‘Zuhal Demir aan de vredespijp: is er iemand die dat gelooft?’

Wat een overrompeling. Zuhal Demir had dit weekend maar liefst zés krantenredacties overtuigd om een interview met haar te publiceren, naar aanleiding van haar nieuwe boek. In dat boek bedankt de minister van Omgeving onder meer haar ouders voor de aansporingen die ze kreeg om iets te maken van haar leven: ‘Slechte punten leverden straf op. Een zeven op tien durfde ik echt niet te tonen aan mijn vader.’

De anekdote zet de toon: het is een succesverhaal over hard werken en de lat vooral niet te laag leggen. Dat is het deel van het N-VA-verhaal dat – terecht – goed valt in de Vlaamse middenklasse, en waar dus een groot publiek voor is. De aandacht van de zes kranten was ook de voorzitter van Vlaams Belang niet ontgaan. Verongelijkt haalde Tom Van Grieken een van zijn stokpaardjes van stal en begon volautomatisch te twitteren over ‘de regimepers’. Hij voegde nog een wijsvinger en een clowntje toe, guitig als hij is, onze extreemrechtse voorman. Demir twitterde sussend terug, met een streepje mindfulness: ‘Sta eens wat positiever in het leven, Tom.’

Er was amper venijn in die repliek, en dat is geen toeval. De minister probeert voortaan boven het gewoel van de Wetstraat te staan. Ze wil niet langer ruziemaken, of in elk geval toch niet daarom bekendstaan. Een voorbeeld: als ze in het boek vertelt hoe ze in 2012 de coalitie N-VA-Open VLD-Groen in het Antwerpse district mogelijk heeft gemaakt, zegt ze eerst dat ze vaak wordt weggezet als stokebrand, om dan te besluiten dat ze toch maar netjes met Meyrem Almaci (Groen) een deal heeft gesloten – ‘niet slecht voor een zogenaamde ruziemaakster’. Hier werkt een politica aan de bijsturing van haar merk, een ‘rebranding’. Opdat ze Vlaams minister-president kan worden?

jezelf als een merk zien, is gevaarlijk. Dat merk willen bijsturen, is nog veel gevaarlijker.

Dan ligt er wel nog wat werk op de plank. Op pagina 145 doet ze de bijnamen die haar naar het hoofd worden geslingerd (‘Zuhal Moeial’, ‘Zuhal Ambras’) af als kwaadaardige framing. Maar als ze zelf een bijnaam lanceert, zoals ‘Sabotage Sammy’ voor de CD&V-voorzitter, dan framet ze dat als een accident de parcours: ze zou ‘uiterst zelden’ iemand een koekje van eigen deeg bakken. Echt waar? Gaat de minister ‘uiterst zelden’ in de clinch? Zuhal Demir aan de vredespijp: is er iemand die dat gelooft?

Het moet zijn dat ze vergeten is dat ze al eens haar neus dichtknijpt – letterlijk – als een parlementslid van Vlaams Belang haar te hard tackelt. Geheel in lijn met de haat-liefdeverhouding tussen de N-VA en het Vlaams Belang staat ook Demir kennelijk niet 24/7 ‘positief in het leven’. Of neem de universiteit die ze in een razende furie van schuldig verzuim betichtte in een verkrachtingszaak – onterecht, zo bleek. Als De Standaard in augustus een verhaal brengt over de dubieuze multinational die Demir in de arm heeft genomen om enkelbanden te produceren, zegt ze dat die multinational onder meer ook de EU en de luchthaven van Zaventem bewaakt: ‘Allemaal dubieus dus? Of enkel de redactie? #hypocrisie.’ Het woord ‘regimepers’ gebruikte ze net niet, maar dat kon ze ook moeilijk aangezien haar partij al bijna twintig jaar in de Vlaamse regering zit.

Het wordt helemaal te gek als je haar opmerkingen over Frank Vandenbroucke (Vooruit) leest. Dat het zo slecht gesteld is met het onderwijs zou veel te maken hebben met de voormalige minister van Onderwijs, een man ‘met het aura van een arrogante professor, die vanuit de hoogte beweert alles beter te weten’, maar die ons onderwijs ‘als een volleerd brokkenpiloot’ in de vernieling heeft gereden. Nou. Niet slecht voor een ex-ruziemaakster.

Het is en blijft een cadeau dat met Demir het departement Omgeving eindelijk nog eens níét in CD&V-handen is gevallen. De rotatie aan de top zou een van de troeven van een democratisch systeem moeten zijn, en in dit geval is dat ook zo. Maar laat niemand denken dat Demir geen ruzie meer zal maken.

Ironisch genoeg doet ze met die framing zichzelf oneer aan. De reden waarom ze populair is geworden, is dat ze man en paard durft te noemen, soms. En soms dus ruzie maakt. Maar jezelf als een merk zien, is gevaarlijk. Dat merk willen bijsturen, is nog veel gevaarlijker. Voor je het weet, is je authenticiteit foetsie.