juli laatstleden met veel tromgeroffel heeft aangekondigd, blijkt dat de burgers en alle verantwoordelijken van de volksgezondheid veel te vrezen hebben. De financiering van de taxshift wordt voor het grootste deel gedragen door de belastingbetaler via de uitholling van de openbare diensten en de sociale zekerheid: 31 % van de taxshift wordt gefinancierd door soberheidsmaatregelen.

Besparingen in de sociale zekerheid

– 22% wordt gehaald uit nieuwe besparingen in de sociale zekerheid: 5% van de financiering van de taxshift – ofwel 385 miljoen euro – komt van nieuwe besparingen in de gezondheidszorg en bij de ziekenfondsen, 9% – ofwel 700 miljoen euro – van bezuinigingen in de sociale zekerheid die de regering nog nader moet bepalen, 4% – ofwel 293 miljoen euro – van maatregelen die de werklozen treffen, en nog eens 4% wordt gehaald bij andere luiken van de sociale zekerheid.

– 9% van de financiering van de taxshift – ofwel 650 miljoen euro – is de opbrengst van bezuinigingen in de overheidsuitgaven, die bestempeld worden als ‘redesign’ en ‘versterkt mechanisme van begrotingsbehoedzaamheid m.b.t. de primaire uitgaven’.

Deze soberheidsmaatregelen die 31% van de taxshift vertegenwoordigen, zijn dus niet onmiddellijk zichtbaar maar tasten toch de kwaliteit aan van de zorg, de openbare diensten en de sociale bescherming. Dit zal ongetwijfeld de bestaande ongelijkheden nog aanscherpen.

Van bij zijn oprichting informeert en sensibiliseert het Actieplatform gezondheid en solidariteit de zorgverleners en de bevolking over de gevolgen van de neoliberale aanval op de sociale bescherming en de openbare gezondheidsdiensten. Zijn belangrijkste uitdagingen: de ongelijkheden in de gezondheidszorg wegwerken, de vermarkting van de gezondheidszorg verhinderen, kwaliteitsvolle zorg en goede arbeidsvoorwaarden voor het personeel verdedigen.

Het soberheidsbeleid van zowel de federale als de gewestregeringen zet het recht op gezondheid op de helling. Daarom sluit het Platform zich aan bij het brede sociale verzetsfront dat een eerste aanval zal inzetten op 7 oktober aanstaande.